ΧΕΙΜΕΡΙΝΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

0

Ο πρώτος μήνας της καινούργιας χρονιάς επιφυλάσσει πολλά και καλά αναγνώσματα για πολύ μικρούς, μικρούς, λίγο μεγαλύτερους και μεγάλους.

Ο Τικ και η Τέλα, οι δύο αγαπημένοι παιδικοί ήρωες του Axel Scheffler, που έγιναν γνωστοί στο ελληνικό κοινό χάρη στις Εκδόσεις Ίκαρος, έχουν δύο νέες περιπέτειες. Στο πρώτο βιβλίο, «Το χιόνι», ο Τικ και η Τέλα βγαίνουν έξω να παίξουν στο χιόνι και περνάνε τέλεια. Όταν, όμως, φτάνει η στιγµή να φτιάξουν έναν χιονάνθρωπο, µαλώνουν. Τελικά, λύνουν τις διαφορές τους σε αυτήν την τρυφερή ιστορία που µαθαίνει στα παιδιά πώς να περνάνε όµορφα µαζί. Στο δεύτερο βιβλίο, που ονομάζεται «Ο Βατραχάκος», η Τέλα θα διανυκτερεύσει στο σπίτι του Τικ. Όταν θα ετοιμαστούν για ύπνο, εκείνη θα διαπιστώσει ότι έχει ξεχάσει να πάρει µαζί της τον αγαπηµένο της Βατραχάκο. Μια αστεία ιστορία στην οποία κάθε παιδί που έχει χάσει ή ξεχάσει το αγαπηµένο του κουκλάκι θα αναγνωρίσει τον εαυτό του.

Αγαπημένος ήρωας των παιδιών είναι και ο Τριγωνοψαρούλης του Βαγγέλη Ηλιόπουλου! Με μεγάλη μας χαρά πληροφορηθήκαμε ότι πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη η όγδοη περιπέτεια της σειράς σε εικονογράφηση Λήδας Βαρβαρούση. Τρεις φορές εμπιστεύθηκε ο Τριγωνοψαρούλης τον Αχινό, ο οποίος, χρησιμοποιώντας την πονηριά του, κατάφερε πρώτα να τον πείσει πως είναι φίλος του και στη συνέχεια να διχάσει την κοινωνία των ψαριών. Θα καταφέρει το διαφορετικό ψαράκι που όλοι αγαπούν να βάλει γκολ… στο μίσος και στις διακρίσεις; Μήπως ο μεγάλος τελικός του ψαροσφαίρου είναι η ευκαιρία που ψάχνει ο ήρωάς μας; Η νέα περιπέτεια του πιο διάσημου Έλληνα ήρωα της παιδικής λογοτεχνίας είναι ένα βιβλίο που θα συζητηθεί! Όλοι μαζί θα παρακολουθήσουμε έναν τελικό ψαροσφαίρου ενάντια στις διακρίσεις και τον ρατσισμό!

Άλλη μια μεγάλη επιστροφή! Αυτή των περίφημων πλέον Χμ! Για όσους δεν τα γνωρίζουν, τα Χμ είναι τα μικρά, συμπαθητικά και ιδιαίτερα πνευματώδη πνεύματα που περνάνε την ώρα τους στις λευκές σελίδες των τετραδίων των παιδιών και τα βοηθάνε να γράψουν! Τις ιστορίες τους κατέγραψε ο ερευνητής του ανήκουστου και ανύπαρκτου Έγκμοντ Κλαβιέ (με τη βοήθεια της αρχιβοηθού του, Κατερίνας Κρις), για να κάνει τα παιδιά να αγαπήσουν το διάβασμα και τη γραφή. Το καινούργιο βιβλίο από τις Εκδόσεις Κέδρος θα τα βοηθήσει να μάθουν «Σχεδόν τα πάντα για τα Χμ». Είναι απολαυστικό!

Και από τα… απολύτως αληθινά Χμ, περνάμε πλέον σε φανταστικούς κόσμους! Ο μαγικός κόσμος του Χάρι Πότερ, που τόσο όμορφα έπλασε η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, εμπλουτίζεται με ακόμα δύο βιβλία: τις δύο ειδικές εκδόσεις των σχολικών βιβλίων των μαθητών του Χόγκουαρτς «Το κουίντιτς ανά τους αιώνες» και το «Φανταστικά ζώα και πού βρίσκονται», που θα λατρέψουν όλοι οι φανατικοί αναγνώστες του νεαρού μάγου. Να σημειώσουμε ότι έχει ήδη προγραμματιστεί νέα κινηματογραφική ταινία που θα σχετίζεται άμεσα με τα φανταστικά ζώα. Γιατί η μαγεία δεν έχει τέλος! (Εκδόσεις Ψυχογιός)

Μιας και μιλάμε για μαγεία, έχετε αναρωτηθεί ποτέ: Οι μάγισσες είναι καλές; Ή κακές; Ή και τα δυο; Ο φοβερός και τρομερός Αντώνης Παπαθεοδούλου, μετά τους Πειρατές του και τους Ιππότες του, μας παρουσιάζει το απολαυστικό βιβλίο «Οι Καλές και οι Κακές Μάγισσες» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος), σε εικονογράφηση Ίριδας Σαμαρτζή. Μια ιστορία γεμάτη –τι άλλο;–  μάγισσες, κρυστάλλινες σφαίρες, φίλτρα, ξόρκια και αστείες ρίμες για να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε διαφορετικά κάθε λογής «κακούς» ή απλώς για να σκάσουμε στα γέλια!

Παραμένουμε στον χώρο του φανταστικού και σας γνωρίζουμε μια νέα ηρωίδα, την Κάρα, μέσα από το βιβλίο του Ralf Leuther  «Τα φαντασματοκόριτσα είναι πράσινα», σε μετάφραση Ανδρονίκης Μελετλίδου. (Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος) Ο Γιόναταν μόλις μετακόμισε στο νέο σπίτι του. Δεν χαίρεται και πολύ γι’ αυτό, δεν μπορεί όμως να φανταστεί τι τον περιμένει εκεί… Στα υπόγεια του κτηρίου όπου βρίσκεται το διαμέρισμά του ζει η Κάρα, ένα φαντασματοκόριτσο! Στην αρχή η Κάρα τον τρομάζει, ύστερα του φαίνεται κάπως ενοχλητική, όταν όμως τελικά γνωρίζονται… η Κάρα αποδεικνύεται η πιο απίστευτη φίλη! Το να συναναστρέφεσαι με ένα φαντασματοκόριτσο σαν την Κάρα είναι σίγουρα μεγάλο πλεονέκτημα: καμιά στιγμή δεν είναι βαρετή, μπορείς να κάνεις απίθανες πλάκες και αστεία ακόμα και στο σχολείο. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς: αν έχεις μια φίλη φάντασμα, πρέπει να είσαι έτοιμος να ζήσεις απίστευτες καταστάσεις! Όμως οι φίλοι είναι και για τα δύσκολα: όταν η Κάρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια φοβερή απειλή, ο Γιόναταν θα κάνει ό,τι μπορεί για να φροντίσει και να βοηθήσει τη φίλη του. Ένα μαγικό βιβλίο για παιδιά από 8… έως 88 χρόνων.

Αριθµητάρια υπάρχουν πολλά, όλα όµως προσγειωµένα. Φτερωτό αριθµητάρι σπάνια βρίσκει κανείς. Ο Ευγένιος Τριβιζάς κάνει άλλη µία φορά το θαύµα του. Ελευθερώνει την αριθµητική από τα δεσµά της βαρύτητας και την απογειώνει στους αιθέρες. Θα πιάσει την καρδερίνα ο κυνηγός µε την καραµπίνα; Θα πιάσουνε το κιρκινέζι οι τέσσερις σοφοί Κινέζοι; Θα πιάσουνε τον πελεκάνο οι τρεις ακροβάτες µε το αεροπλάνο; Θα πιάσουνε το καναρίνι οι επτά αστείοι αρλεκίνοι; Αυτό µόνο οι αναγνώστες του βιβλίου που θα απογειωθούν µαζί του και οι πεταλούδες που κάθονται στους ώµους τους θα το µάθουν (Εκδόσεις Ψυχογιός).

Από τα μαθηματικά περνάμε στη μουσική! Ο αγαπημένος Μίμης Πλέσσας γράφει το παραμύθι «Ο βασιλιάς Ντο», εικονογραφημένο από τον «δικό μας» Λαυρέντη Χωραΐτη (Εκδόσεις Μίνωας). Το βιβλίο συνοδεύεται από CD με αφήγηση της Λουκίλας Καρρέρ και πρωτότυπες μουσικές του μεγάλου συνθέτη. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα αγόρι που το έλεγαν Μίμη. Όταν πέθανε η γιαγιά Αθηνά, την οποία ο Μίμης υπεραγαπούσε, το σπίτι για έξι μήνες ζούσε στο πένθος. Το πιάνο ήταν κλειστό ώσπου ένα πρωί ο Μίμης το πλησίασε, το άνοιξε και άγγιξε τα πλήκτρα. Τότε συνειδητοποίησε πως όσο πήγαινε προς τα δεξιά ο ήχος γινόταν οξύτερος, ενώ όσο πήγαινε προς τα αριστερά γινόταν πιο βαρύς. Έτσι μπορούσε να παίζει ό,τι άκουγε. Μαγεμένος από αυτήν την κατάκτηση, θυμήθηκε ένα παραμύθι που του είχε πει ο θείος Τάκης με την ιστορία ενός βασιλιά που είχε δύο γιους. Όταν ήρθε η στιγμή να αποφασίσει ποιον από τους δύο θα όριζε κληρονόμο, βρέθηκε σε δίλημμα…  Τα παιδιά μέσα από την ιστορία του Βασιλιά Ντο μαθαίνουν τις νότες και μυούνται στον μαγικό κόσμο της μουσικής!

Η Γιώτα Κ. Αλεξάνδρου, νηπιαγωγός και εξοικειωμένη με τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, γράφει μια όμορφη ιστορία για τη φιλία, πέρα από σύνορα, γλωσσικούς περιορισμούς, προκαταλήψεις. «Χάρης και Φάρις» (Εκδόσεις Βιβλιόφωνο), εικονογραφημένη εξαιρετικά από την Κατερίνα Χαδουλού. Ας αφήσουμε τον έναν εκ των πρωταγωνιστών, τον Χάρη, να μας πει δυο λόγια: «Κάθε μέρα η διαδρομή για το σχολείο είναι μια συναρπαστική περιπέτεια. Ατέλειωτες μάχες με δράκους και τέρατα και στρατιές πολεμιστών… Για κακή μου τύχη, τις τελευταίες μέρες το μόνο που συναντώ είναι ένα γκρι κουβάρι. Για την ακρίβεια, δεν το συναντώ. Είναι κάτω από τη γέφυρα. Στην αρχή, νόμιζα ότι ήταν παλιά ρούχα πεταμένα. Σήμερα όμως το κουβάρι κουνήθηκε. Αλήθεια σας λέω. Όχι, δεν είναι πάλι η φαντασία μου. Το κουβάρι κουνιέται. Το κουβάρι δεν είναι… κουβάρι. Είναι… παιδί. Παιδί; Και τι κάνει εκεί κάτω; Μόνο του… Δεν πάει σχολείο;» Στο παράρτημα του βιβλίου, εκτός από τις καλημέρες και τα ομαδικά παιχνίδια από τις χώρες των ηρώων, οι εκπαιδευτικοί θα βρουν προτάσεις για την επεξεργασία της ιστορίας, με κύριο στόχο την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και την κριτική θεώρηση στάσεων και αντιλήψεων. Το επίμετρο έχει γραφτεί από το Ελληνικό Τμήμα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Άλλο ένα βιβλίο με παρεμφερή θεματολογία, για λίγο μεγαλύτερα παιδιά, από 12 ετών και άνω, είναι «Οι φύλακες των αστεριών», της Ελένης Πριοβόλου (Εκδόσεις Καστανιώτη), που μιλάει για την αγάπη, τη φιλία, την αλληλεγγύη και την άρση των προκαταλήψεων μέσα από την κατανόηση της διαφορετικότητας του άλλου. Ζουν στο ίδιο χωριό, κάτω από τον ίδιο ουρανό. Έφηβοι που έχουν τα ίδια όνειρα, τα ίδια ενδιαφέροντα και τις ίδιες ελπίδες. Πηγαίνουν στο ίδιο γυμνάσιο, αλλά είναι ξένοι μεταξύ τους. Μουσουλμάνοι, χριστιανοί, Ρομά. Οι κοινωνίες όπου μεγαλώνουν στέκονται εμπόδιο στο να γίνουν μια δεμένη συντροφιά. Μια ομάδα τέτοιων παιδιών με τη βοήθεια των δασκάλων τους αρχίζουν να αναρωτιούνται το γιατί. Κάνουν το μεγάλο βήμα μες στο σχολείο για να ενώσουν τους κρίκους της αλυσίδας τους. Με καλή θέληση βρίσκουν τα κοινά τους στοιχεία: την αγάπη τους για τη γνώση και τη μάθηση, για τη φύση, για τα άλογα, για τα αστέρια. Ανακαλύπτουν τις ομοιότητες των πολιτισμών τους και τις κοινές καταβολές των μύθων τους. Το παιχνίδι της μοίρας, που αποδίδει με τον δικό της τρόπο τη δικαιοσύνη, τα μπλέκει σε μια περιπέτεια, από όπου βγαίνουν πιο δυνατά και πιο αποφασισμένα να διεκδικήσουν το μέλλον που τους ανήκει.

«Θεραπευτικές Ιστορίες για παιδιά» γράφει η Άνθια Ναυρίδη, σε εικονογράφηση Σμαράγδας Ναυρίδη (Εκδόσεις Εν Πλω). Tο βιβλίο περιλαμβάνει τρία φαινομενικά απλά παραμύθια που απευθύνονται στα παιδιά για να διαβαστούν μαζί με τους γονείς τους. Τα παραμύθια αυτά ανταποκρίνονται στα αναπτυξιακά ζητήματα που αντιμετωπίζουν όλα τα παιδιά (αλλά και οι γονείς τους) καθώς μεγαλώνουν. Με τον τρόπο αυτόν αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο τόσο για τους ίδιους τους γονείς όσο και για τους επαγγελματίες της εκπαίδευσης και της παιδοψυχολογίας και ψυχοθεραπείας.

Οι Εκδόσεις Μεταίχμιο έχουν δύο κλασικές προτάσεις (βιβλία με τα οποία μεγαλώσαμε και εμείς) για τους λίγο μεγαλύτερους αναγνώστες! Η μια είναι το αγαπημένο μας «Καπλάνι της Βιτρίνας», της Άλκης Ζέη, που επανεκδόθηκε φέτος, με αφορμή τα 50 χρόνια από την πρώτη του έκδοση, συλλεκτικό και υπογεγραμμένο από τη συγγραφέα! ΕΥ-ΠΟ; ΛΥ-ΠΟ; είναι η συνθηματική ερώτηση που ανταλλάσσουν μεταξύ τους η Μέλια και η Μυρτώ λίγο πριν κοιμηθούν. Δυο μικρές αδερφές που ζουν σ’ ένα νησί του Αιγαίου το 1936 ακούνε τον παππού τους να τους μιλάει ώρες ατέλειωτες για τους «αρχαίους» του, ανυπομονούν να ανταμώσουν με τους φίλους και τις φίλες τους από τα τσαρδάκια σαν έρχεται το καλοκαίρι, μα πάνω απ’ όλα τρελαίνονται με τις μαγικές ιστορίες του καπλανιού που τους διηγείται ο ξάδερφός τους ο Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα. Το καπλάνι –όπως το λένε στο νησί–, ένας βαλσαμωμένος τίγρης, που βρίσκεται κλειδωμένο μέσα στη βιτρίνα της μεγάλης σάλας του σπιτιού, πότε κοιτάει με το γαλάζιο και πότε με το μαύρο του μάτι, ανάλογα με τη διάθεσή του. Τι συμβαίνει μια ζεστή μέρα του Αυγούστου που αναστατώνει τη ζωή των κοριτσιών και των δικών τους; Ποιος θέλει να βλάψει το καπλάνι;

Η άλλη είναι «Οι περιπέτειες του Τομ Σόγιερ», του Μαρκ Τουέιν. Το βιβλίο, που έμελλε να γίνει κλασικό, κυκλοφόρησε το 1876 από την American Publishing Co στο Σικάγο, με εικόνες του Τρου Γουίλιαμς. Ο μικρός ήρωας, ο Τομ, είναι ένα αγόρι που ζει στη φανταστική πόλη Σεντ Πίτερσμπουργκ, δίπλα στον Μισισιπή. Ένα αγόρι ορφανό, που μεγαλώνει με τη θεία του. Ένα αγόρι που έχει φιλία με τον αλήτη της πόλης, που το σκάει από το σπίτι, που ονειρεύεται τον μεγάλο κόσμο. Ένα αγόρι που δεν διστάζει να κοροϊδέψει ή να πει ψέματα, προκειμένου να πετύχει τους στόχους του. Ένα αγόρι που ερωτεύεται και κάνει θυσίες για το κορίτσι του. Το πρώτο «καλό κακό παιδί» της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το Μεταίχμιο επανεκδίδει το πλήρες κείμενο, σε εικονογράφηση Βασίλη Γρίβα και μετάφραση Παλμύρας Ισμυρίδου.

Περνάμε τώρα σε ένα μυθιστόρημα φαντασίας που αποπνέει άρωμα παραμυθιού. Αυτό δεν το εμποδίζει, όμως, να αναφέρεται στη «σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού», δηλαδή σε πολεμικές συγκρούσεις, μάχες, προδοσίες και θανάτους. «Το Αγριόδασος», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Πατάκη, είναι ένα μικρό αριστούργημα, μεταφρασμένο σε 18 γλώσσες, με χιούμορ, σασπένς, εκπλήξεις και δύο αξιαγάπητους ήρωες, που μπορεί να διαβαστεί από παιδιά άνω των 10 ετών αλλά και από μεγάλους – στις χώρες όπου κυκλοφορεί έχει δημιουργήσει αίσθηση και θεωρείται χαρακτηριστική περίπτωση cross-over μυθιστορήματος. Ταυτόχρονα, οι αναγνώστες των μυθιστορημάτων φαντασίας, και κυρίως όσοι ακολουθούν τον Κλάιβ Μπάρκερ (τον μετρ του dark fantasy), θα αναγνωρίσουν έναν νέο μάστορα του φανταστικού  – τον Κόλιν Μελόι. Τα παιδιά και οι έφηβοι θα σταθούν στη γοργή περιπέτεια, στο έντονο σασπένς, στους απίθανους χαρακτήρες και στο ταξίδι αυτογνωσίας των δύο πρωταγωνιστών. Οι μεγάλοι θα σταθούν στην αλληγορία για τον σύγχρονο κόσμο, στην αψεγάδιαστη αισθητική του λόγου σε συνδυασμό με την εικόνα.

Οι Εκδόσεις Διόπτρα μάς έχουν συνηθίσει σε εξαιρετικά βιβλία για την εγκυμοσύνη! «Το βιβλίο για την εγκυμοσύνη και το μωρό», της Virginia Beckett, περιέχει συναρπαστικά στοιχεία και πρακτικές συμβουλές, από την εγκυμοσύνη και τη γέννα έως τη φροντίδα του μωρού και του παιδιού τα πρώτα τρία χρόνια της ζωής του. Ιδανικό για όλους τους μέλλοντες και νέους σύγχρονους γονείς, θα τους βοηθήσει να απολαύσουν τις χαρές της εγκυμοσύνης, της μητρότητας και της πατρότητας και σίγουρα θα το ξεφυλλίζουν κάθε φορά με καινούργιο ενδιαφέρον.

Από τη στιγμή που γινόμαστε γονείς, σε κάθε όψη της ζωής μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα νέφος από αντικείμενα και επιλογές. Αν εμείς οι ενήλικες νιώθουμε τόσο εξαντλημένοι, φανταστείτε πώς θα αισθάνονται τα παιδιά! Σίγουρα όχι ευτυχισμένα. Αντίθετα με όλα όσα μας λένε οι διαφημίσεις, οι πολλές επιλογές είναι τυραννία. Μια άλλη μορφή άγχους. Aφήνουν ελάχιστο χρόνο και επίσης διαβρώνουν τα κίνητρα και την ευημερία μας. Χτίζουμε τις οικογένειές μας πάνω στο «πάρα πολλά»: πάρα πολλά αντικείμενα, πάρα πολλές επιλογές, πάρα πολλές πληροφορίες, πάρα πολύ γρήγορα. Οι Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο κυκλοφόρησαν, σε μετάφραση της Λαμπρινής Σταμάτη, το βιβλίο «Γονείς Απλά». Ο συγγραφέας του, Kim John Payne, έχει δουλέψει ως ψυχολόγος με πάρα πολλούς γονείς και παιδιά. Μαζί τους βρήκε τρόπους για να μειώσουμε το άγχος και να αποκαταστήσουμε μια αίσθηση ψυχικής ηρεμίας και ευδαιμονίας στα παιδιά και αυτές μοιράζεται μαζί μας!

Κλείνουμε τη μηνιαία περιπλάνησή μας στις σελίδες των βιβλίων με το «Ρίζες και Φτερά. Γράμματα σε γονείς», της Ανθής Δοξιάδη (Εκδόσεις Ποταμός). Τα μικρά αυτά κείμενα γράφτηκαν με την πεποίθηση ότι τα δεκαοκτώ χρόνια, που δίνουμε ΡΙΖΕΣ και ΦΤΕΡΑ στα παιδιά μας για να στεριώσουν και για να μπορούν να φύγουν τη σωστή στιγμή, είναι από τα καλύτερα δεκαοκτώ χρόνια και της δικής μας ενήλικης ζωής. Ενώ λοιπόν κάνουμε αυτήν τη μοναδικά σοβαρή δουλειά που πρόκειται να έχει αποφασιστική επιρροή στη ζωή τους ολόκληρη, καλό θα ήταν να περάσουμε όλοι μαζί χαρούμενα και αξέχαστα. Αυτά τα κείμενα μιλούν για κάτι που δεν το βρίσκουμε συχνά γραμμένο πουθενά. Περιγράφουν το τι γίνεται πέραν του «μαμ και νάνι», μας θυμίζουν τη μαγευτική πλευρά αυτής της ηλικίας και μας βοηθούν να ακούμε τα παιδιά μας καλύτερα με αυτό το «τρίτο» αυτί.
Αν μοιάζουν να δίνουν έμφαση στη βρεφική και μικρή παιδική ηλικία είναι γιατί αυτή είναι η καλύτερη προετοιμασία για την υποτιθέμενη δύσκολη περίοδο της εφηβείας.
Και για τη ζωή τους ολόκληρη. Καλή ανάγνωση!