ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ: ΕΝΑ ΟΜΟΡΦΟ, ΑΛΛΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΟΞΙΚΟ ΦΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΚΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Η επιστημονική της ονομασία είναι Νήριο , αλλά όλοι την γνωρίζουν ως πικροδάφνη ή ροδοδάφνη. Φύεται παντού σε υγρές περιοχές στη Μεσόγειο και έχει όμορφα λουλούδια, είναι χρήσιμη, όμως ταυτόχρονα είναι ιδιαίτερα τοξική. Για τον λόγο αυτό απορώ που πολλά σχολεία, τουλάχιστον στην Αθήνα, απ’ όπου έχω εικόνα, είναι γεμάτα από αυτή. Προσωπικά, έχω απομακρύνει τις πικροδάφνες από το μπαλκόνι μου από τότε που απέκτησα παιδιά και έχω ενημερώσει τα παιδιά μου να την αποφεύγουν και να μην αγγίζουν καν τα φύλλα της. Αλλά θεωρώ ότι ένα τόσο επικίνδυνο φυτό, παρά το ότι είναι εύκολα συντηρήσιμο, ανθεκτικό στη ζέστη και στην υγρασία, και όμορφο, ΔΕΝ θα έπρεπε να υπάρχει σε χώρους όπου περνούν την ημέρα τους μικρά παιδιά. 

Η πικροδάφνη είναι δηλητηριώδες φυτό. Όλα τα μέρη της είναι τοξικά αν καταποθούν και φυσικά τοξικό γίνεται ακόμα και το νερό σε βάζο με άνθη πικροδάφνης. Η τοξική τη δράση οφείλεται στην ουσία νηριίνη ή ολεανδρίνη, ενώ τα δραστικά συστατικά της εξάγονται από τα φύλλα. Υπάρχουν πολλές αναφορές για δηλητηριάσεις ή ακόμα θανάτους από λήψη πικροδάφνης. Ακόμα και μία μικρή ποσότητα μπορεί να είναι θανατηφόρα προκαλώντας αναπνευστική παράλυση και καρδιακό επεισόδιο. Ακόμα και οι αναθυμιάσεις από το κάψιμο της πικροδάφνης είναι επικίνδυνες, γι’ αυτό τα κλαδιά της δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται σαν καυσόξυλα.

Τα παιδιά µέσω του παιχνιδιού ή της περιέργειάς τους έρχονται σε επαφή µε τα δηλητηριώδη µέρη των φυτών χωρίς να αντιλαµβάνονται τον κίνδυνο που διατρέχουν. Παρόλα αυτά θανατηφόρες περιπτώσεις είχαµε και σε άτοµα µεγάλης ηλικίας, τα οποία εξαιτίας της άγνοιας τους χρησιµοποίησαν δηλητηριώδη µέρη φυτών και πέθαναν. Τέτοια κρούσµατα έχουν εντοπιστεί από άτοµα που χρησιµοποίησαν κλαδιά πικροδάφνης για σούβλισµα µε αποτέλεσµα η δηλητηριώδης ουσία να εισχώρησει στο κρέας που έφαγαν.

Έρευνα η οποία διεξάχθηκε µε βάση περιστατικά δηλητηριάσεων έδειξε πως η πικροδάφνη ήταν η πιο συχνή αιτία σχετικά µε φυτικές δηλητηριάσεις (Παπαγεωργίου κα. 2007; Ozturk, 2008; Gupta and Mittal, 2010). Το γεγονός ότι ποσότητα 5-10 ανθέων πικροδάφνης είναι αρκετά θανατηφόρες δόσεις για τον άνθρωπο (Buff and Dunk, 1998), θα πρέπει να µας προβληµατίζει εφόσον αυτά τα είδη χρησιµοποιούνται τακτικά ως καλλωπιστικά.

Η πικροδάφνη, λοιπόν, περιέχει τοξικές ουσίες, θανάσιμες για τους ανθρώπους και ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά. Μοναχά λίγα φύλλα αν καταναλωθούν από ενήλικα μπορεί να προκαλέσουν δηλητηρίαση, ενώ αρκεί ένα φύλλο για να αποβεί θανατηφόρο για ένα μικρό παιδί. Η δηλητηρίαση από πικροδάφνη προκαλεί γαστρεντερικά προβλήματα, όπως ναυτία, εμετό, σιελόρροια, κοιλιακό πόνο, διάρροια (με αίμα μερικές φορές) και καρδιακά προβλήματα όπως καρδιακή αρρυθμία (έντονες ταχυκαρδίες και βραδυκαρδίες). Παράλληλα δημιουργεί και προβλήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα όπως υπνηλία, τρέμουλο η τίναγμα μυών, ξαφνική αδιαθεσία, σπασμούς, κατάρρευση ακόμα και κώμα. Ο χυμός του φυτού μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς δέρματος, ερεθισμό ή φλεγμονή οφθαλμών, δερματίτιδα εξ επαφής. Τα συμπτώματα εμφανίζονται άμεσα και οι πρώτες βοήθειες σε περίπτωση δηλητηρίασης από εσωτερική λήψη, περιλαμβάνουν πρόκληση εμετού και πλύση στομάχου προληπτικά για την μείωση των τοξικών ουσιών. Ο ξυλάνθρακας (κάρβουνο) μπορεί ακόμη να βοηθήσει στην απορρόφηση των τοξινών. Περαιτέρω ιατρική βοήθεια θα κριθεί από τη δριμύτητα της δηλητηρίασης και των συμπτωμάτων. Αν υποπτεύεστε ή δείτε το παιδί σας να γλείψει φύλλο ή λουλούδι πικροδάφνης ή να βάλει τα χέρια του στο στόμα, αφού έπιασε το φυτό, επικοινωνήστε με το Κέντρο Δηλητηριάσεων, 210 7793777, ακολουθήστε τις οδηγίες τους, παρατηρήστε αν υπάρχουν δυσμενή συμπτώματα και για να είστε σίγουροι, πηγαίνετε στα επείγοντα περιστατικά του κοντινότερου νοσοκομείου.