Τσέπες γεμάτες λέξεις από τη Δέσποινα Σουγιούλ και το Μεταδεύτερο

0

Η Δέσποινα Σουγιούλ, ως μουσικός, εκπαιδευτικός και συγγραφέας, αγαπάει τις μουσικές, τα παιδιά και τα παιδικά βιβλία. Μας συστήνει, λοιπόν, ένα ξεχωριστό διαδικτυακό ραδιόφωνο, το Μεταδεύτερο, και την εκπομπή που παρουσιάζει σε αυτό, τις Τσέπες Γεμάτες Λέξεις.

• Το Μεταδεύτερο είναι ένα ραδιόφωνο που έλκει την καταγωγή του από το Δεύτερο. Το όνομά του το χρωστάει στον Κώστα Τριπολίτη, που το πρότεινε σε μια από τις πρώτες συναντήσεις του σταθμού. Είναι αυτοδιαχειριζόμενο, στηρίζεται δηλαδή στην προσωπική εργασία των ανθρώπων που το απαρτίζουν. Άνθρωποι του ραδιοφώνου, έμπειροι και άπειροι δημοσιογράφοι, τεχνικοί και παραγωγοί και φυσικά καλλιτέχνες  που μοιράστηκαν τη δημιουργική τους διάθεση το έστησαν και φροντίζουν ώστε αυτό το μαγικό δίκτυο να λειτουργεί καθημερινά σωστά και καλά. Άρα μιλάμε για ένα ραδιόφωνο της τέχνης και του πολιτισμού, που αποτελεί δίαυλο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ της κοινωνίας και της τέχνης. Το Μεταδεύτερο ήταν μια πρόκληση, ένα πείραμα, που έπειτα από μια δεκαετία λειτουργίας κρίνεται απολύτως επιτυχημένο και δημιουργεί ένα νέο ραδιοφωνικό αλφαβητισμό για τον οποίο οι άνθρωποί του είναι πολύ περήφανοι.
• Εκεί, λοιπόν, βρίσκομαι κι εγώ με την εκπομπή μου Τσέπες Γεμάτες Λέξεις και δημιουργώ έναν δικό μου, παιδικό μικρόκοσμο κάθε Κυριακή, στις 10.00 το πρωί. Η εκπομπή ξεκίνησε το 2020 και χρωστά τον τίτλο της σε ένα βιβλίο που έγραψα για τις εκδόσεις Πατάκη χρόνια πριν. Κι από τότε, τις Κυριακές, αυτές οι τσέπες αδειάζουν από λέξεις και απλώνονται στα άσπρα μου χαρτιά, γίνονται ιστορίες και ντύνονται με μουσικές κάθε είδους. Στο τέλος, στήνω βιβλιοφιλικές κουβέντες μέσα από συνεντεύξεις που παίρνω από ανθρώπους που έχουν σχέση με το βιβλίο: συγγραφείς, εικονογράφους, εκδότες, βιβλιοπώλες, βιβλιοθηκονόμους, πάντα με θέα στο βιβλίο! Νομίζω ότι αυτή η εκπομπή φέρνει μαζί της τον ενθουσιασμό, τη διάθεση και το κλίμα των ανθρώπων που φιλοξενεί, οι οποίοι με πολύ μεγάλη αγάπη έρχονται ως καλεσμένοι. Ιστορίες, λοιπόν, που αγαπώ, σκαλίζοντας καθημερινά βιβλία της ελληνικής και όχι μόνο παιδικής λογοτεχνίας και μουσικές που ταξιδεύουν για να μας συναντήσουν από διαφορετικά μέρη του κόσμου ή ανήκουν σε διαφορετικά είδη.
• Την πρώτη φορά που μίλησα στους μαθητές μου για την πρόθεσή μου να κάνω μια παιδική εκπομπή με ιστορίες στο ραδιόφωνο μου απάντησαν ενθουσιασμένοι: «Κυρία, θα σας βλέπουμε κιόλας;» Τότε συνειδητοποίησα ότι τα παιδιά του σήμερα δεν έχουν ιδέα τι είναι ραδιόφωνο και φυσικά σε καμία περίπτωση δεν έχουν τη σχέση που είχε η δική μου γενιά, όταν τα πρωινά περιμέναμε με αγωνία τα επόμενα επεισόδια της Λιλιπούπολης ή τα βραδινά θεατρικά έργα της Κυριακής και της Τετάρτης, με ένα μικρό ραδιοφωνάκι χωμένο κάτω από τα σκεπάσματά μας. Αφήσαμε την εικόνα να κυριαρχήσει στη ζωή μας και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα και δυστυχώς δεν αφήσαμε στη φαντασία μας τη δυνατότητα να πλάθει και να δημιουργεί εικόνες που θα μπορούσαν να αποτελούν έναν μοχλό δημιουργικότητας και αισθητικής ταυτότητας που θα μας ακολουθεί στη ζωή μας καθημερινά.
• Όσο για την ελληνική εφηβική λογοτεχνία, δυστυχώς οι προσωπικότητες των εφήβων που χτίζονται σήμερα έχουν τόσο διαφορετικές παραστάσεις από εμάς, έχουν τόσο ισχυρά ερεθίσματα από τις νέες τεχνολογίες στην καθημερινότητά τους και βρίσκονται επίσης σε μια δίνη που τους τραβά ανάμεσα στα άγχη των εξετάσεων, τα φροντιστήρια και τους γονείς –που έχουν τόσες πολλές απαιτήσεις από αυτά– που είναι πρακτικά αδύνατο να παραμείνουν αναγνώστες. Εύχομαι, όμως, μεγαλώνοντας και τελειώνοντας τις σπουδές τους και αποκτώντας και άλλη κουλτούρα μέσα από τις επιστημονικές τους αναζητήσεις, να βρουν ξανά καταφύγιο στο διάβασμα.
• Τα παραμύθια που διαβάζω τα επιλέγω γιατί τα έχω αγαπήσει πρώτη εγώ. Τη μουσική προσπαθώ να τη διαλέγω με γνώμονα τη σκέψη να μεταφέρω στα παιδιά όσες περισσότερες και διαφορετικές μουσικές γίνεται από τόπους μακρινούς και  πολιτισμούς άλλους, γιατί πιστεύω ότι έτσι θα αναπτύξω την αισθητική τους ταυτότητα και θα τους δώσω την ευκαιρία να επιλέξουν μέσα από την κριτική τους σκέψη μουσικές που θα τους ακολουθήσουν στη ζωή τους.
• Σήμερα, οι μουσικές που επιλέγουν οι έφηβοι είναι μουσικές που έχουν αγαπήσει και που οι ενήλικοι αδυνατούμε να ενστερνιστούμε και να καταλάβουμε, όπως άλλωστε παλιότερα οι δικοί μας, που δεν μπορούσαν να καταλάβουν μουσικές, όπως του Σαββόπουλου ή των Πινκ Φλόιντ. Έτσι, είναι μοιραίο να τους οδηγούμε κι εμείς σε έναν δικό τους μικρόκοσμο που, με τη σειρά του, τους οδηγεί δεν θα έλεγα στην απομόνωση αλλά σε μια ιδιωτικότητα που τους επιτρέπει να είναι ο εαυτός τους. Με αυτόν τον τρόπο, περιχαρακώνουν το δικαίωμά τους στα διαφορετικά ακούσματα. Tο λεγόμενο χάσμα των γενεών πάντα υπάρχει. Παρόλα αυτά, πήρα πολλά από όλους τους μαθητές μου τόσα χρόνια ως εκπαιδευτικός Μουσικής Αγωγής και ίσως πολλά έδωσα στις τσέπες τους για να θυμούνται.
• Τα τελευταία χρόνια η τέχνη καταλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερο χώρο στις ζωές μας, αλλά αναρωτιέμαι αν πραγματικά ο κόσμος ανταποκρίνεται σε αυτό το κάλεσμα γιατί δεν μπορεί να αντισταθεί λόγω ανάγκης αισθητικής ή προσφεύγει στην τέχνη γιατί ακολουθεί τις κοινωνικές συμβάσεις που του το επιβάλλουν. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει συνειδητοποιημένο κοινό που ακουμπά στην τέχνη με στόχο τη λύτρωση και την επαναφόρτισή του.
• Κλείνοντας, θέλω να πω ότι το Μεταδεύτερο αυτό το καλοκαίρι κλείνει 10 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας και τα γιορτάζει με μια τιμητική συναυλία αφιερωμένη σε έναν κορυφαίο Έλληνα μουσουργό, παιδαγωγό και καλλιτέχνη παγκόσμιας εμβέλειας, τον Θεόδωρο Αντωνίου, ο οποίος υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του ραδιοφώνου μας. Έτσι, σας προσκαλούμε στις 21 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής, στο Κεντρικό Κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη συναυλία με κουαρτέτα του Θεόδωρου Αντωνίου, που συνέθεσε σε διαφορετικές περιόδους της δημιουργικής του πορείας, ερμηνευμένα από το κουαρτέτο εγχόρδων L΄Anima και με τη στήριξη της Ακαδημίας Αθηνών.

Ακούστε Τσέπες γεμάτες λέξεις, αλλά και γεμάτες μουσικές στο Μεταδεύτερο με τη Δέσποινα Σουγιούλ! Κάθε Κυριακή, 10:00-11:00, και στο https://metadeftero.gr/