ΟΜΑΔΑ PAPERDOLLWISE: Η ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Μετά τη μεγάλη συνέντευξη της Μαριλένας Τριανταφυλλίδου και της Βάσιας Παρασκευοπούλου για την κατάσταση που επικρατεί (και) εξαιτίας της πανδημίας στο θέατρο και τις παραστατικές τέχνες για παιδιά, για το επόμενο χρονικό διάστημα θα δημοσιεύουμε συνεντεύξεις με καλλιτέχνες και ομάδες που ασχολούνται με το παιδικό θέαμα και θέλουν να μιλήσουν για την παρούσα κατάσταση στη χώρα μας και να κινητοποιήσουν το «απόν» Υπουργείο Πολιτισμού. Στο Τaλκ, προετοιμάζουμε το project αυτό εδώ και τέσσερις μήνες και σας ζητάμε, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσής σας, να βοηθήσετε και εσείς, κοινοποιώντας τα κείμενα αυτά και καθιστώντας έτσι ορατούς μια σειρά από ανθρώπους που αγαπούν τα παιδιά και θέλουν να τα εκπαιδεύσουν και να τα διασκεδάσουν, αλλά δεν μπορούν. Σήμερα, κοντά μας η Ευτυχία Λιβανίου, ηθοποιός και θεατροπαιδαγωγός, που εκπροσωπεί την ομάδα paperdollwise.

• Ως ηθοποιός συμμετείχα σε παραστάσεις που απευθύνονταν σε παιδιά κι εκεί ανακάλυψα πόσο όμορφο, ιδιαίτερο και απαιτητικό κοινό είναι οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας. Όταν έκανα το μεταπτυχιακό μου στην Ιρλανδία πάνω στο Θέατρο στην Εκπαίδευση (Drama in Education) ανακάλυψα ένα καινούργιο μαγικό κόσμο ανάπτυξης και  μάθησης μέσα από το παιχνίδι και το θέατρο. Από τότε άρχισα να συνεργάζομαι με ομάδες παιδιών σε σχολεία και κέντρα δημιουργικής απασχόλησης χρησιμοποιώντας τις τεχνικές του θεάτρου είτε για το ανέβασμα μιας παράστασης, είτε για να ανακαλύψουμε  κείμενα και έργα τέχνης. Κι εκεί είδα πόσο δημιουργικός μπορεί να γίνει κάποιος όταν βρίσκεται σε ένα περιβάλλον που δεν τον κατευθύνει στο τι να μάθει και πώς. Το 2013  συμμετείχα στη δημιουργία του θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος για την έκθεση «Τα τέρατα της Ελληνικής Μυθολογίας» της βραβευμένης ομάδας Beetroot στο Μουσείο Μπενάκη. Τότε ήρθε και η ιδέα της ομάδας. Η δύναμη των πολλών είναι περισσότερο αποτελεσματική από τη δύναμη του ενός, εφόσον υπάρχει κοινός στόχος και  αποδοχή. Έτσι δημιουργήθηκε η paperdollwise και ξεκίνησε το ταξίδι των δημιουργικών μας δράσεων. Φτιάξαμε άλλο ένα πρόγραμμα για το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου και αρχίσαμε να δημιουργούμε στην αρχή διαδραστικές παραστάσεις, όπου η συμμετοχή των παιδιών ήταν ενεργή: «Τα Χριστούγεννα του Τρου», «Τα χρωματιστά αυγά» «Η Κουκλοπολιτεία» (ένα θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα για τα δικαιώματα των παιδιών). Αργότερα οι παραστάσεις μας άρχισαν να απευθύνονται σε μεγαλύτερο αριθμό θεατών: «Οι γιορτές κινδυνεύουν», «Το ημερολόγιο ενός καλικάντζαρου», «Ο δράκος και η θάλασσα», «Ένα μαντήλι ταξιδεύει».
• Απευθυνόμαστε κυρίως σε ηλικίες από 4 έως 8 ετών. Τις περισσότερες φορές συνδυάζουμε ιστορίες ή παραδοσιακά παραμύθια με ζωντανή μουσική. Συνήθως διαλέγουμε να εστιάσουμε στα συναισθήματα, στη δύναμη της συνεργασίας, της φιλίας, του θάρρους, της ανάγκης μας να είμαστε διαφορετικοί, αλλά και να ανήκουμε σε ομάδες και όλα όσα θεωρούμε πως μπορούν να κινητοποιήσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους ανθρώπους. Η ομάδα μας συνεργάζεται με θεατροπαιδαγωγούς, ηθοποιούς  και μουσικούς που έχουν εμπειρία στην εμψύχωση ομάδων. Συγχρόνως κάποιοι από εμάς ανήκουμε στο δυναμικό κέντρων όπου το θέατρο γίνεται αφορμή για την εξέλιξη των κοινωνικών δεξιοτήτων παιδιών με υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό, ΔΕΠΥ και δυσκολίες συμπεριφοράς. Το προσωπικό μου κίνητρο για να συνεχίζουμε, παρά τις συνεχείς δυσκολίες, είναι η χαρά και η ανταπόκριση των παιδιών. Αισθάνομαι πως βάζουμε ένα λιθαράκι στη συναισθηματική τους ανάπτυξη δίνοντάς τους χώρο να εκφραστούν χωρίς φόβο και να ανακαλύψουν τον κόσμο μέσα σε ένα  ασφαλές περιβάλλον.  Μπορείτε να δείτε τις δράσεις της ομάδας στις σελίδες του Facebook https://www.facebook.com/paperdollwise  και https://www.facebook.com/troia.miaistoria
• Η πανδημία μάς βρήκε στη μέση της πρώτης χρονιάς που αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το θέατρο για εφήβους. Η παράσταση “Τροία, μια ιστορία για έναν πόλεμο” παιζόταν στο θέατρο της Σχολής Καλών Τεχνών, αλλά και σε θέατρα και αίθουσες σχολείων. Από το Φεβρουάριο άρχισαν σιγά σιγά να ακυρώνονται παραστάσεις μέχρι που τελικά διακόπηκαν. Δυστυχώς, ούτε τη φετινή χρονιά  γίνεται  να συνεχιστούν, αφού εμείς δεν μπορούμε να μπούμε στα σχολεία, ενώ η επιτρεπτή χωρητικότητα των θεάτρων, όταν και αν λειτουργήσουν, είναι οικονομικά απαγορευτική ακόμα και για να στηριχτεί μια μικρή παραγωγή.
• Κάποιοι από εμάς κατάφεραν να αποζημιωθούν είτε από αναστολή σύμβασης, είτε επειδή πληρούσαν τις προϋποθέσεις των ενσήμων από τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Είναι μια κρίσιμη στιγμή για την ομάδα, γιατί αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να συντηρηθεί και να ξεκινήσει νέες παραγωγές. Χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε τις συνεργασίες μας και τους στόχους μας. Τα επιδόματα είναι μια κάποια λύση αλλά δεν αρκούν ούτε για το βιοπορισμό μας ούτε για τις επόμενες κινήσεις μας.
• Η πρωτοβουλία της Μαριλένας Τριανταφυλλίδου, της Κατερίνας Αλεξάκη και της Βάσιας Παρασκευοπούλου, που δημιούργησαν την κίνηση ΣΚΗ.Ν.Η.ΔΡΑ., στάθηκε μια ισχυρή αφορμή για να ενωθούμε, να γνωριστούμε, να ανταλλάξουμε απόψεις και να δώσουμε το στίγμα μας στο χώρο αυτό. Κάτω από την ομπρέλα των δράσεων που απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους υπάρχουν θεατρικές παραστάσεις, θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα, εκπαιδευτικές δράσεις, κουκλοθέατρο, δημιουργική απασχόληση… Για πολλούς από εμάς το θέατρο και οι τεχνικές του γίνεται ένα εργαλείο για να φέρουμε τους ανθρώπους πιο κοντά, να ξυπνήσουμε τη φαντασία και τη δημιουργικότητα τους, να τους δώσουμε χώρο να εκφραστούν και να ονειρευτούν. Πολλοί από εμάς δεν έχουμε μόνο την ιδιότητα του ηθοποιού. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να γίνει και ευρύτερα γνωστό πως αυτό που κάνουμε έχει ιδιαιτερότητες. Υπάρχει ο χρόνος προετοιμασίας, κινούμαστε εντός σχολείων και όχι μόνο στα θέατρα, εκτός από παραστάσεις κάνουμε μαθήματα, εκπαιδευτικά προγράμματα, δράσεις που απευθύνονται σε διαφορετικές ηλικίες. Είναι λυπηρό να αισθάνεσαι πως ζεις σε ένα κράτος που δεν αναγνωρίζει άλλα επαγγέλματα εκτός από αυτά του δημόσιου ή ιδιωτικού υπαλλήλου ή του ελεύθερου επαγγελματία έτσι γενικά. Είναι λυπηρό να πρέπει να αποδεικνύεις συνεχώς πως παράγεις ένα έργο και χρειάζεται να αμείβεσαι γι αυτό.
• Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε άλλη δυνατότητα από το να απέχουμε προς το παρόν. Ήδη τη στιγμή που μιλάμε τα θέατρα, παρόλο που είχαν κρατήσει με μεγάλη επιμέλεια τα μέτρα, είναι κλειστά, τα γυμνάσια και τα λύκεια επίσης και οι δραστηριότητες των παιδιών σε αναστολή. Υπάρχουν έτοιμες παραστάσεις που μπορούμε να παρουσιάσουμε μόλις ξεκαθαρίσει η κατάσταση, αλλά κυρίως είναι ευκαιρία να προετοιμάσουμε δύο νέα εφηβικά προγράμματα και την επόμενή μας δουλειά. Συγχρόνως, βέβαια, πρέπει να ενισχύσουμε και τις δραστηριότητες μας εκτός ομάδας, που και αυτές είναι σε αναστολή. Αποφεύγω να αναφερθώ στον φόβο, που σίγουρα δεδομένων των συνθηκών, παραμονεύει, γιατί έχω αποφασίσει να εστιάσω στο δημιουργικό κομμάτι  και ο φόβος είναι εχθρός της δημιουργίας.
• Θα ήθελα να είμαι πολίτης ενός κράτους που δε με θεωρεί εχθρό του, που αναγνωρίζει τη συμμετοχή μου στην αγορά εργασίας και ενισχύει τα εργασιακά μου δικαιώματα, θα ήθελα να κατανοεί πως κάθε επάγγελμα έχει ιδιαιτερότητες, να είναι σταθερό και δίκαιο σε ό,τι ζητάει από εμένα ως φορολογούμενο πολίτη, να κατανοήσει πως οι άνθρωποι πια βιοπορίζονται από διαφορετικά επαγγέλματα, είτε από επιθυμία είτε από ανάγκη. Θα ήθελα όλοι όσοι ασχολούμαστε με τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα να συνεχίσουμε να έχουμε αποδοχή και αλληλεγγύη και όταν οι καιροί καλυτερεύουν.
• Στα χρόνια που συνεργάζομαι με ομάδες παιδιών και εφήβων έχω δει παιδιά που είχαν διαφόρων ειδών ταμπέλες (τεμπέλης, άτακτος, δειλός, κακός μαθητής…) να αλλάζουν, να ανθίζουν, να συνεργάζονται, να παίζουν δημιουργικά, να εκφράζονται, να νοιάζονται για το διπλανό τους. Μέσα στην εκπαίδευσή μου έμαθα τρόπους για να «διδάσκονται» μαθήματα με δημιουργικούς τρόπους εκτός θρανίων. Τα καλλιτεχνικά μαθήματα δεν είναι απλώς μαθήματα, είναι ο δρόμος για να δημιουργήσουμε ανθεκτικούς και ψυχικά υγιείς ενήλικους, ικανούς να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για να λύσουν προβλήματα και να συμπορευτούν με άλλους ανθρώπους στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή. Ελπίζω και εύχομαι οι αρμόδιοι να επαναπροσδιορίσουν τη χρησιμότητα της τέχνης εντός και εκτός σχολείου, γιατί η υποβάθμιση της τέχνης θα γίνει σκαλοπάτι για την υποβάθμιση της ίδιας μας της ζωής.
• Καταλαβαίνω πως αυτή τη στιγμή προέχει η δημόσια υγεία και είναι σημαντικό να προσέχουμε όλοι τους εαυτούς μας και τους διπλανούς μας. Θα ήθελα να κλείσω με τα λόγια του Augousto Boal: «Χρησιμοποιούμε το θέατρο για να κατανοήσουμε τη ζωή, δίνοντας στους ανθρώπους τη δύναμη να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους». Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία. Καλή αντάμωση!