ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕΣΩ ΤΩΝ SOCIAL MEDIA

0

Η επίδραση των κοινωνικών δικτύων στους εφήβους ολοένα και απασχολεί τους γονείς, και όχι άδικα.

Οι έφηβοι βρίσκονται σε μία ευαίσθητη αναπτυξιακή περίοδο για την ζωή τους και ταυτόχρονα  χαρακτηρίζονται δεινοί χρήστες των κοινωνικών δικτύων όπως το Facebook, το Instagram, το Youtube και το Skype. Σύμφωνα με έρευνα σε μαθητές γυμνασίου και κολεγίου , το 90% των εφήβων είναι στο Facebook, και ένα εκπληκτικό 93% των εφήβων χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα καθώς και  e-mail. Το 74% των εφήβων είναι χρήστες του YouTube και το 47% χρησιμοποιούν το Skype για να κρατήσουν επαφή με τους άλλους.

Ο έφηβος βρίσκεται σε μία εξελικτική φάση αναζήτησης ταυτότητας, τόσο σεξουαλικής όσο και κοινωνικής, δοκιμάζει, απορρίπτει και συγκρούεται προκειμένου να εκφράσει τις αναπτυξιακές του ανησυχίες. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα ισχυρό μέσο που ο έφηβος θα επιλέξει για να αλληλεπιδράσει με τους συνομηλίκους του, να εκφράσει τις προσωπικές του επιλογές,  να αξιολογήσει τον εαυτό του, να νιώσει αποδοχή από τους συνομηλίκους και να ανεξαρτητοποιηθεί. Η δημιουργία προσωπικού προφίλ και η ψηφιακή παρουσίαση του εαυτού σχετίζεται άμεσα με την ανάγκη του εφήβου να διαπραγματευτεί την ατομική του ταυτότητα και να αυτοπροσδιοριστεί.

Ωστόσο,  αν και η  χρήση της τεχνολογίας προάγει την κοινωνικοποίηση,  η αλόγιστη χρήση της ενδέχεται να επιφέρει αρνητικές  επιπτώσεις όπως χαμηλή σχολική επίδοση, επιβάρυνση  της υγείας (π.χ. μυοσκελετικοί πόνοι, παχυσαρκία), διαταραχές στον ύπνο, καθώς και αύξηση αισθημάτων μοναξιάς και χαμηλής αυτοεκτίμησης, άγχους και κοινωνικής απομόνωσης.

Συνεπώς, θα λέγαμε ότι αυτή η νέα μορφή κοινωνικοποίησης, η οποία είναι άγνωστη, και ίσως τρομακτική, για τους γονείς μπορεί να συμβάλει στη δόμηση της ταυτότητας και την εξάσκηση κοινωνικών δεξιοτήτων αν οι γονείς αγκαλιάσουν αυτή τη νέα πραγματικότητα, προσαρμοστούν και ελαχιστοποιήσουν τους υπαρκτούς κινδύνους του διαδικτύου.

Μερικές σκέψεις που θα φανούν χρήσιμες στους γονείς…

• Προκειμένου οι γονείς να κατανοήσουν τον έφηβο και στην συνέχεια να τον συμβουλέψουν, χρειάζεται οι ίδιοι να ενημερώνονται και να ανανεώνουν τις γνώσεις τους προκειμένου να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας σε τεχνικό επίπεδο καθώς και να καθοδηγήσουν τον έφηβο σε πιο δημιουργική χρήση του διαδικτύου.
• Είναι σημαντικό οι γονείς να συζητήσουν με τον έφηβο πως να συμπεριφέρεται στο διαδίκτυο. Μιλήστε του για τους ψυχικούς κινδύνους που ενέχει η εξάρτηση των κοινωνικών δικτύων. Ακόμη, πολύ προσωπικές πληροφορίες ή φωτογραφίες δεν πρέπει να δημοσιεύονται.
• Οι γραπτές συνομιλίες έχουν την ίδια δύναμη με την δια ζώσης συνομιλία, και η ψυχική υγεία του εφήβου επηρεάζεται εξίσου. Για παράδειγμα ένας έφηβος θα νιώσει το ίδιο στεναχωρημένος με ένα αρνητικό σχόλιο για τον εαυτό του είτε το διαβάσει σε μία οθόνη είτε το ακούσει  από τον συνομήλικο που το έγραψε. Γι αυτό το λόγο, χρειάζεται οι γονείς να παρατηρούν προσεκτικά αλλαγές στην διάθεση του εφήβου και πως αυτό μπορεί να σχετίζεται με την ενασχόληση στα κοινωνικά δίκτυα. Ο υπερβολικός χρόνος που αφιερώνει ημερησίως ο έφηβος στο διαδίκτυο, η συνεχής αναφορά και το άγχος για τα like που θα συγκεντρώσει από άλλους χρήστες ή για τον αριθμό των φίλων, η συνεχής απομόνωση σε κάποιον υπολογιστή, smartphone ή tablet σε συνδυασμό με έντονες μεταπτώσεις στη διάθεση αποτελούν μερικά σημάδια που πρέπει να διερευνηθούν περισσότερο από τους γονείς.

Η διαδικτυακή αλληλεπίδραση σίγουρα κατέχει μία πολύ υψηλή θέση στην καθημερινή ζωή του εφήβου φτάνει να μην γίνεται η ζωή του εφήβου. Εφόσον συνδυάζεται με εξωτερικές δραστηριότητες, συμμετοχή σε ομάδες, επαφή με την τέχνη και τη δημιουργία, η τεχνολογία θα συνεχίσει να αποτελεί αγαθό στα χέρια των εφήβων.

Η Ηλέκτρα Κτενά  είναι Κλινική Ψυχολόγος -Παιδοψυχολόγος, συνεργάτης Λέξις κέντρο αποκατάστασης λόγου, γραφής & επικοινωνίας.