2651 ΗΜΕΡΕΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ | ΜΑΡΙΖΑ ΝΤΕΚΑΣΤΡΟ

0

Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το βιβλίο της βραβευμένης συγγραφέα Μαρίζας Ντεκάστρο “2651 ημέρες δικτατορίας”, που, με μια πρώτη ανάγνωση, αναφέρεται στο πώς βίωσε τη Χούντα η συγγραφέας. Η Ντεκάστρο ήταν μια αστή έφηβη όταν έγινε το πραξικόπημα, ενώ το καλοκαίρι του 1974 τη βρήκε ενήλικη και πολιτικοποιημένη, σαφώς ωριμότερη και αλλαγμένη.

Ένα τέτοιο βιβλίο, ένα ιστορικό- εκπαιδευτικό βιβλίο για μαθητές, που δεν κρύβει, δεν ωραιοποιεί, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι δυσνόητο, έλειπε από την ελληνική αγορά καθώς δύσκολα κάποιος θα τολμούσε να απευθυνθεί αποκλειστικά σε παιδιά και να τους εξηγήσει τι συνέβη στην Ελλάδα {και τι συνέβαινε ταυτόχρονα στο εξωτερικό} κατά τη διάρκεια της επταετίας. Για να είμαστε ειλικρινείς, η πρόσφατη ιστορία, από τον Εμφύλιο και έπειτα, ακόμα πονάει και διχάζει τους Έλληνες, καθώς σε κάθε οικογένεια υπάρχουν προσωπικά βιώματα που επηρεάζουν την κρίση των μελών της. Πάντως, σε μια ιστορική καμπή για τη χώρα μας, σε μια εποχή που η Αριστερά αμφισβητείται, που το Κέντρο μοιάζει ανύπαρκτο και που η Δεξιά παλεύει να αποδείξει ότι δεν είναι φασίζουσα, αλλά φιλελεύθερη, είναι σημαντικό και χρήσιμο να εκδίδονται ιστορικοπολιτικά βιβλία για παιδιά {με μια προφανώς αδιαμφισβήτητη υποκειμενικότητα από τον εκάστοτε συγγραφέα} με στόχο φυσικά να μορφώσουν τους μελλοντικούς πολίτες και όχι να διαμορφώσουν τους μελλοντικούς ψηφοφόρους.

Αν αναρωτιέστε κατά πόσο η Ιστορία μπορεί να είναι αντικειμενική ή όχι, η επιστημονική απάντηση είναι πως οι όροι «αντικειμενική ιστορία» ή «αντικειμενική αλήθεια» δεν υφίστανται. Δεν υφίστανται, διότι ο κάθε ιστορικός-συγγραφέας έχει ένα μοναδικό τρόπο αντίληψης των γεγονότων, άρρηκτα συνδεδεμένο με τα βιώματα, τα  διαβάσματα, τα ακούσματα και τις εμπειρίες του. Η Ιστορία, λοιπόν, (κατα) γράφεται από τους ανθρώπους. Ένας από τους ανθρώπους που (κατα) γράφουν την Ιστορία μέσα από ιστορίες, αφηγούμενοι με τον δικό τους τρόπο, φυσικά έχοντας ως αφετηρία από τα γεγονότα, είναι η Μαρίζα Ντεκάστρο, που απευθύνεται σε νεαρούς αναγνώστες και τους μιλάει για το χρονικό διάστημα με αφετηρία την 21^η Απριλίου του 1967 μέχρι την 24η Ιουλίου του 1974, από το στρατιωτικό πραξικόπημα ως την έλευση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στη χώρα και τον σχηματισμό κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Τους μιλάει για τις 2651 σκοτεινές ημέρες (ομολογώ πως ποτέ δεν τις είχα μετρήσει) κατά τις οποίες, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος προχωρούσε με βήματα γοργά και άλλαζε, η Ελλάδα ήταν στον γύψο.

Το ζωντανό και επεξηγηματικό κείμενό της, που πιάνει μνήμες και τις ανάγει σε Ιστορία, συνοδεύεται από την πρωτότυπη και ελκυστική για τα παιδιά, υψηλής αισθητικής, εικονογράφηση του εικαστικού Βασίλη Παπαγεωργίου, ο οποίος επεξεργάζεται φωτογραφίες που αντλεί από δημοσιεύματα του ελληνικού και του διεθνούς Τύπου της εποχής.

Η συγγραφέας αφηγείται χρονολογικά γεγονότα και περιστατικά από τη ζωή στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια εκείνων των χρόνων μπλεγμένα με αναμνήσεις καθημερινών ανθρώπων, δικές της, συμμαθητών της και φίλων της, καθώς μεγαλώνουν, ωριμάζουν και πολιτικοποιούνται. Αναφέρεται σε όλα αυτά που σημάδεψαν και άλλαξαν τη γενιά της {και κατ’ επέκταση και τις επόμενες γενιές}: πολιτικά, κοινωνικά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά γεγονότα που επηρέασαν τη χώρα μας αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Αναφέρουμε ενδεικτικά τη λογοκρισία, τις συλλήψεις και τις εξαφανίσεις, τη δικτατορία του Φράνκο, το κίνημα των χίπις, τον πόλεμο του Βιετνάμ, τα τραγούδια του Σαββόπουλου, τον θάνατο του Τσε, τα παιδιά της Μπιάφρα, την κινεζική Πολιτιστική Επανάσταση, τη δενδροφύτευση των Τουρκοβουνίων, την Άνοιξη της Πράγας, τα Μάταλα, τον Μάη του ’68, την Ολυμπιάδα Τραγουδιού στο Καλλιμάρμαρο (θέμα- εύλογα-ταμπού για ορισμένους καλλιτέχνες…), τους Μαύρους Πάνθηρες, την προσελήνωση, την ανακάλυψη του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη από τον Μαρινάτο, το Γούντστοκ, το Ζ του Γαβρά με τις μουσικές του Θεοδωράκη, τη διάλυση των Beatles, τον Νόμο περί Τύπου, την κηδεία του Σεφέρη, τις Ερυθρές Ταξιαρχίες και τη Φράξια Κόκκινος Στρατός, την κυκλοφορία του Imagine, τη Ματωμένη Κυριακή, τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 και του 1972, το σκάνδαλο Γουοτεργκέιτ, τους νεκρούς του Πολυτεχνείου, την ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Ιωαννίδη, την επανάσταση των γαριφάλων, το πραξικόπημα στην Κύπρο, το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στο Μόναχο, την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας, τη θεωρία του Στίβεν Χόκινγκ για τις μαύρες τρύπες, την πρώτη επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, την αποχουντοποίηση…

Οι “2651 ημέρες δικτατορίας” χωρίζονται σε εννέα κεφάλαια και περιλαμβάνουν πρόλογο και βιβλιογραφία, ενώ είναι έτσι γραμμένες ώστε να διαβάζονται από παιδιά που φοιτούν στις μεγάλες τάξεις του Δημοτικού και εφήβους. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα γεγονότα της νύχτας της 20ής προς της 21η Απριλίου και τα υπόλοιπα οκτώ αφορούν το καθένα και μία διαφορετική χρονιά. Στις αριστερές σελίδες καταγράφονται οι προσωπικές αφηγήσεις της Ντεκάστρο, ενώ στις δεξιές  η πληροφορία δίνεται στο μεγαλύτερο μέρος της με εικόνες και λεζάντες και αφορά, πλην της αρχής και του τέλους της επταετίας, στα παγκόσμια γεγονότα. Προσωπικά το διάβασα λέξη προς λέξη στα παιδιά μου, 8 και 11 ετών. Και συγκινήθηκα και εγώ και συγκινήθηκαν και εκείνα. Σημειώνω, όμως, ότι γνώριζαν ήδη πολλές πληροφορίες για τη Χούντα, αλλά και για τη διεθνή ιστορία κατά την περίοδο της επταετίας, και ότι εξηγούσαμε παρέα κάθε σελίδα, ανατρέχοντας μάλιστα κατά την ανάγνωση και σε επιπλέον πηγές, στο διαδίκτυο, σε βιβλία και σε οπτικοακουστικό υλικό.

Σας προτείνω να αγοράσετε τις “2651 ημέρες δικτατορίας” ακόμα κι αν τα παιδιά σας είναι μικρά. Καταρχάς είναι ένα βιβλίο που πρέπει να έχετε στη βιβλιοθήκη σας, τόσο για την ιστορική όσο και για την καλλιτεχνική του αξία. Μπορείτε να βρείτε στις σελίδες του αποσπάσματα τα οποία θα διαβάσετε στα παιδιά σας ανεξάρτητα από την ηλικία τους και τα οποία θα μπορέσουν να κατανοήσουν.

Ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο μπορεί να αποδειχτεί το βιβλίο και για τους εκπαιδευτικούς, καθώς θα αλιεύσουν υλικό τόσο για την τάξη όσο και για τη σχολική γιορτή. Κάθε πρόταση διδασκαλίας θα πρέπει αφενός να συναρτά τη συγκινησιακή φόρτιση με την ιστορική κατανόηση και την αντίληψη του ιστορικού βάθους των γεγονότων, αφετέρου να μπορεί να μεταφέρει τον μαθητή από το τότε στο τώρα και από το ειδικό στο γενικό.  Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου δάσκαλοι και καθηγητές θα μπορέσουν να ενθαρρύνουν τους μαθητές τους να προβληματιστούν πάνω στα πολιτικά, ιδεολογικά και ηθικά ζητήματα που τέθηκαν κατά την περίοδο της δικτατορίας.

Καλή ανάγνωση, με την ελπίδα να δούμε μεθαύριο μια σχολική γιορτή με παρόντα όλα τα παιδιά και τους γονείς τους, χωρίς κρυμμένους και κατσουφιασμένους δασκάλους, χωρίς καμιά αμφισβήτηση ότι η χούντα πάγωσε τη χώρα, χωρίς καμιά αμφισβήτηση ότι το Πολυτεχνείο είχε νεκρούς, χωρίς καμιά αμφισβήτηση ότι σε όσους βρέθηκαν εκείνες τις ημέρες του Νοεμβρίου μέσα στο ιστορικό κτίριο της Πατησίων, αλλά και σε όσους αντιστάθηκαν στους φασίστες αλλιώς, χρωστάμε την ελευθερία μας. Την οποία οφείλουμε -στους αγωνιστές εκείνους, στους εαυτούς μας και στα παιδιά μας- να διαφυλάττουμε και να την (επανα) διεκδικούμε όποτε απειλείται, μαζί φυσικά με ψωμί και με παιδεία. Αυτή, φυσικά, είναι η προσωπική μου, υποκειμενική προφανώς, άποψη…

Ξεφυλλίστε τις πρώτες σελίδες του βιβλίου ΕΔΩ.

Για το βιβλίο έχει σχεδιαστεί εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ.