ΒΙΒΙΑΝ ΚΡΑΒΒΑΡΙΤΗ: ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΦΟΒΑΜΑΙ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟΝ ΦΟΒΟ

Μετά τη μεγάλη συνέντευξη της Μαριλένας Τριανταφυλλίδου και της Βάσιας Παρασκευοπούλου για την κατάσταση που επικρατεί (και) εξαιτίας της πανδημίας στο θέατρο και τις παραστατικές τέχνες για παιδιά, για το επόμενο χρονικό διάστημα θα δημοσιεύουμε συνεντεύξεις με καλλιτέχνες και ομάδες που ασχολούνται με το παιδικό θέαμα και θέλουν να μιλήσουν για την παρούσα κατάσταση στη χώρα μας και να κινητοποιήσουν το «απόν» Υπουργείο Πολιτισμού. Στο Τaλκ, προετοιμάζουμε το project αυτό εδώ και τέσσερις μήνες και σας ζητάμε, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσής σας, να βοηθήσετε και εσείς, κοινοποιώντας τα κείμενα αυτά και καθιστώντας έτσι ορατούς μια σειρά από ανθρώπους που αγαπούν τα παιδιά και θέλουν να τα εκπαιδεύσουν και να τα διασκεδάσουν, αλλά δεν μπορούν. Σήμερα, κοντά μας η Βίβιαν Κραββαρίτη, που εκπροσωπεί την ομάδα θεάτρου Σελίδα 231.

• Καλησπέρα, είμαι η Βίβιαν Κραββαρίτη, ηθοποιός και θεατρολόγος. Μαζί με τον ηθοποιό Γιώργο Μοσκιού, αποτελούμε την ομάδα θεάτρου Σελίδα 231 η οποία ξεκίνησε την καλλιτεχνική της δράση το 2011 παρουσιάζοντας θεατρικές παραστάσεις για ενήλικο κοινό, αλλά και για παιδιά, θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα και εργαστήρια θεατρικού παιχνιδιού.  Η κοινή μας ανάγκη να επικοινωνήσουμε με τα παιδιά μέσω της τέχνης, αλλά και η πολύχρονη θεατρική εμπειρία μας σε παραστάσεις για παιδιά και σε εργαστήρια θεατρικού παιχνιδιού ενέπνευσε την ενασχόληση μας με αυτό το πεδίο.
• Οι δύο μας είμαστε ο βασικός πυρήνας της ομάδας, ωστόσο για την υλοποίηση της εκάστοτε παραγωγής συνεργαστήκαμε και με άλλους καλλιτέχνες, με τους οποίους βρίσκαμε κάθε φορά συγγενικούς τρόπους και τόπους δημιουργίας. Βασικό ζητούμενο ήταν να δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι ευκαιρίες και συνθήκες δημιουργικής έκφρασης, αυτοδιαχείρισης της εργασίας μας και βιοπορισμού, με όρους καλλιτεχνικούς και συνθήκες  εργασιακής αξιοπρέπειας. Κάποιες φορές το καταφέραμε, κάποιες άλλες όχι.
• Το 2013 δημιουργήσαμε το εργαστήρι της ομάδας με εβδομαδιαία θεατρικά εργαστήρια για μαθητές και ενήλικους, παραστάσεις, πρόβες κ.τ.λ. Δυστυχώς, ο χώρος δεν κατάφερε να παραμείνει ανοιχτός παρά μόνο για 3 χρόνια, καθώς το φορολογικό καθεστώς που ίσχυε και ισχύει μας έφερε σε οικονομικό αδιέξοδο.Έκτοτε η ομάδα Σελίδα 231 συνέχισε το έργο της πραγματοποιώντας τις πρόβες, τις παραστάσεις και τις δράσεις θεατρικού παιχνιδιού σε άλλους χώρους όπου μας προσκαλούσαν. Η κύρια δραστηριότητά μας παραμένουν οι περιοδεύουσες παραστάσεις σε σχολεία, νηπιαγωγεία, συλλόγους, αλλά και σε πλατείες, φεστιβάλ, κοινωνικούς και αυτοοργανωμένους χώρους, θεατρικούς και μη θεατρικούς χώρους.
• Η  πανδημία μάς βρήκε σε μεταβατική περίοδο.  Έχοντας ολοκληρώσει έναν κύκλο παραστάσεων με τη θεατρική παράσταση για παιδιά «Το αηδόνι, ο αυτοκράτορας κι ένα χρυσό κλουβί» βρισκόμασταν στη γόνιμη εκείνη διεργασία της ανασκόπησης και προετοιμασίας για το επόμενο βήμα. Έπειτα από σχεδόν δέκα χρόνια αδιάλειπτης δημιουργίας, οι επόμενοι μήνες προβλέπονταν για εκείνο το  απαραίτητα αναγκαίο και δημιουργικό κενό παύσης, προκειμένου να προχωρήσουμε στην επόμενη περιστροφή μας.  Η είδηση για το lockdown, θυμάμαι, με βρήκε σε ένα καφέ στα Εξάρχεια πολύ νωρίς το πρωί, όπου με τη φίλη και συνάδελφο Δάφνη είχαμε βγάλει τετράδιο και στιλό για τον πρώτο brain storming σχεδιασμό μιας επικείμενης συνεργασίας. Έκτοτε έχουν περάσει μήνες…
• Δεν αποζημιωθήκαμε κι αυτό γιατί δεν υπήρξε κάποια ενεργή σύμβαση εργασίας. Οι ελάχιστες αποζημιώσεις που δόθηκαν αφορούσαν μόνο σχέσεις εξαρτημένης εργασίας. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως στους ηθοποιούς υπάρχει τεραστία αναντιστοιχία ανάμεσα στον χρόνο εξαρτημένης εργασίας και στον πραγματικό χρόνο εργασίας. Η δημιουργία μιας παράστασης απαιτεί τόσον χρόνο -πέρα από τον συγκεκριμένο χρόνο προβών- που, κατά τη γνώμη μου, είναι σχεδόν εμπαιγμός να θεωρείται εργαζόμενος ένας ηθοποιός μόνο κατά τη διάρκεια των παραστάσεων. Φυσικά, χρειάζονταν ένα άλλο καθολικό μέτρο στήριξης, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές συνθήκες εργασίας μας.  Ο βιοπορισμός είναι πάντα ένα ζητούμενο καθώς στη δική μας δουλειά υπάρχουν πάντα μεγάλα κενά. Πώς βιοποριστήκαμε; Να ένα καλό ερώτημα. Δύσκολα και αυτοσχεδιάζοντας είναι η απάντηση.
• Οι θεατρικές παραστάσεις για παιδιά αποτελούν έναν από τους πιο ενεργούς και δημιουργικούς τόπους καλλιτεχνικής δημιουργίας στο θέατρο. Εξηγώ αμέσως: Πέραν από τον μεγάλο αριθμό παραστάσεων που υπάρχουν στα θέατρα υπάρχει ένας εξίσου μεγάλος αριθμός ομάδων που δραστηριοποιούμαστε με περιοδεύουσες παραστάσεις σε σχολεία και άλλους χώρους. Ωστόσο, μια θεατρική παράσταση για παιδιά ακολουθεί την ίδια διαδρομή όπως κάθε παράσταση: υπάρχει μια ιστορία που θες να μοιραστείς  με τους άλλους… Η κύρια ιδιαιτερότητα είναι πως ανάμεσα στη θεατρική παράσταση και τα παιδιά υπάρχει πάντα «διαμεσολάβηση». Ασφαλώς αυτό είναι  αναγκαίο, εφόσον έχεις να κάνεις με ανήλικους ανθρώπους,  όμως πολλές φορές χρειάζεται να ξεπεράσεις πολλά εμπόδια για να φτάσεις στα παιδιά. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της πανδημίας οι παραστάσεις για παιδιά, είτε σε θέατρα είτε εκείνες που επισκέπτονται σχολεία, επλήγησαν ανεπανόρθωτα. Υπήρξε μια πλήρης σύγχυση για τις προϋποθέσεις επίσκεψης, τον αριθμό θεατών παιδιών και ένας σωρός άλλα ζητήματα.
• Η επιστολή που στείλαμε στους αρμόδιους υπουργούς αναδεικνύει συγκεκριμένες προβληματικές του θεάτρου που αφορούσαν τα πρακτικά ζητήματα, βιωσιμότητας πια, για τον κλάδο μας. Για αυτόν τον λόγο, κρίθηκε αναγκαία η υπογραφή της από μέρους μας, αλλά και η έμπρακτη στήριξη μιας συλλογικής προσπάθειας ανάδειξης των ζητημάτων με την παρουσία μας στις κινητοποιήσεις και τις συλλογικές διαδικασίες, καθώς μια επιστολή με τη λογική της ανάθεσης φυσικά και δεν επαρκεί.
• Φυσικά και φοβόμαστε αυτή τη χρονιά. Και για να απαντήσω πιο προσωπικά: πιο πολύ φοβάμαι τον ίδιο τον φόβο, την οπισθοχώρηση, την παραίτηση και κυρίως το να χαθεί το κουράγιο. Αυτό το συναίσθημα είναι ο μεγαλύτερος αντίπαλος για όλους/ες όσοι έχουμε αισθανθεί ή υπάρξει παροπλισμένοι/ες για τόσο μεγάλο διάστημα. Η εργασιακή ανασφάλεια είναι μια κατάσταση που λίγο πολύ αποτελεί δοσμένη συνθήκη στα καλλιτεχνικά επαγγέλματα, στη δεδομένη χρονική συγκυρία όμως, αυτή η ανασφάλεια είναι καθολική και δεν αφορά πια μόνο τα εργασιακά ζητήματα. Βρισκόμαστε σε εκείνη τη δύσκολη στιγμή που οφείλουμε να είμαστε ψύχραιμοι, συσπειρωμένοι και αλληλέγγυοι. Η απάντηση στο αν ετοιμάζουμε κάτι καινούργιο δεν βρίσκεται τόσο στο αν υπάρχει άμεσος σχεδιασμός υλοποίησης ενός project, όσο στο να μη χαθεί η επιθυμία και η δυνατότητα.  Το επόμενο project, όταν θα είναι η ώρα του, θα ακολουθήσει την ίδια λογική της περιοδεύουσας παράστασης.
• Οι άνθρωποι, ειδικά σε εποχές που αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, παρουσιάζουμε μια απύθμενη διάθεση να ονειρευόμαστε ένα καλύτερο αύριο χωρίς κακώς κείμενα, μια καλύτερη επόμενη μέρα κ.ο.κ. Το διαρκές όμως δύσκολο ερώτημα παραμένει: Τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε για αυτά που ονειρευόμαστε;  Πόσο από το αίμα μας (μεταφορικά μιλώντας) θα δίναμε για τα όνειρά μας; Αυτό, νομίζω, παραμένει και εδώ ένα ερώτημα. Τι είμαστε διατεθειμένοι εμείς να αλλάξουμε, μέχρι πού και τι ακριβώς θέλουμε να διεκδικήσουμε και από ποιον. Για να γίνω πιο συγκεκριμένη, ιδανικά θα ήθελα να διεκδικούμε με μεγαλύτερο πείσμα όρους εργασιακής αξιοπρέπειας συνολικά και συλλογικά για τον χώρο μας, τόσο από  τους εαυτούς μας όσο και από τους εκάστοτε εμπλεκόμενους φορείς.
• Τα καλλιτεχνικά μαθήματα αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, το απαραίτητο ανάχωμα ενεργοποίησης του συναισθηματικού κόσμου, της φαντασίας, της χαράς των παιδιών, αλλά και κάθε ενήλικης ψυχής που κατοικεί ακόμη σε σώμα παιδιού. Μου είναι τόσο φανερά αδιαπραγμάτευτα αναγκαία η ύπαρξη της τέχνης στο σχολείο, που δυσκολεύομαι και να επιχειρηματολογήσω αναφορικά με την υποβάθμισή τους. Μιλώντας συγκεκριμένα για το θέατρο και το μάθημα της θεατρικής αγωγής, θα περιοριστώ λέγοντας πως το θέατρο ως τέχνη προσφέρει στους συμμετέχοντες (θεατές και δημιουργούς) μια μικρογραφία, ένα εργαστήρι της ζωής με πιθανές εκφάνσεις της. Το μάθημα της θεατρικής αγωγής συμβάλλει αποφασιστικά και λυτρωτικά στην ανασκόπηση τόσο του εαυτού όσο και του άλλου. Η έλλειψη της καλλιτεχνικής παιδείας στο σχολείο μού προκαλεί τρόμο για το αδιέξοδο έκφρασης που καραδοκεί για τις επερχόμενες γενιές.
• Θα δανειστώ έναν στίχο του Έλιοτ που γράφει: «υπάρχει ένας άλλος κόσμος αλλά είναι μέσα σε αυτόν εδώ». Η τέχνη μάλλον δεν μπορεί να λύσει τα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, μπορεί όμως και προσφέρει ένα επιπλέον βλέμμα θέασης και συνδιαλλαγής με/σε αυτόν τον κόσμο κι αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι μεγάλο εφόδιο για τα παιδιά. Σας ευχαριστώ για το χρόνο και το χώρο σας.