ΙΟΥΛΙΟΣ ΒΕΡΝ

0

Γάλλος συγγραφέας, ο παραμυθάς και οραματιστής που εισήγαγε στη λογοτεχνία το είδος της επιστημονικής φαντασίας.

Μυθιστορήματα, όπως «20.000 λεύγες υπό τη θάλασσα», «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες», «Από τη Γη στη Σελήνη», «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» και η «Μυστηριώδης Νήσος», αποτελούν προσφιλή αναγνώσματα. Ήρωες, όπως ο Φιλέας Φογκ και ο Κάπτεν Νέμο εξάπτουν τη φαντασία μικρών και μεγάλων.

Ο Ιούλιος Βερν (Jules Verne) γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1828 στη Ναντ, παραθαλάσσια πόλη της Γαλλίας στις ακτές του Ατλαντικού. Η γενέθλια πόλη του αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Βερν, όταν στα μικράτα του παρατηρούσε με τις ώρες τα καράβια να περνούν από τον ποταμό Λουάρ και να ξανοίγονται στο πέλαγος. Το 1848 αφήνει τη Ναντ και μετακομίζει στο Παρίσι για να σπουδάζει νομικά. Γρήγορα «τα φορτώνει στον κόκκορα» και δοκιμάζει να γράψει, παράλληλα με την απασχόληση του στο Χρηματιστήριο του Παρισιού για τα προς το ζην.

Η γνωριμία του με τον εκδότη Πιερ-Ζιλ Ετζέλ θα τον στρέψει ολοκληρωτικά στη λογοτεχνία, «τη μόνη πηγή για την αληθινή ευτυχία», όπως έλεγε. Το 1863 υποβάλλει την παραίτησή του από το Χρηματιστήριο. Ο Ετζέλ ήξερε πώς να πλασάρει το συγγραφικό ταλέντο του Βερν στην αγορά. Πρώτα κυκλοφορούσε τα μυθιστορήματά του σε συνέχειες, μετά σε ολοκληρωμένη μορφή και τέλος σε πολυτελή χρυσοκόκκινη συσκευασία.

Η τεχνολογική έκρηξη του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα προμήθευσε στον Βερν το απαραίτητο υλικό για πολλά από τα έργα του. Στα μυθιστορήματά του μιλά για υποβρύχια, ιπτάμενες μηχανές, ουρανοξύστες, για την κατάκτηση της Σελήνης, εμπνέοντας σημαντικούς επιστήμονες της εποχής του. Η ικανότητά του να συνδυάζει την πραγματικότητα με τον μύθο και να τοποθετεί την ιστορία του σε εξωτικά μέρη, εκτόξευσαν τη φήμη του από πολύ νωρίς. Σήμερα, ο Ιούλιος Βερν θεωρείται από τους δέκα πιο πολυμεταφρασμένους συγγραφείς όλων των εποχών.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην Αμιένη της Βόρειας Γαλλίας, γενέτειρας της γυναίκας του Ονορέν. Το 1886 ο Ιούλιος Βερν βίωσε δύο τραγωδίες: τραυματίστηκε σοβαρά στο πόδι από πυροβολισμό του παρανοϊκού ανιψιού του Γκαστόν κι έχασε τον αγαπημένο του εκδότη, που έφυγε από τη ζωή. Έξι χρόνια μετά, ο καταρράκτης που τον ταλαιπωρούσε, μείωσε κατά πολύ την όρασή του και στις 24 Μαρτίου 1905 άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 77 ετών, υποφέροντας από διαβήτη και παράλυση. Ο Ιούλιος Βερν είχε ένα γιο, τον Μισέλ, ο οποίος επιμελήθηκε τα ημιτελή του μυθιστορήματα και συνέβαλε στη διάδοση του έργου του.

Μυθιστορήματα και διηγήματα

Εντός παρενθέσεως αναφέρεται το έτος δημοσίευσης της πρώτης γαλλικής έκδοσης.

• Πέντε εβδομάδες με αερόστατο (Cinq semaines en ballon, 1863)
• À Propos du Géant (1863)
• Ταξίδι στο κέντρο της Γης (Voyage au centre de la Terre, 1864)
• Ο κόμης του Σαντελέν. Επεισόδιο από την Επανάσταση (Le Comte de Chanteleine, 1864).
• Από τη Γη στη Σελήνη (De la Terre à la Lune, 1865)
• Ταξίδια και περιπέτειες του Πλοιάρχου Χατεράς (Voyages et aventures du capitaine Hatteras, 1866)
• Στην κόλαση του Εμφυλίου Πολέμου (L΄enfer de la guerre civile, 1866)
• Τα τέκνα του πλοιάρχου Γκραντ (Les Enfants du capitaine Grant, 1868)
• Το μυστηριώδες έγκλημα (Le crime mystèrieux, 1869)
• 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα (Vingt mille lieues sous les mers, 1870)
• Γύρω από τη Σελήνη (Autour de la Lune, 1870)
• Η πλωτή πολιτεία (Une ville flottante, 1871)
• Στα κύματα και στη φωτιά (Les Forceurs de blocus, 1871)
• Μια φαντασία του δόκτορα Οξ (Une Fantaisie du docteur Ox, 1872)
• Περιπέτειες τριών Ρώσων και τριών Άγγλων στη Νότια Αφρική (Aventures de trois Russes et de trois Anglais dans l’Afrique australe, 1872)
• Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες (Le Tour du monde en quatre-vingts jours, 1873)
• Στη χώρα των γουναρικών (Le Pays des fourrures, 1873)
• Ο μαστρο-Ζαχαρίας (Le maître-Zacharie, 1874)
• Η μυστηριώδης νήσος (L’Île mystérieuse, 1875)
• Σανσελόρ (Le Chancellor, 1875)
• Μαρτίν Παζ (Martin Paz, 1875)
• Μιχαήλ Στρογκόφ (Michel Strogoff, 1876)
• Ένα δράμα στο Μεξικό (Un drame au Mexique, 1876)
• Πάνω σ’ έναν κομήτη (Hector Servadac, 1877)
• Μαύρες Ινδίες (Les Indes noires, 1877)
• Ο δεκαπενταετής πλοίαρχος (Un Capitaine de quinze ans, 1878)
• Τα 500 εκατομμύρια της Μπεγκούμ (Les Cinq cents millions de la Bégum, 1879)
• Η ανταρσία του Μπάουντυ (Les Révoltés de la Bounty, 1879, το πρωτότυπο κείμενο γράφτηκε από τον Γκαμπριέλ Μαρσέλ.)
• Περιπέτειες Κινέζου (Les Tribulations d’un Chinois en Chine, 1879)
• Το ατμοκίνητο σπίτι (La Maison à vapeur, 1880)
• Δέκα ώρες κυνήγι (Dix Heures en chasse, 1881)
• Η Τζανγκάντα (La Jangada: 800 lieues sur l’Amazone, 1881)
• Η Σχολή των Ροβινσώνων (L’École des Robinsons, 1882)
• Η πράσινη αχτίδα (Le Rayon vert, 1882)
• Κεραμπάν ο Πεισματάρης (Kéraban-le-Têtu, 1883)
• Το Αστέρι του Νότου (L’Étoile du sud, 1884)
• Το φλογισμένο Αρχιπέλαγος (Archipel en feu, 1884)
• Φρριττ Φλακκ (Frritt-Flacc, 1884)
• Ματθίας Σαντόρφ (Mathias Sandorf, 1885)
• Ο ναυαγός της Κυνθίας (L’Épave du Cynthia, 1885, γράφτηκε σε συνεργασία με τον Πασκάλ Γκρουσέ, ο οποίος χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Αντρέ Λωρί)
• Ο λαχνός υπ’ αριθ. 9672 (Un Billet de loterie, 1886)
• Ροβήρος ο Κατακτητής (Robur le Conquérant, 1886)
• Βορράς εναντίον Νότου (Nord contre sud, 1887)
• Ο δρόμος για τη Γαλλία (Le Chemin de France, 1887)
• Ζιλ Βραλτάρ (Gil Braltar, 1887)
• Δύο χρόνια διακοπές (Deux ans de vacances, 1888)
• Οικογένεια δίχως όνομα (La Famille sans nom, 1889)
• Άνω κάτω (Sans dessus-dessous, 1889)
• Σεζάρ Κασκαμπέλ (César Cascabel, 1890)
• Η Κυρία Μπράνικαν (Mistress Branican, 1891)
• Ο Πύργος των Καρπαθίων (Le Château des Carpathes, 1892)
• Από τον Καύκασο στο Πεκίνο (Du Caucase à Pèkin, 1892)
• Κλαύδιος Μπομπαρνάκ (Claudius Bombarnac, 1893)
• Ο μικρούλης (P’tit-bonhomme, 1893)
• Οι εξωφρενικές περιπέτειες του Αντιφέρ (Mirifiques Aventures de Maître Antifer, 1894)
• Το νησί με τις έλικες (L’île à hélice, 1895)
• Μπροστά στη σημαία (Face au drapeau 1896)
• Κλοβίς Νταρντεντόρ (Clovis Dardentor, 1896)
• Η Σφίγγα των πάγων (Le Sphinx des glaces, 1897)
• Ο υπέροχος Ορινόκος (Le Superbe Orénoque, 1898)
• Παράξενη διαθήκη (Le testament d’un excentrique, 1899)
• Δεύτερη πατρίδα (Seconde patrie, 1900)
• Το εναέριο χωριό (Le Village aérien, 1901)
• Τα τέρατα των θαλασσών (Les Histoires de Jean-Marie Cabidoulin, 1901)
• Οι Αδελφοί Κιπ (Les Frères Kip, 1902)
• Ταξιδιωτικές υποτροφίες (Bourses de voyage, 1903)
• Δράμα στη Λιβονία (Un Drame en Livonie, 1904)
• Ο Άρχοντας του Κόσμου (Maître du Monde, 1904)
• Η εισβολή της Θάλασσας (L’Invasion de la mer, 1905)

Μετά τον θάνατο του Ιουλίου Βερν το 1905, πολλά από τα χειρόγραφά του βρίσκονται στο στάδιο της αναμονής της δημοσίευσής τους, ώστε να τηρείται ο ρυθμός του ενός ή δύο βιβλίων ετησίως. Τα παρακάτω μυθιστορήματα και διηγήματα έχουν εκδοθεί μετά τον θάνατο του συγγραφέα. Μερικά από αυτά έχουν γραφτεί ως επί το πλείστον εκ νέου από τον Μισέλ Βερν, γιο του Ιουλίου Βερν. Η ημερομηνία στην παρένθεση είναι το εκτιμώμενο έτος συγγραφής.

• Ταξίδι μετ’ εμποδίων στην Αγγλία και τη Σκωτία (Voyage en Angleterre et en Ecosse, 1859)
• Joyeuses misères de trois voyageurs en Scandinavie (1861, ημιτελές)
• Το Παρίσι στον 20ό αιώνα (Paris au XXe siècle, 1863)
• Μια ιδανική πόλη (Une Ville idéale, 1875)
• Οι περιπέτειες της Οικογένειας Ποντικέα (Aventures de la famille Raton, 1886)
• Μια μέρα από τη ζωή ενός Αμερικανού δημοσιογράφου το 2889 (La Journée d’un journaliste américain en 2889, 1889)
• Ο κύριος Ρε-Δίεση και η δεσποινίς Μι-Ύφεση (Monsieur Ré-Dièze et Mademoiselle Mi- Bémol, 1893)
• Οι ναυαγοί του Ιωνάθαν (En Magellanie, 1897)
• Το μυστικό του Βίλχελμ Στόριτς (Le Secret de Wilhelm Storitz, 1898)
• Το χρυσό ηφαίστειο (Le Volcan d’or, 1899)
• Ο πιλότος του Δούναβη (Le Beau Danube jaune, 1901)
• Το κυνήγι του Αερόλιθου (La Chasse au météore, 1901)
• Ο φάρος στην άκρη του κόσμου (Le Phare du bout du monde, 1901)
• Ταξίδι εξερεύνησης (Voyage d’études, ημιτελές, 1904, ολοκληρώθηκε από τον Μισέλ Βερν το 1919 υπό τον τίτλο Η Καταπληκτική Αποστολή Μπαρζάκ
• Ο αιώνιος Αδάμ (L’Éternal Adam, 1905, με αρχικό τίτλο Edom)
• Γραφείο ταξιδιών Θόμψων και Σία (L’Agence Thompson and Cο, 1907, γράφτηκε από τον Μισέλ Βερν αλλά εκδόθηκε υπό το όνομα του Ιουλίου Βερν).

Συλλογές έργων

• Δόκτωρ Οξ (Le Docteur Ox). Εκδόθηκε το 1874 και περιλαμβάνει τα εξής έργα: Μια Φαντασία του Δόκτωρα Οξ, Ο μαστρο Ζαχαρίας (Maître Zacharius ou l’horloger qui avait perdu son âme), Ένα δράμα στους αιθέρες (Un drame dans le airs), Ξεχειμώνιασμα στους Πάγους (Un hivernage dans le glaces) και Η 40η Γαλλική Ανάβαση στο Λευκό Όρος (Quarantième ascension française au mont Blanc, το τελευταίο αυτό κείμενο, του Πολ Βερν, αφαιρέθηκε από τις μεταγενέστερες εκδόσεις).
• Χτες και αύριο (Hier et demain). Εκδόθηκε το 1910 και περιλαμβάνει τα εξής έργα: Οι Περιπέτειες της Οικογένειας Ποντικέα, Ο Κύριος Ρε-Δίεση και η Δεσποινίς Μι-Ύφεση, Το Ριζικό του Ζαν Μορενάς (La Destinée de Jean Morénas), Το Χάμπαγκ (Le Humbug), Μια μέρα από τη ζωή ενός Αμερικανού δημοσιογράφου το 2889 και Ο Αιώνιος Αδάμ.
• Ο τρίτος τόμος των Χειρογράφων της Ναντς εκδόθηκε το 1991 σε περιορισμένα αντίτυπα και περιείχε ανέκδοτα μέχρι τότε έργα: Ένας Ιερέας το 1839 (Un Prêtre en 1839), Ιεδεδίας Ζαμέτ(Jédédias Jamet), Η Έδρα της Ρώμης (Le Siège de Rome), Ο Γάμος του κ. Ανσέλμ ντε Τιγιέ (Le Mariage de Mr. Anselme de Tilleuls), Σαν Κάρλος (San Carlos), Πιερ Ζαν (Pierre-Jean) καιΟ Θείος Ροβινσώνας (L’Oncle Robinson, ημιτελές).
• Η συλλογή Σαν Κάρλος και άλλες ιστορίες εκδόθηκε το 1993 και περιλαμβάνει τα έργα: Πιερ Ζαν, Ο Γάμος του κ. Ανσέλμ ντε Τιγιέ, Η Έδρα της Ρώμης, Σαν Κάρλος, Ιεδεδίας Ζαμέτ και Ταξίδι Εξερεύνησης.

Θεατρικά έργα

Η ημερομηνία εντός παρενθέσεως είναι το έτος της πρώτης παρουσίασης:

• Σπασμένα Στάχυα (Les Pailles rompues, 1850)
• Κάστρα στην Καλιφόρνια (Les Châteaux en Californie, 1852)
• Μόνα Λίζα (Monna Lisa, σε συνεργασία με τον Μισέλ Καρέ)
• Le Colin-Maillard (1853, σε συνεργασία με τον Μισέλ Καρέ και μουσική του Αριστίντ Ινιάρ)
• Οι Συνοδοί της Μαρζολέν (Les Compagnons de la Marjolaine, 1855, σε συνεργασία με τον Μισέλ Καρέ και μουσική του Αριστίντ Ινιάρ)
• Κύριος Χιπαντζής (Monsieur de Chimpanzé, 1858, σε μουσική του Αριστίντ Ινιάρ)
• Το Πανδοχείο στις Αρδέννες (L’Auberge des Ardennes, 1860, σε συνεργασία με τον Μισέλ Καρέ και μουσική του Αριστίντ Ινιάρ)
• Έντεκα Μέρες Πολιορκία (Onze jours de siège, 1861, σε συνεργασία με τον Σαρλ Βαλί)
• Ένας Ανηψιός από την Αμερική ή οι δύο Φροντινιάκ (Un Neveu d’Amérique ou les deux Frontignac, 1873, σε συνεργασία με τον Σαρλ Βαλί και αναθεωρημένο από τον Εντουάρ Καντόλ)
• Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 Ημέρες (Le Tour du monde en quatre-vingts-jours, 1874, σε συνεργασία με τον Εντουάρ Καντόλ και τον Αντόλφ ντ’Εννερί)
• Τα τέκνα του Πλοιάρχου Γκραντ (Les Enfants du capitaine Grant, 1878, σε συνεργασία με τον Αντόλφ ντ’Εννερί)
• Μιχαήλ Στρογκόφ (Michel Strogoff, 1880, σε συνεργασία με τον Αντόλφ ντ’Εννερί)
• Ταξίδια στο Θέατρο (Les Voyages au théâtre, 1881, ανθολογία που περιλαμβάνει τα τρία προηγούμενα έργα)
• Ταξίδι Προς το Αδύνατο (Voyage à travers l’impossible, 1882, σε συνεργασία με τον Αντόλφ ντ’Εννερί)
• Κεραμπάν ο Πεισματάρης (Kéraban-le-têtu, 1883)
• Χειρόγραφα Ναντς, τόμος 1 (1991), περιορισμένη έκδοση που συγκεντρώνει ανέκδοτα θεατρικά έργα που δεν είχαν ανέβει στη σκηνή: Δον Γκαλαόρ (Don Galaor, 1849, σκετς), Ο Τσαλαπετεινός (Le Coq de bruyère, 1849), On a souvent besoin d’un plus petit que soi (1849, σκετς), Αμπνταλά (Abd’allah, 1849), Ο Βόρειος Πόλος (Le Pôle Nord, 1872, σε συνεργασία με τον Εντουάρ Καντόλ), Μία βόλτα στη θάλασσα (Une Promenade en mer, 1847), Τα 15 λεπτά του Ραμπελέ (Le Quart d’heure de Rabelais, 1847), Η χιλιοστή δεύτερη νύχτα (La mille et deuxième nuit, 1850), Η Γκιμάρ (La Guimard, 1850), Ο Πύργος του Μοντλερί (La Tour de Montlhéry, 1852, σε συνεργασία με τον Σαρλ Βαλί), Οι Σαβίνοι (Les Sabines, 1867, ημιτελές, σε συνεργασία με τον Σαρλ Βαλί) κι ένα απόσπασμα έργου χωρίς τίτλο από το 1874.
• Χειρόγραφα Ναντς, τόμος 2 (1991), περιορισμένη έκδοση που συγκεντρώνει επίσης ανέκδοτα θεατρικά έργα που δεν είχαν ανέβει στη σκηνή: Αλέξανδρος ΣΤ΄ (Alexandre VI, 1847), Η Συνωμοσία της Πυρίτιδας (La Conspiration des poudres, 1848), Το Δράμα του Λουδοβίκου ΙΕ΄ (Un Drame sous Louis XV, 1849), Κιριντίν και Κιδινερίτης (Quiridine et Quidinerit, 1850), Από τη Χάρυβδη στη Σκύλλα (De Charybde en Scylla, 1851), Οι Χαρούμενοι της Ημέρας (Les Heureux du jour, 1856), Πόλεμος στους Τύραννους (Guerre aux tyrans, 1854) και Κατά μήκος του Αντούρ (Au bord de l’Adour, 1855).
• Ένας Υιοθετημένος Γιος (Un Fils adoptif, 1853, σε συνεργασία με τον Σαρλ Βαλί).

Δοκίμια και ιστορικά έργα

• Salon de 1857 (1857)
• Ο Έντγκαρ Πόε και τα έργα του (Edgard Poe et ses œuvres, 1864)
• Εικονογραφημένη Γεωγραφία της Γαλλίας και των Αποικιών της (Géographie illustrée de la France et de ses colonies, 1866, σε συνεργασία με τον Θεόφιλο Λαβαγιέ)
• Η Ανακάλυψη της Γης. Γενική Ιστορία των Μεγάλων Ταξιδιών και των Μεγάλων Περιηγητών (Découverte de la terre. Histoire générale des grands voyages et des grands voyageurs). Δημοσιεύτηκε σε τέσσερις τόμους, εκ των οποίων οι τρεις τελευταίοι σε συνεργασία με τον Γκαμπριέλ Μαρσέλ. Ο πρώτος τόμος εκδόθηκε το 1870, ο δεύτερος το 1878, ο τρίτος τόμος (Οι Μεγάλοι Θαλασσοπόροι του 18ου Αιώνα) το 1879 και ο τέταρτος (Οι Μεγάλοι Περιηγητές του 19ου Αιώνα) το 1880. Τα έργα αυτά αναδημοσιεύθηκαν τον Νοέμβριο του 2011 στο περιοδικό GEO.
• Η Επιστημονική και Οικονομική Κατάκτηση της Υφηλίου (La Conquête Scientifique et Économique du Globe, 1888, σε συνεργασία με τον Γκαμπριέλ Μαρσέλ, ημιτελές)
• Αναμνήσεις από τα παιδικά κι εφηβικά χρόνια (Souvenirs d’enfance et de jeunesse, 1890).

Ποιήματα και τραγούδια

Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί 184 ποιήματα και τραγούδια του Ιουλίου Βερν. Τα περισσότερα έχουν μελοποιηθεί από τον Αριστίντ Ινιάρ. Ένας μεγάλος αριθμός ποιημάτων προέρχεται από δύο χειρόγραφα σημειωματάρια.