POLKADOT PRODUCTIONS: Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΑ ΜΕ ΕΥΤΕΛΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ

0

Μετά τη μεγάλη συνέντευξη της Μαριλένας Τριανταφυλλίδου και της Βάσιας Παρασκευοπούλου για την κατάσταση που επικρατεί (και) εξαιτίας της πανδημίας στο θέατρο και τις παραστατικές τέχνες για παιδιά, για το επόμενο χρονικό διάστημα θα δημοσιεύουμε συνεντεύξεις με καλλιτέχνες και ομάδες που ασχολούνται με το παιδικό θέαμα και θέλουν να μιλήσουν για την παρούσα κατάσταση στη χώρα μας και να κινητοποιήσουν το «απόν» Υπουργείο Πολιτισμού. Στο Τaλκ, προετοιμάζουμε το project αυτό εδώ και τρεις μήνες και σας ζητάμε, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσής σας, να βοηθήσετε και εσείς, κοινοποιώντας τα κείμενα αυτά και καθιστώντας έτσι ορατούς μια σειρά από ανθρώπους που αγαπούν τα παιδιά και θέλουν να τα εκπαιδεύσουν και να τα διασκεδάσουν, αλλά δεν μπορούν. Σήμερα, κοντά μας η Έλλη Κατσιναβάκη, από την Polkadot Productions.

• Είμαι η Έλλη Κατσιναβάκη, σκηνοθέτης και ηθοποιός, ιδρυτικό μέλος της Polkadot Productions. Η νεοσύστατη (Αστική Μη Κερδοσκοπική) Εταιρεία μας δραστηριοποιείται στον χώρο του πολιτισμού εν γένει με έμφαση στον χώρο του θεάτρου. Σημαντικό κομμάτι και μάλιστα σημείο αφετηρίας της δραστηριότητάς μας αποτελεί το θέατρο για νεαρές ηλικίες.
• Η ομάδα της εταιρείας που δραστηριοποιείται στο χώρο του παιδικού θεάματος ιδρύθηκε το 2017 από εμένα και τον Mark Mullender, γλωσσολόγο-παιδαγωγό, καθηγητή της Αγγλικής γλώσσας. Μέχρι στιγμής έχουμε συνεργαστεί με τους εξαιρετικούς ηθοποιούς  Βερονίκη Κυριακοπούλου, Jay King, Γιάννη Ασκάρογλου και Στέφανο Αχιλλέως. Αυτό που μάς τράβηξε στο θέατρο για παιδιά και νέους είναι η πρόκληση που θέτει ως μέσο όχι μόνο διασκέδασης αλλά ουσιαστικής ψυχαγωγίας. Οι τρεις παραγωγές που έχουμε μέχρι τώρα στο ενεργητικό μας είναι διαδραστικές θεατρικές παραστάσεις με θέμα γνωστά παραμύθια της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η προσωπική μας προσέγγιση σ’ αυτά είναι η διασκευή τους με σκοπό να μιλήσουμε μέσω των  πασίγνωστων αυτών ιστοριών για τη δική μας εποχή, για τα δικά μας προβλήματά, με απόλυτα σύγχρονο λόγο και χιούμορ. Ιδιαιτερότητα αυτών των παραστάσεων αποτελεί το ότι παρουσιάζονται εξ ολοκλήρου στα Αγγλικά και καθεμιά τους αποτελεί ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
• Η πανδημία μάς βρήκε στη μέση της πλέον δημιουργικής χρονιάς μας. Όπως και πολλών άλλων θεατρικών ομάδων που ασχολούνται με το θέατρο για νεαρές ηλικίες, οι παραστάσεις μας δε γίνονται σε Θέατρα αλλά σε Σχολεία, τα οποία επισκεπτόμαστε. Είχαμε αρχίσει να παρουσιάζουμε το καινούργιο μας έργο και είχαμε κλείσει ήδη αρκετές παραστάσεις σε σχολεία και φροντιστήρια. Ακόμα και πριν από το lockdown του Μαρτίου όμως, οι συνέπειες είχαν ήδη αρχίσει να γίνονται αισθητές. Φόβος, ακυρώσεις τελευταίας στιγμής και αισθητή μείωση των μαθητών που επρόκειτο να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις. Το lockdown στη συνέχεια μάς ματαίωσε όλες τις ήδη κλεισμένες παραστάσεις για το υπόλοιπο της σχολικής χρονιάς. Έκτοτε τα μέτρα υγιεινής λόγω Covid αποκλείουν την πρόσβασή μας στα Σχολεία. Για αόριστο χρόνο στο μέλλον μάς είναι αδύνατον να συνεχίσουμε τη μέχρι τις αρχές της πανδημίας δραστηριότητά μας. Ουσιαστικά αγνοούμε πότε θα μπορέσουμε να ξαναδουλέψουμε (αμειβόμενοι). Όλα αυτά είχαν ως συνέπεια το πάγωμα της νέας μας παραγωγής για το σχολικό έτος 2020-’21.
• Η Εταιρεία μας, από την ίδρυσή της, είχε εγγραφεί στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων. Κάναμε έγκαιρα τη σχετική αίτηση και μπόρεσε έτσι να πάρει την έκτακτη επιχορήγηση των 2000 ευρώ για τις ΑΜΚΕ που δραστηριοποιούνται στον χώρο του σύγχρονου πολιτισμού. Κάποια πολύ βασικά έξοδα της Εταιρείας καλύφθηκαν. Όσον αφορά όμως στα επιδόματα του Υπουργείου Εργασίας, δεν μπορέσαμε να βγάλουμε τους ηθοποιούς μας σε αναστολή, εφόσον δεν υπήρχε ενεργή σύμβαση την ημέρα αναστολής των παραστάσεων. Λόγω της φύσης της δουλειάς μας η μόνη βιώσιμη πρακτική είναι η πρόσληψη και απόλυση του ηθοποιού την ημέρα κάθε παράστασης. Σεβόμενοι το λειτούργημα του ηθοποιού, κολλάμε ολόκληρο ένσημο αντί εργόσημο αλλά αυτό, δυστυχώς αποτελεί και το όριο των οικονομικών μας δυνατοτήτων. Μια μικρή εταιρεία όπως η δική μας, πολύ δύσκολα μπορεί να επιβιώσει στις παρούσες συνθήκες κορονοϊού αλλά και γενικότερα του πολιτισμού που ασφυκτιά στην Ελλάδα. Όσον αφορά στο πώς επιβιώνουμε από το lockdown και μετά, λίγο δανειζόμαστε, λίγο φυτοζωούμε και πολύ ελπίζουμε – αγωνιζόμαστε.
• Η βασική ιδιαιτερότητα των παιδικών θεαμάτων είναι ότι αποτελούν εξαιρετικά κατάλληλο μέσο για την εκπαίδευση. Το θέατρο καλλιεργεί. Το παιδικό θέατρο εκπαιδεύει. Όταν η θεατρική καλλιέργεια ξεκινά από την νεαρότερη δυνατή ηλικία, ο πολιτισμός γίνεται βίωμα. Καλλιεργείται η ουσιαστική καλλιτεχνική παιδεία της επόμενης γενιάς. Η Ελλάδα έχει καταλήξει να είναι χώρα με ευτελή κουλτούρα. Δεν δίνει σημασία στον πολιτισμό. Οι καλλιτέχνες αντιμετωπίζονται σαν χομπίστες και εξαναγκάζονται να αναζητήσουν άλλα βιοποριστικά μέσα προκειμένου να επιβιώσουν. Ταυτόχρονα δεν υπάρχει καμία πρόνοια για ένα επάγγελμα ασταθές και δύσκολο, όπως το δικό μας. Όλα αυτά μάς οδήγησαν στην υπογραφή της επιστολής προς τους αρμόδιους υπουργούς.
• Όπως αναφέραμε ήδη, λόγω αποκλεισμού της πρόσβασής μας στα σχολεία, η προγραμματισμένη νέα παραγωγή για το σχολικό έτος 2020-2021 έχει παγώσει. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο, ούτε οι προηγούμενες παραγωγές μας μπορούν να παρουσιαστούν. Από την άλλη, σχεδιάζουμε ένα καινούργιο project με στόχο τη δημιουργία μιας θεατρικής παράστασης που χρησιμοποιεί την εκμάθηση της γλώσσας ως εργαλείου κοινωνικής ένταξης. Πιο συγκεκριμένα, ως τώρα οι παραστάσεις μας, πέρα από ψυχαγωγικό δρώμενο, αποτελούσαν και ένα εργαλείο βιωματικής προσέγγισης των μαθητών και εξοικείωσής τους με την ξένη γλώσσα (Αγγλικά). Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο σχεδιάζουμε να απευθυνθούμε με ελληνικές πλέον παραστάσεις στους νεαρούς πρόσφυγες και μετανάστες. Έτσι η προσέγγισή τους στην Ελληνική και, κατ’ επέκτασιν, η ομαλή κοινωνική τους ένταξη, θα αποκτήσει καινούργια διάσταση. Μέσω της διάδρασης, του θεατρικού παιχνιδιού και του εκπαιδευτικού υλικού που συνοδεύει πάντοτε τις παραστάσεις μας, η γνώση μετατρέπεται σε χαρά και η όλη διαδικασία συμβαίνει αβίαστα, σαν παιχνίδι. Αλλά οι συνθήκες της πανδημίας καθιστούν αδύνατο κάθε προγραμματισμό. Τα πάντα βρίσκονται στον αέρα.
• Η πανδημία θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία ώστε να αλλάξουν τα κακώς κείμενα σε πάρα πολλούς τομείς της ζωής παγκοσμίως. Αυτό, βέβαια, αποτελεί μια τεράστια συζήτηση που δεν είναι του παρόντος. Στο χώρο μας λοιπόν θα ήθελα να αλλάξει καταρχάς η ίδια η αντίληψη  ότι ο πολιτισμός αποτελεί δευτερεύουσα ανθρώπινη ανάγκη, πολυτέλεια. Ότι οι καλλιτέχνες κάνουν ό, τι κάνουν από χόμπι κι όχι ως επαγγελματίες. Ιδιαίτερα στον χώρο των παιδικών θεαμάτων η εν λόγω αντίληψη είναι ακόμη πιο παγιωμένη κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην αντιμετώπισή του από τους ίδιους τους θεσμούς της πολιτείας. Το ΥΠΠΟ δεν επιχορηγεί παραστάσεις για νεαρές ηλικίες και όλη η ιδιαίτερα αξιόλογη δραστηριότητα των καλλιτεχνών του συγκεκριμένου κλάδου περνάει σχετικά απαρατήρητη. Ακόμη χειρότερα, δεν γίνεται καν αντιληπτό πόσο σημαντικό είναι για το Εκπαιδευτικό Σύστημα το θέατρο για νεαρές ηλικίες. Δεν υπάρχει καμία θεσμική ένταξη των παιδικών παραστάσεων στην Παιδεία. Τα πάντα αφήνονται στην τύχη, στο φιλότιμο, το μεράκι, τη λόξα, αν θέλετε, των εκπαιδευτικών και των καλλιτεχνών που αγωνίζονται για το παιδικό θέατρο. Και οι τελευταίοι αντιμετωπίζονται ως δεύτερης κατηγορίας, εν σχέσει προς τους υπόλοιπους καλλιτέχνες.
• Πρακτικά, η πρωτοβουλία της Μαριλένας Τριανταφυλλίδου, της Κατερίνας Αλεξάκη και της Βάσιας Παρασκευοπούλου, που δημιούργησαν την κίνηση ΣΚΗ.Ν.Η.ΔΡΑ., μας χαρτογραφεί (καλύτερα από οποιοδήποτε μητρώο καλλιτεχνών). Ταυτόχρονα, μας έχει συσπειρώσει στη διεκδίκηση των αυτονόητων με την εξαιρετική επιστολή που η κίνηση απηύθυνε προς τα συναρμόδια υπουργεία για την αντιμετώπιση της κρίσης στον καλλιτεχνικό χώρο λόγω πανδημίας.
• Η σχεδόν πλήρης υποβάθμιση των καλλιτεχνικών μαθημάτων στα σχολεία είναι άλλη μία απόδειξη της παγιωμένης νοοτροπίας των διοικούντων ότι ο πολιτισμός αποτελεί δευτερεύον ζήτημα. Και είναι αστείο και την ίδια ώρα τελείως παράλογο και αποκαρδιωτικό να συμβαίνει αυτό, τη στιγμή που το Υπουργείο Πολιτισμού στρέφεται προς την ιστορία μας, και την αρχαιότητα, όπου η παιδεία στηριζόταν στη μουσική και στην ποίηση. Σε μια πολιτισμένη χώρα, σε μια χώρα με σοβαρή Παιδεία, με σοβαρό, δημιουργικό εκσυγχρονισμένο και με φαντασία εκπαιδευτικό σύστημα τα μαθήματα που αφορούν στον Πολιτισμό θα έπρεπε να έχουν πρωταρχικό ρόλο. Τα πρώτα εργαλεία που το παιδί διαθέτει για να εξερευνήσει τον κόσμο είναι οι αισθήσεις του. Πρώτα αισθάνεται τον κόσμο και μετά τον κατανοεί, εξηγεί, μαθαίνει. Ακριβώς όπως στην επιστημονική μέθοδο η παρατήρηση και το πείραμα προηγούνται της διατύπωσης του Νόμου, έτσι και στην εκπαιδευτική διαδικασία η εξερεύνηση, ο πειραματισμός και η φαντασία θα έπρεπε να ενθαρρύνονται και να προηγούνται της παράθεσης και της αποστήθισης της έτοιμης πληροφορίας. Κι εδώ τα καλλιτεχνικά μαθήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον καταλύτη της παιδικής αυτενέργειας και της ανάπτυξης δημιουργικής φαντασίας. Αλλά εμμένουμε σ’ ένα πραγματικά απαρχαιωμένο σύστημα εκπαίδευσης που αρκείται στο να βομβαρδίζει τους μαθητές με έτοιμη γνώση προς αποστήθιση, αδιαφορώντας για την ανάπτυξη κρίσης και δημιουργικής ικανότητας.  Τα καλλιτεχνικά μαθήματα θα έπρεπε όχι μόνο να αποσκοπούν στην πολιτιστική καλλιέργεια των παιδιών αλλά και να αποτελούν τις πύλες εισαγωγής των μαθητών στην επιστημονική σκέψη.
• Γονείς και εκπαιδευτικοί, γνωρίστε μας. Ενδιαφερθείτε για τις Ομάδες που δραστηριοποιούνται στον χώρο του παιδικού και εφηβικού θεάτρου. Εξερευνήστε όπως εξερευνά ένα παιδί, με την ίδια χαρά, νέες προτάσεις και νέες δράσεις. Επιλέξτε πέραν της πεπατημένης. Επιλέξτε να παρακολουθήσετε ποιοτικό παιδικό και εφηβικό θέατρο όχι μόνο για να μάς στηρίξετε αλλά για την τεράστια ωφέλεια των παιδιών. Και να είστε βέβαιοι ότι οι σοβαροί επαγγελματίες του χώρου θα έχουν απόλυτα συμμορφωθεί και με τα υγειονομικά μέτρα που θα ισχύουν.