ΝΤΑΝΙΕΛΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗ: ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΕΙΝΑΙ ΟΡΑΜΑ ΠΟΛΛΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΝΟΣ

0

Η Ντανιέλα Σταματιάδη  είναι απόφοιτος της Καλών Τεχνών  και εργάζεται στην Αθήνα ως ζωγράφος, εικονογράφος και καθηγήτρια εικαστικών μαθημάτων σε ιδιωτικά ΙΕΚ. Ασχολείται με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων από το 2000 και έχει φιλοτεχνήσει πάνω από 100 τίτλους. Το 2009 έλαβε βραβείο εικονογράφησης από τον Κύκλο του παιδικού βιβλίου και τo 2012 έπαινο ΕΒΓΕ, καθώς και πρόσκληση συμμετοχής ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Salon du Livre στο Παρίσι. Έχει λάβει μέρος σε πολυάριθμες εκθέσεις εικονογράφησης και ζωγραφικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ από το 2010 συνεργάζεται με την γκαλερί και το μουσείο Φρυσίρα.To 2013 έλαβε δύο επαίνους ΕΒΓΕ και τιμήθηκε με υποψηφιότητα για το διεθνές βραβείο εικονογράφησης Andersen.Το 2016 έλαβε το βραβείο Peter Pan για το καλύτερο μεταφρασμένο εικονογραφημένο βιβλίο από τη Σουηδική IBBY. Επίσης, έκανε ατομική έκθεση εικονογράφησης στο Godland’s Art Museum στη Σουηδία. Το 2017 έλαβε μέρος ως μέλος της επιτροπής για τη διεθνή έκθεση εικονογράφησης της Bologna.Το 2018 έλαβε ένα ακόμα έπαινο ΕΒΓΕ για εικονογράφηση βιβλίου.Το 2019 πραγματοποίησε masterclass εικονογράφησης στη διεθνή έκθεση βιβλίου της Bologna και τιμήθηκε με το Ελληνικό κρατικό βραβείο στην κατηγορία εικονογραφημένου παιδικού βιβλίου. Το 2020 έλαβε το βραβείο εικονογραφημένου βιβλίου από το περιοδικό “Αναγνώστης”. Τη συναντήσαμε και συζητήσαμε μαζί της για τη δουλειά της, για την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων και για τις προκλήσεις που αυτή κρύβει.1. Πώς ξεκίνησες να εικονογραφείς παιδικά βιβλία; Κάπως τυχαία. Ήταν μια εποχή που έψαχνα κάποιον τρόπο να συντηρήσω οικονομικά το εργαστήριο που είχα νοικιάσει για να ολοκληρώσω τη διπλωματική μου στη σχολή Καλών Τεχνών, κι ένας φίλος βρήκε μια σχετική αγγελία. Εκείνα τα χρόνια, το επάγγελμα του εικονογράφου παιδικών βιβλίων ήταν κάτι άγνωστο και δεν θα μου είχε περάσει για κανέναν λόγο από το μυαλό να ασχοληθώ με κάτι τέτοιο, αν δεν μου την είχε δείξει. Αυτή ήταν, λοιπόν, η αφορμή, χωρίς καμία πρόθεση τότε να μπω και να μείνω σ’ αυτόν τον χώρο. Δεν είχα ιδέα πόσο θα τον αγαπούσα… 2. Ποιες προκλήσεις κρύβει η εικονογράφησή τους; Ουκ ολίγες, κι αυτό είναι ένα από τα πολλά που κάνει την εικονογράφηση ένα τόσο ενδιαφέρον επάγγελμα. Θα αναφερθώ σε ορισμένες μόνο: Όπως σε κάθε καλλιτεχνική δραστηριότητα, πρέπει ο δημιουργός να το ζει, να το αισθάνεται αυτό που πραγματεύεται, με έναν τρόπο να πηγάζει από μέσα του με ροή. Χωρίς αυτή τη βαθιά εμπλοκή, το αποτέλεσμα πιο πιθανό είναι να βγει στείρο. Όλη αυτή η διαδικασία, λοιπόν, δεν είναι πάντα απλή. Απαιτεί αφοσίωση, συγκέντρωση, συναισθηματικό και δημιουργικό χώρο εντός, που κάποιες φορές έρχεται σε σύγκρουση με την όποια πραγματική συνθήκη. Άλλη μια πρόκληση είναι η εικαστική ελευθερία στην οποία στοχεύουμε: Η ελεύθερη σκέψη και γραφή, χωρίς τα εμπόδια που παράγει η λογική, ρεαλιστική θέαση των πραγμάτων. Με άλλα λόγια, το να επιστρέψεις στην προσχολική ηλικία και να συνδυάζεις αυτήν την παιδικότητα και ελευθερία με την ενήλικη εμπειρία σου. Κλείνω με τη συνεργασία με όλους τους συντελεστές του βιβλίου. Ο εικονογράφος καλείται να ερμηνεύσει το κείμενο ενός συγγραφέα, να του δώσει ζωή, σάρκα και οστά. Ως εκ τούτου, εικονογράφος και συγγραφέας πρέπει να βρεθούν στο ίδιο μήκος κύματος, μια προσπάθεια που απαιτείται να γίνει και από τις δυο μεριές. Ιδανικά, και με τη βοήθεια του εκδότη. Ομολογουμένως, αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, για ευνόητους λόγους. Σίγουρα, όμως, πρέπει να καταστεί σαφές ότι η συνεργασία οφείλει να είναι ισότιμη. Δηλαδή, ο κάθε συντελεστής του βιβλίου πρέπει να έχει τον χώρο του –χωρίς να χρειάζεται να τον διεκδικεί– για να δημιουργήσει, να ερμηνεύσει και να προσθέσει τη δική του ματιά. Ένα βιβλίο είναι όραμα πολλών και όχι ενός.

3. Από πού εμπνέεσαι; Από πολλά πράγματα: Από εικόνες που βλέπω γύρω μου, από εικονογράφους που αγαπώ, από εικαστικούς, μπορεί και από μια τυχαία ματιέρα που προέκυψε να φτιάξω ή να δω.

4. Πού ζωγραφίζεις συνήθως και ποιες τεχνικές χρησιμοποιείς; Κυρίως δουλεύω στο εργαστήριό μου. Εδώ και κάποια χρόνια, εργάζομαι αποκλειστικά με digital media, χρησιμοποιώντας ποικίλες μικτές τεχνικές, ανάλογα τις ανάγκες του κάθε βιβλίου.5. Ποιο είναι το αγαπημένο σου βιβλίο από όλα όσα έχεις εικονογραφήσει; Και ποιος ο αγαπημένος σου ήρωας;Έχω πολλά αγαπημένα, δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο. Αλλά, μια που μόλις εκδόθηκε το πρώτο βιβλίο του οποίου έγραψα και το κείμενο, θα πω αυτό: Το Θέλω, από τις Εκδόσεις Ίκαρος. Όλη η διαδικασία στ’ αλήθεια με μάγεψε και τώρα που το κρατάω στα χέρια μου η χαρά είναι απερίγραπτη. Όσο για ήρωα; Και πάλι δυσκολεύομαι να διαλέξω, αλλά θα πω την Αμάλια, από το ομώνυμο βιβλίο που κάναμε με τον Αντώνη Παπαθεοδούλου. Είχαμε περάσει τέλεια χτίζοντας τον κόσμο της, την προσωπικότητά της και το έξυπνο μουτράκι της.

6. Πώς συνεργάζεσαι συνήθως με τους συγγραφείς; Δουλεύετε παράλληλα ή παίρνεις το κείμενο μετά την ολοκλήρωσή του; Κατά κανόνα, παίρνω το κείμενο έτοιμο και αν χρειαστεί μπορεί να αλλάξει κάτι λίγο στην πορεία ο εκάστοτε συγγραφέας.

7. Ποιον εικονογράφο, Έλληνα ή ξένο, θαυμάζεις; Άπειρους! Ποιον να πρωτοπώ τώρα; Από Έλληνες  την Ίριδα Σαμαρτζή, τη Μυρτώ Δεληβοριά, τον Πέτρο Μπουλούμπαση, τη Σοφία Τουλιάτου, τον Χρήστο Κούρτογλου, τη Μάρια Μπαχά, τον Αχιλλέα Ραζή και πάει λέγοντας… Αφήνω πολλούς απ’ έξω, παλιούς και νέους εικονογράφους. Γενικά, θεωρώ πως το επίπεδο της εικονογράφησης στην Ελλάδα έχει ανέβει πολύ και συνεχίζει. Από ξένους, θα αναφέρω λίγους, γιατί ο κατάλογος είναι ατελείωτος: Catarina Sobral, Oliver Jeffers, Ximo Abadia, Dale Blankenaar, Sara Lundberg, Kristin Lidström, Beatrice Alemagna, Simone Rea, Rasa Jančiauskaitė… Κι άλλοι πολλοί. Πάρα πολλοί.8. Ποιο βιβλίο θα ήθελες να έχεις εικονογραφήσει; Δεν έχω κάποιο στο μυαλό μου σαν απωθημένο. Μου αρέσει, πάντως, να εικονογραφώ μεστά, λιτά και ουσιαστικά κείμενα, οπότε οτιδήποτε τέτοιο μου κάνει και το θέλω!

9. Τι δουλεύεις αυτή τη στιγμή; Δουλεύω ένα πολύ ωραίο κείμενο, του γνωστού και αγαπημένου ζευγαριού Άγγελου Αγγέλου και Έμης Σίνη με τίτλο Μπιζζζζ, για τις Εκδόσεις Ίκαρος.

10. Τέλος, πώς θα σύστηνες τον εαυτό σου σε ένα παιδί; Ε, μάλλον κάτι σαν: «Γεια σου, εγώ είμαι η Ντανιέλα. Εσύ ποιος είσαι;»Μάθετε περισσότερα την Ντανιέλα Σταματιάδη στον ιστότοπο danielastam.wix.com/danielastamatiadi