ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

«Αχ, Ρόζα, Ρόζα, Ροζαλία», τι θα κάναμε χωρίς εσένα; Πάνω από τριάντα χρόνια τραγουδάμε και ξανατραγουδάμε τους στίχους της Λιλιπούπολης. Δεν ξέρουμε τι άλλο να παίξουμε στα παιδιά; Κι όμως ο σπόρος που φύτεψε ο Χατζιδάκις έχει ανθίσει και μπορούμε να βρούμε πολλά αξιολογότατα άλμπουμ που κυκλοφόρησαν την τελεταία δεκαετία.
Το 1980 ο Μάνος Χατζιδάκις, εξηγώντας την επιτυχία της Λιλιπούπολης, έγραφε: «Πρώτη φορά κάποιοι μιλούσαν στα παιδιά υπεύθυνα, με καθαρή ποιητική γλώσσα θίγοντας θέματα που βασανίζουν και πονούν τον τόπο, κι όχι σαν ανόητοι που συμπεριφέρονται λες κι αποτείνονται σε υποανάπτυκτους και ατελείς οργανισμούς, με θέματα ανώδυνα και γλώσσα απονεκρωμένη και συμβατική». Έκτοτε, η παιδική δισκογραφία προχώρησε. Ο σπόρος που φύτεψε ο Χατζιδάκις καρποφορεί ακόμη, και στη διάθεσή μας είναι πια αρκετά έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που γνωρίζουν το τραγούδι και το πώς μπορούν να το επικοινωνήσουν με το πλέον απαιτητικό κοινό: τα μικρά παιδιά. Πρόκειται για δημιουργούς που έσκυψαν πάνω από το κάθε «κομμάτι» ξεχωριστά, μελετώντας το σε όλες του τις λεπτομέρειες, και τα τελευταία δέκα χρόνια κυκλοφόρησαν πολλούς αξιόλογους «δίσκους» κόντρα στον ορυμαγδό της τηλεοπτικής αισθητικής.
Το 2002 η Μαρίζα Κωχ, η πρώτη που, από το 1975, ασχολήθηκε σοβαρά με την παιδική ψυχαγωγία, κυκλοφόρησε τα Χρωματιστά τραγούδια της, με τη συμμετοχή της Μαρίας Φαραντούρη και της Νένας Βενετσάνου και με εξώφυλλο του Γιάννη Ψυχοπαίδη. Με τίτλους όπως Η γάτα παίζει θέατρο, Άσπρος σκύλος, άσπρος γάτης και Στου ροφού την μπλε σπηλιά, και πρωταγωνιστές ζωάκια, τα Χρωματιστά τραγούδια της Κωχ αποκάλυψαν στα παιδιάτην πολυχρωμία ήχων της φύσης.
Η συνθέτρια Τατιάνα Ζωγράφου, παιδαγωγός στο επάγγελμα, ασχολήθηκε εκτενώς με την παιδική ψυχαγωγία, κινούμενη σε λόγιους μουσικούς δρόμους, πολύ κοντά στο ύφος της θρυλικής Λιλιπούπολης. Οι δίσκοι της Πετώντας πας στην πόλη, Δεν βιάζομαι να μεγαλώσω και το βιβλίο-cd Ένας γάτος μια φορά κυκλοφόρησαν το 2004, το 2007 και το 2010 αντιστοίχως, φανερώνοντας, αν μη τι άλλο, πως η δημιουργός μετέφερε στην ευαίσθητη τραγουδοποιία της την καθαρή βιωματική και εξίσου ευαίσθητη σχέση της με τον κόσμο των παιδιών. Τα τραγούδια της ερμηνεύουν γνωστοί καλλιτέχνες, όπως οι Μαρία Φαραντούρη, Διονύσης Σαββόπουλος, Ηλίας Λιούγκος, κ.ά
Οι Άγγελος Αγγέλου στη σύνθεση και Έμη Σίνη στους στίχους, γνωστοί από την παιδική εκπομπή του Δευτέρου Προγράμματος Οι περιπέτειες του μικρού Κοπέρνικου, το 2009 πέρασαν στη δισκογραφία με τον κύκλο παιδικών τραγουδιών Ο κόσμος ανάποδα! Αν υποτεθεί πως η διάθεση για ανατροπή υπάρχει μέσα στην παιδική ψυχή, ο Αγγέλου και η Σίνη έπιασαν το νόημα και επιχείρησαν να χαρίσουν στα παιδιά τον κόσμο αντιστραμμένο, μέσα δηλαδή από τα δικά τους μάτια. Με το άλμπουμ αυτό επέστρεψε στην παιδική δισκογραφία, τριάντα χρόνια μετά τη Λιλιπούπολη, ο Σπύρος Σακκάς. Ξεχωριστές στιγμές χαρίζουν ακόμα ο Καουμπόικος καβγάς με τη Δανάη Παναγιωτοπούλου και ο Πυρετός με τη σπηλαιώδη ερμηνεία του Σωκράτη Μάλαμα.
Δύο παιδικοί δίσκοι που αγαπήθηκαν ιδιαίτερα ήταν ο Αγησίλαγος και ο Γαργαληστής του Δημήτρη Μπασλάμ. Τα παιδιά, μαζί και οι γονείς τους, δεν εκτίμησαν μόνο το περιεχόμενο των έργων αυτών, αλλά γέμιζαν και τους χώρους όπου ο Μπασλάμ τα παρουσίαζε συνοδεία πλήρους ορχήστρας και πλειάδας εμηνευτών (Μάρθα Φριντζήλα, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Γιάννης Χαρούλης, Φώτης Σιώτας, Αντώνης Καφετζόπουλος, Γιάννης Αγγελάκας κ.ά.). Στα ατού και των δύο συγκεκριμένων παιδικών έργων ανήκουν σαφώς η ηχητική πολυμορφία και οι σπουδαίοι σολίστες μουσικοί.
Δύο ακόμη κύκλοι παιδικών τραγουδιών που συζητήθηκαν πολύ θετικά για την αισθητική τους πρόταση ήταν Ο τεμπέλης δράκος και Η επιστροφή του τεμπέλη δράκου του Κύπριου Γιώργου Χατζηπιερή, στα οποία, επίσης, συμμετείχαν κορυφαίοι τραγουδιστές (Διονύσης Σαββόπουλος, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Έλλη Πασπαλά κ.ά.). Ο συνθέτης-στιχοπλόκος άντλησε την έμπνευσή του κυρίως από το δημοτικό ελληνικό τραγούδι και ανθρωποποίησε ζωάκια και στοιχεία της φύσης για να αποδώσει τις αστείες περιπέτειες του τεμπέλη δράκου, του ήρωά του.
Τα Τραγουδάκια γάλακτος, που βγήκαν το 2008, ήταν προϊόν της συνεργασίας δύο γυναικών παιδαγωγών. Η Μέλπω Χαλκουτσάκη στη μουσική και η Άλκηστη Χαλικιά στους στίχους έδωσαν υπόσταση ακόμη και σε αντικείμενα (Ο καναπές, Το βιολάκι), στη δική τους προσπάθεια να εξάψουν τη φαντασία των μικρών ακροατών. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν στην επιτυχία του άλμπουμ και οι ερμηνευτές που κλήθηκαν να αποδώσουν το υλικό (Ορφέας Περίδης, Χρήστος Θηβαίος, Λάκης Παπαδόπουλος, Ανδριάνα Μπάμπαλη, Γιάννης Χαρούλης, Στάθης Δρογώσης, Σοφία Παπάζογλου και ο Πάνος Μουζουράκης). Εξαιρετική στιγμή η Καραμέλα, ντουέτο του Χρήστου Θηβαίου με τον μικρό γιο του, Νικόλα Θηβαίο.
Στον κύκλο παιδικών τραγουδιών Απ’ τη στέρνα, το νερό και τον αέρα ο συνθέτης Μιχάλης Ανδρονίκου, με τη σημαντική θητεία στη λόγια μουσική, συνεργάστηκε στιχουργικά με τον Βασίλη Γκίκα και τον ραδιοφωνικό παραγωγό Νίκο Αϊβαλή. Κι εδώ ζώα ανθρωποποιήθηκαν συστήνοντας έναν μικρόκοσμο γεμάτο χιούμορ υψηλού επιπέδου και ουμανιστικές αξίες. Εξαιρετική είναι και η δουλειά στο παιδικό τραγούδι που κάνει στη Βέροια η συνθέτρια Εύα Ιεροπούλου. Έχει κυκλοφορήσει αρκετές ανεξάρτητες δισκογραφικές παραγωγές, αλλά εμείς στεκόμαστε στον Ίκαρο Ποντίκαρο, που εκδόθηκε το 2010. Συμμετέχουν, τραγουδώντας, οι ηθοποιοί Μελίνα Μποτέλλη, Θοδωρής Αθερίδης και οι μουσικοί Δημήτρης Μπασλάμ, Μανώλης Φάμελλος και Καίτη Κουλλιά. Η Ιεροπούλου επέκτεινε τον λαϊκό μύθο της Κουδούνας και στάθηκε απέναντι στις επιταγές της δύσκολης πραγματικότητας σατιρίζοντάς την ανελέητα και εκφράζοντας την ανάγκη κάθε νέας γενιάς να αναθεωρήσει την προηγούμενη. Αφήσαμε τελευταίο έναν παιδικό δίσκο χωρίς… λόγια. Το 2010 κυκλοφόρησε από ανεξάρτητη εταιρεία της Θεσσαλονίκης το cd με τον αγγλικό τίτλο The world is yellow. Δημιουργός ο Θεόφιλος Ιερόπουλος, γνωστός ως Filtig. Ευφυές ως εγχείρημα και ιδιαίτερα τολμηρό, αφού ο Filtig αξιοποίησε την ευχέρειά του στη χρήση παιδικών μουσικών οργάνων και στην παραγωγή ηλεκτρονικής μουσικής, φτιάχνοντας τελικά γλυκόπικρες μελωδίες, ικανές να μπουν γαλήνια στον συχνά απρόσιτο κόσμο των μικρών παιδιών.