H ΑΛΙΚΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ

0

Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (Alices Adventures in Wonderland) είναι ίσως το χαρακτηριστικότερο παιδικό βιβλίο.

Το κλασικό, πολυμεταφρασμένο, εξαίσιας σύλληψης και φαντασίας έργο του Βρετανού συγγραφέα και μαθηματικού Λιούις Κάρολ-κατά κόσμον Τσαρλς Λούντβιντζ Ντόντγκσον (1832-1898), που γράφτηκε για να χαριστεί στην Άλις Λιντελ στα 1862, αλλά δημοσιεύτηκε το 1865, ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή αναγνώσματα για δεκαετίες ολόκληρες. Και φυσικά, παραμένει ακόμα! Από τότε που πρωτοκυκλοφόρησε, έχει εκδοθεί, εικονογραφηθεί, μεταφραστεί και διασκευαστεί αμέτρητες φορές. Το ξέρουν όλοι, ακόμα κι όσοι δεν το ’χουν διαβάσει. Το έχουμε δει επίσης, σε πολλές και διάφορες εκδοχές, στο σινεμά και στο θέατρο.

Γιατί άραγε είναι τόσο αγαπητό; Ίσως χάρη στην ηρωίδα του, που είναι γλυκιά και αξιαγάπητη, εξαιρετικά συνεπής, θαρραλέα και υπερήφανη για την ηλικία της. Ίσως χάρη στο χιούμορ του συγγραφέα, για τους απίθανους χαρακτήρες που δεν είναι διόλου καθημερινοί και συνηθισμένοι, αλλά και σίγουρα γιατί σε ορισμένα σημεία του έργου αντιστρέφονται όλοι σχεδόν οι κανόνες της λογικής για να ακολουθήσουν απίστευτες περιπέτειες…

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μία αυτοσχέδια ιστορία, που έπλασε ο Ντόντγκσον το 1862, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με πλοίο στον Τάμεση. Συνταξίδευε με τρία αδερφάκια, τη 13χρονη Λορίνα Σαρλότ Λίντελ, τη 10χρονη Άλις (Αλίκη) Πλέζανς Λίντελ και την 8χρονη Εντίθ Μέρι Λίντελ, που έδειχναν να πλήττουν. Θέλοντας, λοιπόν, να διασκεδάσει την ανία τους, προθυμοποιήθηκε να τους πει μία ιστορία. Κεντρικό πρόσωπο ήταν ένα κοριτσάκι, ονόματι Αλίκη, που βαριόταν κι έψαχνε για μια περιπέτεια. Ονειροπολώντας, ταξίδεψε σ’ έναν τόπο, όπου κουνέλια έτρεχαν πιεσμένα από το χρόνο, αόρατοι γάτοι έκαναν μαγικά, μπισκότα και μανιτάρια άλλαζαν τις διαστάσεις του ανθρώπου και η Ντάμα Κούπα της τράπουλας έκοβε τα κεφάλια των υπηκόων της.

Τα κορίτσια ξετρελάθηκαν από την υπόθεση και η μικρή Άλις ζήτησε από τον Ντόγκσον να της γράψει την ιστορία. Της έδωσε το χειρόγραφο το Φεβρουάριο του 1863, με τίτλο Οι περιπέτειες της Αλίκης κάτω από τη Γη. Αυτό το πρωτότυπο καταστράφηκε, πιθανότατα, από τον ίδιο τον Ντόγκσον, όταν ετοίμασε ένα πιο επιμελημένο αντίγραφο και το χάρισε στην Άλις ως χριστουγεννιάτικο δώρο, στις 26 Νοεμβρίου 1864.

Ένα αντίγραφο του βιβλίου έδωσε και στον φίλο και μέντορά του Τζορτζ ΜακΝτόναλντ, ο οποίος τον συμβούλευσε να το εκδώσει, όπως κι έκανε, αφού προηγουμένως το εμπλούτισε με μερικές ακόμα περιπέτειες. Η πρώτη έκδοση του βιβλίου κυκλοφόρησε στις 26 Νοεμβρίου του 1865, με τίτλο Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων και εικονογράφηση του Τζον Τένιελ. Ο ίδιος ο Ντόγκσον υπέγραψε με το ψευδώνυμο Λιούις Κάρολ.

Αρχικώς τυπώθηκαν 2.000 αντίγραφα, τα οποία όμως δεν βγήκαν ποτέ στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, καθώς ο Τένιελ έκρινε ότι η ποιότητα της εκτύπωσης ήταν κακή. Η νέα έκδοση κυκλοφόρησε σε λιγότερο από τέσσερις μήνες και εξαντλήθηκε σχεδόν αμέσως. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει περισσότερες από 100 επανεκδόσεις, ενώ η ιστορία έχει μεταφερθεί αμέτρητες φορές στο θέατρο και τον κινηματογράφο και ως ταινία κινουμένων σχεδίων. Παρακάτω ακολουθεί βωβή ταινία του 1915, με τη Viola Savoy στο ρόλο της Αλίκης, σκηνοθετημένη από τον  W.W. Young. 

Μια εξαιρετική έκδοση κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Μεταίχμιο. Εδώ όμως δε μιλάμε για «μία ακόμα Αλίκη». Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί η υπέροχη εικονογράφηση της Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ, που αποτελείται από αριστουργηματικά έργα ζωγραφικής που εκτέθηκαν στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Μαδρίτη το 2011. Τα πρόσωπα, οι προοπτικές, οι γωνίες και οι εμπνευσμένες ιδέες της εικονογράφου κάνουν το βιβλίο μαγευτικό για μικρούς και για μεγάλους.

Ο Lewis Carroll- φιλολογικό ψευδώνυμο του Charles Lutwidge Dodgson, γεννήθηκε στο Τσεσάιρ της Αγγλίας, το 1832. Σπούδασε μαθηματικά και κλασική φιλολογία στο Κολέγιο Christ Church της Οξφόρδης, και χειροτονήθηκε διάκονος. Μετά το τέλος των σπουδών του, παρέμεινε στην Οξφόρδη διδάσκοντας μαθηματικά και λογική. Δεν κέρδισε όμως την παγκόσμια φήμη χάρη στην μαθηματική του ιδιοφυΐα, αλλά χάρη στο “Οι περιπέτειες της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων”, έργο που γοήτευσε γενιές ολόκληρες κι εξακολουθεί να γοητεύει ανθρώπους κάθε ηλικίας. Το βιβλίο αυτό, γραμμένο για την μικρή Αλίκη Liddel και τις αδελφές της, πρωτοδημοσιεύτηκε το 1865. Μετά από εφτά χρόνια, ακολούθησε και το δεύτερο βιβλίο με ηρωίδα την Αλίκη: “Μέσα απ΄ τον καθρέφτη, και τι βρήκε η Αλίκη εκεί”. Ο L. C. δημοσίευσε επίσης πολλές εργασίες πάνω στα μαθηματικά και λογική, ποιήματα και διηγήματα. Πέθανε στις 14 Ιανουαρίου 1898.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν ακόμα: