ΠΑΣΧΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

0

Αν περάσετε τις ημέρες του Πάσχα στην Αθήνα, μη μείνετε μόνο στις εκκλησίες της γειτονιάς σας! Το κέντρο της πόλης σάς περιμένει να ζήσετε την κατανυκτική ατμόσφαιρα των ημερών -είτε είστε είτε δεν είστε θρησκευόμενοι- και να γνωρίσετε, μέσα από όμορφες βόλτες, πασχαλινές παραδόσεις που θα σας εντυπωσιάσουν. Οι ιστορικοί μνημειακοί ναοί της Αθήνας μάς καλούν σε έναν μυσταγωγικό περίπατο μετοχής στην πίστη, στην ιστορία, στην τέχνη, στην παράδοση, στον πολιτισμό, στην ομορφιά και στη γοητεία της πόλης.

Μεγάλη Εβδομάδα στο Κέντρο

Ο Άγιος Γεώργιος ο Καρύκης (ή Καρύτσης), που βρίσκεται στην ομώνυμη -και πλέον hot spot της πόλης- πλατεία, φιλοξενεί μια δημοφιλέστατη ανδρική πολυφωνική (τετράφωνη) χορωδία που λειτουργεί από τα τέλη του 19ου αιώνα και ψέλνει κατά τη δυτική τεχνοτροπία. Σήμερα, αποτελείται από μια παρέα περίπου 35 ανθρώπων, στην πλειονότητά τους εθελοντών, με μουσικές σπουδές, και όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα δίνει ξεχωριστό χρώμα στη μουντή πρωτεύουσα, συμβάλλοντας στην ψυχική ανάταση των πιστών, που γεμίζουν κάθε απόγευμα ασφυκτικά την εκκλησία. Λίγο πιο κάτω, στην πλατεία Αγίας Ειρήνης, έτερο hot spot της πρωτευούσης, βρίσκεται η Αγία Ειρήνη της Αιόλου, η πρώτη μητρόπολη της Αθήνας, μέχρι το 1864, που χτίστηκε το 1845 σε σχέδιο του Λύσανδρου Καυταντζόγλου. Αξίζει να την επισκεφθείτε εάν περνάτε τις ημέρες του Πάσχα στην Αθήνα, καθώς τα πάθη του Χριστού ιστορεί με βυζαντινά ηχοχρώματα η φημισμένη (κατά πολλούς η πλέον καλλίφωνη) χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, ενός από τους κορυφαίους δασκάλους βυζαντινής μουσικής, που έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Μάιο.

Μεσημεριανός Επιτάφιος στη Μονή Καισαριανής

Έναν ιδιαίτερο Επιτάφιο, του οποίου το τελετουργικό στολισμού ξεκινάει από νωρίς το πρωί και βγαίνει στολισμένος από τον ναό με το φως της ημέρας, θα γνωρίσουν όσοι βρεθούν το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής στη Μονή Καισαριανής. Χτισμένο σε ένα από τα πιο όμορφα σημεία του βουνού, το μοναστήρι του 11ου αιώνα με τις παμπάλαιες τοιχογραφίες είναι αρχαιολογικός χώρος. Όμως, τη Μεγάλη Παρασκευή, με ειδική άδεια του υπουργείου Πολιτισμού, τελείται στον περίβολό του, στις πλαγιές του Υμηττού, ανάμεσα στα ανθισμένα δέντρα και στην ανοιξιάτικη φύση, μια ξεχωριστή περιφορά Επιταφίου. Η μεσημεριανή παράδοση, που ξεκίνησε στα χρόνια της Κατοχής, από τον φόβο των κατακτητών, διατηρείται μέχρι σήμερα από τη ΧΑΝ, της οποίας η χορωδία ψέλνει τα Εγκώμια.

Επιτάφιος στην Πλάκα

Το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, στο βυζαντινό εκκλησάκι των Εισοδίων της Θεοτόκου, της γνωστής μας Παναγίας Καπνικαρέα, στην οδό Ερμού, που χρονολογείται από τον 11ο αιώνα, με τις (νεότερες) τοιχογραφίες ιστορημένες από τον Φώτη Κόντογλου και τους μαθητές του, οι καθηγητές της Θεολογικής Σχολής (καθώς ο ναός ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών) περιφέρουν το σώμα του Χριστού με ευλάβεια γύρω από τον ναό. Λίγο πιο κάτω, στην οδό Κυδαθηναίων, αρχίζει η περιφορά του Επιταφίου του ιερού ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στην πιο γραφική συνοικία της Αθήνας, στην Πλάκα. Θα ανεβείτε και θα κατεβείτε σκαλιά, θα περάσετε μέσα από στενά δρομάκια, κρατώντας φαναράκια και πραγματικά θα ξεχάσετε ότι βρίσκεστε στην πόλη. Ιδιαίτερη είναι και η περιφορά του Επιταφίου της Αγίας Αικατερίνης στην Πλάκα, με τα αρχαία ερείπια γύρω από τον ναό να δίνουν το ξεχωριστό στίγμα τους. Εκεί, η ακολουθία αρχίζει στις 7:30 μ.μ., παρουσία μιας μικρής χορωδίας, που κάνει την ατμόσφαιρα ακόμα πιο κατανυκτική. Στις 9:30 μ.μ., συναντιούνται στην Πλατεία Συντάγματος όλοι οι στολισμένοι με πολύχρωμα άνθη και φωταγωγημένοι επιτάφιοι των κεντρικών εκκλησιών της Αθήνας και ύστερα από τη δέηση του αρχιεπισκόπου, παίρνουν και πάλι τον δρόμο της επιστροφής, ανανεώνοντας τη συνάντησή τους για τη Μεγάλη Παρασκευή του επόμενου έτους.

Το Άγιο Φως στο Μετόχι

Ο ναός των Αγίων Αναργύρων ή, όπως είναι ευρύτερα γνωστός, το Μετόχι του Παναγίου Τάφου, βρίσκεται στα Αναφιώτικα στην Πλάκα και χτίστηκε τον 17ο αιώνα πάνω σε αρχαίο ναό της Αφροδίτης. Είτε πιστεύετε είτε όχι, αξίζει τουλάχιστον μια φορά να παρακολουθήσετε, μόνο και μόνο για τη μυστηριακή της ατμόσφαιρα, την άφιξη του Αγίου Φωτός στο Μετόχι, στον πρώτο ναό που φτάνει το Φως από τα Ιεροσόλυμα το βράδυ της Ανάστασης, προτού διανεμηθεί σε όλες τις ορθόδοξες χριστιανικές εκκλησίες της Ελλάδας. Σημειώνουμε ότι στην αυλή του ναού μπορεί να δει κανείς αρκετά αρχαία κατάλοιπα της περιοχής, μια σειρά κελιά της παλιάς γυναικείας μονής που στεγαζόταν εκεί, και ένα πηγάδι με υπόγεια σήραγγα, που λέγεται ότι επικοινωνούσε με τα πηγάδια και τις σήραγγες άλλων σπιτιών της περιοχής. Εκεί διατηρείται επίσης και ένα από τα παλαιά δημοτικά φανάρια του γκαζιού που φώτιζαν άλλοτε τα αθηναϊκά δρομάκια.

Ανάσταση στον Λυκαβηττό

Στους Αγίους Ισιδώρους και στο μικρό λευκό, με κυκλαδίτικες επιρροές, παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, στην κορυφή του λόφου, η Ανάσταση είναι μαγευτική, καθώς η πανοραμική θέα σε όλη τη φωτισμένη πόλη και τα πολύχρωμα πυροτεχνήματα που ξεπετάγονται γύρω από όλες τις εκκλησίες κόβουν την ανάσα και σας καθηλώνουν, ενώ στα αυτιά σας ηχούν οι καμπάνες από δεκάδες ναούς. Ανεβείτε, λοιπόν, νωρίς και κατά προτίμηση με τα πόδια, για να αποφύγετε την κίνηση του περιφερειακού, και αγναντέψτε την Αθήνα να γιορτάζει.  Μετά την Ανάσταση, στην κάθοδο, θα ζήσετε μια ξεχωριστή στιγμή, καθώς θα ενωθείτε με το πλήθος, που φωτίζει μοναδικά τον Λυκαβηττό, κρατώντας τις λαμπάδες με το Άγιο Φως.

Ανάσταση στη Ρωσική Εκκλησία

Η Ρωσική Εκκλησία της Αγίας Τριάδας (Σώτειρα του Λυκοδήμου) βρίσκεται στην οδό Φιλελλήνων. Όλοι οι πιστοί πηγαίνουν με τα καλάθια τους, γεμάτα αναστάσιμα εδέσματα, τσουρέκια, κόκκινα αυγά, ψωμί, τυρί και ζαμπόν, ένα κομμάτι σκόρδο για δύναμη, βούτυρο και αλάτι για το καλό, για να τα ευλογήσει ο ιερέας και να τα πάρουν πάλι στο σπίτι τους. Εδώ δεν υπάρχουν οι κλασικοί ψάλτες, αλλά μια χορωδία γυναικών, που ψέλνει τόσο στα ελληνικά όσο και στα ρωσικά. Τα μεσάνυχτα ακούγονται εκατό Χριστός Ανέστη, ενώ η λειτουργία συνεχίζεται μέχρι τις 4 το πρωί, με τους περισσότερους πιστούς να παραμένουν στην εκκλησία μέχρι το τελευταίο λεπτό της.