ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΑ ΔΙΧΡΟΝΑ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ TERRIBLE TWOS;

0

Οδεύετε στο ταμείο του σουπερμάρκετ με το καρότσι γεμάτο ως πάνω και το παιδί σας καθιστό μπροστά. Άξαφνα, περνώντας από το ράφι με τις καραμέλες και τις σοκολάτες, το δίχρονο αγγελούδι σας –κατά τα άλλα– μεταμορφώνεται σε «μωρό της Ρόζμαρι», ουρλιάζει, χτυπιέται υστερικά και νιώθετε τα βλέμματα ΟΛΩΝ καρφωμένα πάνω σας. Αυτά είναι τα Terrible Twos. Εκρήξεις θυμού εξ απαλών ονύχων. Πώς θα βγείτε όλοι αλώβητοι όταν ο μικρός Βεζούβιος δίνει ρεσιτάλ νεύρων και υστερίας;

Γκρίνια κατά συρροή που σας σπάει τα νεύρα, διαπεραστικές τσιρίδες, κλoτσιές και χτυπήματα στο πάτωμα σαν χταπόδι, παρατεταμένο κράτημα της αναπνοής σε ένδειξη διαμαρτυρίας, γιατί δεν του γίνεται εδώ και τώρα το χατίρι είναι μερικές μόνο από τις εκδηλώσεις των εκρήξεων θυμού που δύσκολα θα αποφύγετε αν το πιτσιρίκι σας βρίσκεται στην κρίσιμη ηλικία μεταξύ 18-36 μηνών. Είναι η εποχή που οι μπόμπιρες πασχίζουν να κατακτήσουν τον απέραντο κόσμο που τους περιτριγυρίζει χωρίς να έχουν ακόμα όλα τα εφόδια. Καταλαβαίνουν πολύ περισσότερα από αυτά που μπορούν να πουν, θέλουν, αλλά δεν καταφέρνουν να κάνουν πάντα το δικό τους, χάνουν τον έλεγχο και ξεσπούν σε εκρήξεις θυμού.

«Ακόμα και τα πιο καλόβολα παιδιά αυτής της ηλικίας εκεί γύρω στα ‘‘τρομερά’’ δύο μπορεί να έχουν περιστασιακά ένα τέτοιο ξέσπασμα, το οποίο είναι μέρος της ανάπτυξης του παιδιού και δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουμε ως κάτι καταστροφικό, αλλά ως ευκαιρία να εδραιώσουμε καλύτερη επικοινωνία με το παιδί», σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, δρα Ουίλιαμ Σομπέσκι, επιμελητή στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Ντένβερ.

Φάση είναι, θα περάσει

Σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων του Παιδιατρικού Νοσοκομείου της Ουάσινγκτον, το ποσοστό των παιδιών που έχουν εκρήξεις θυμού σε ηλικία 18-24 μηνών είναι 87%, 91% σε ηλικία 30-36 μηνών ενώ στην ηλικία 42-48 μηνών το ποσοστό πέφτει στο 59%: «Οι εκρήξεις θυμού ελαττώνονται καθώς τα παιδιά αναπτύσσουν πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να διαχειρίζονται τα δυσάρεστα συναισθήματα και καταφέρνουν να εκφράζουν τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους αρτιότερα με τον λόγο. Εντούτοις, οι εκρήξεις θυμού μπορεί να συνεχιστούν ακόμα και κατά την ενήλικη ζωή αν το παιδί μάθει να τις χρησιμοποιεί ως εργαλείο για να πατάει τα ‘‘κουμπιά’’ σας και να πετυχαίνει αυτό που θέλει».

Tα Terrible Twos και πώς να τα αντιμετωπίσετε

Ομάδα παιδοψυχιάτρων και παιδονευρολόγων από τα Πανεπιστήμια του Κονέκτικατ και της Μινεσότα μελέτησαν ενδελεχώς 1.300 διαφορετικές φωνητικές εκφράσεις παιδιών ηλικίας 2-3 ετών (στριγκλιές, ουρλιαχτά κ.ά.) σε φάση έκρηξης θυμού. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η καλύτερη δυνατή αντίδραση του γονιού είναι: «Τίποτα! Μην κάνετε απολύτως τίποτα. Περιμένετε να καταλαγιάσουν τα δυνατά συναισθήματα που προκάλεσαν την έκρηξη –κυρίως θυμός και λύπη– και ύστερα μιλήστε στο παιδί. Αντιμετωπίστε δηλαδή την έκρηξη θυμού σαν ένα φυσικό φαινόμενο που περιμένετε να περάσει, όπως μια καταιγίδα».

• Κρατήστε την ψυχραιμία σας: Με όσο πιο απαλή και συγκροτημένη φωνή, πείτε του: «Ξέρω ότι έχεις ταραχτεί, αλλά είναι ώρα να ηρεμήσεις». Διατηρήστε τον αυτοέλεγχό σας γιατί, αν το παιδί σας καταλάβει ότι το «κόλπο» πιάνει, θα αρχίσει να φωνάζει πιο δυνατά. Κρατήστε το για λίγο στην αγκαλιά σας και τελικά θα ηρεμήσει, είναι και το ίδιο φοβισμένο από την ένταση του θυμού του.
• Απομακρύνετε τον ταραξία από το κέντρο της προσοχής: Βουτήξτε τον δηλαδή αποφασιστικά και οδηγήστε τον σηκωτό στο αυτοκίνητο / πάρκινγκ /τουαλέτα, κάπου τέλος πάντων όπου δεν υπάρχουν θεατές και άρα η «παράστασή» του χάνει το νόημά της. Αν η σκηνή γίνει στο σαλόνι του σπιτιού σας μπροστά σε μια ντουζίνα προσκεκλημένους, στείλτε τον μικρό Βεζούβιο στο δωμάτιό του μέχρι να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
• Βγάλτε από το μυαλό σας ότι όλοι γύρω σας έχουν βαλθεί να σας κριτικάρουν και να σας βαθμολογήσουν ως γονιό: Αγνοήστε τους θεατές της σκηνής και επικεντρωθείτε στον μικρό πρωταγωνιστή. Σύμφωνοι, μερικοί όντως έχουν «καρφωθεί» πάνω σας, οι περισσότεροι όμως θα εκτιμήσουν θετικά μια αποφασιστική αντίδρασή σας.
• Μην το παίρνετε προσωπικά: Οι εκρήξεις θυμού είναι απόρροια της πορείας ανάπτυξης και του ταμπεραμέντου του παιδιού σας και όχι της ανατροφής που του δίνετε.
• Μην καταφύγετε σε φωνές και, προπαντός, όχι βία: Ακόμα και η παραμικρή ξυλιά στον ποπό στέλνει μήνυμα στο παιδί ότι οι ανθρώπινες σχέσεις καθορίζονται από τον νόμο του ισχυροτέρου, καθώς και ότι η χρήση βίας είναι θεμιτή.
• Πείτε εσείς αυτό που το παιδί θέλει να εκφράσει με λόγια, αλλά συνήθως δεν μπορεί: «Είσαι θυμωμένος γιατί η μαμά δεν σου αγοράζει τη σοκολάτα». Θα βοηθήσετε στην εκτόνωση της κατάστασης.

Για να προλάβετε το «κακό» των terrible twos

Μολονότι οι εκρήξεις θυμού έρχονται συνήθως από το πουθενά και χωρίς καμία προειδοποίηση, με λίγη προσοχή μπορείτε να μάθετε να «διαβάζετε» τα πρώτα συμπτώματα και να προλαβαίνετε τις θυελλώδεις συνέπειες:

• Η κούραση και η πείνα αποτελούν πρόσφορο έδαφος για εκρήξεις θυμού: Αν πρέπει, λοιπόν, να πάτε μαζί στο σουπερμάρκετ, προτιμήστε πρωινές ώρες, όταν το πιτσιρίκι σας είναι χορτασμένο και δεν πεινάει ή νυστάζει.
• Τηρήστε αυστηρά τη ρουτίνα στα γεύματα και στην ώρα ύπνου του παιδιού: Αποφύγετε τις παρατεταμένες εξόδους, τα καθυστερημένα γεύματα και τα ξενύχτια που μπορεί να του δώσουν στα νεύρα!
• Μη «δωροδοκήσετε» το παιδί σας π.χ. με μια σοκολάτα για να σταματήσει τη σκηνή: Την επόμενη φορά, θα επανέλθει δριμύτερο για να πετύχει αυτό που θέλει.
• Μείνετε σταθερή και ανυποχώρητη απέναντι στο «θηριάκι» σας, αλλά μάθετε να διαλέγετε τις μάχες σας και βάλτε προτεραιότητα στα «όχι» σας: Το να καθίσει δεμένος στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου είναι αδιαπραγμάτευτο κι ας χαλάσει τον κόσμο, αλλά δεν αξίζει τον κόπο να φτάσετε στα άκρα επειδή επιμένει να βάλει καφέ μπλουζάκι με το μπλε παντελόνι αντί για το κόκκινο που του πάει καλύτερα.

Θυμός και πάχος

Νεότερη έρευνα Αμερικανών επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ έθεσε επί 9 χρόνια στο μικροσκόπιο το φαινόμενο των temper tantrums, δηλαδή των εκρήξεων θυμού παιδιών ηλικίας 1 έως 3 ετών, για να διαπιστώσει συσχετισμό τους με τον αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας. Ο επικεφαλής της έρευνας, δρ Στούαρντ Άγκρας, καθηγητής ψυχολογίας και παιδικής συμπεριφοράς, και η ομάδα του παρακολούθησαν 150 παιδιά από τη γέννηση έως την ηλικία των 9 ετών και διαπίστωσαν ότι δύο παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο για το αν ένα παιδί γίνει υπέρβαρο ή όχι: αν οι γονείς είναι υπέρβαροι και εάν το παιδί αντιδρά με ξεσπάσματα θυμού την ώρα του φαγητού όταν είναι σε ηλικία 2-5 ετών. «Πολλοί γονείς χρησιμοποιούν την τροφή ως μέσο για να δωροδοκήσουν και να καλμάρουν ένα κακότροπο παιδί, πράγμα που όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά κάνει τα πράγματα χειρότερα», υπογραμμίζει ο ερευνητής.