ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΩΣΤΑ ΤΑ SOCIAL MEDIA ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ

0

Δεν ξεκίνησε τώρα -εδώ και μερικά χρόνια το παρατηρώ. Είμαστε οι μεγάλοι -γονείς και μη- τρομοκρατημένοι σε σχέση με τους κινδύνους που κρύβουν τα social media (όχι τόσο για μας, αλλιώς δεν μπορώ να εξηγήσω το πόσες φορές έχω δει κάποιον, το τελευταίο διάστημα, να βάζει τικ στους ανανεωμένους όρους χρήσης και ιδιωτικότητας των διαφόρων sites κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να τους διαβάσει -ούτε καν διαγώνια) αλλά σίγουρα για τα παιδιά μας. Αγχωνόμαστε για κινδύνους που έχουν να κάνουν με τη σεξουαλική και σωματική τους ασφάλεια, με τα προσωπικά τους δεδομένα, με το οικονομικό έγκλημα, με την εξαπάτηση παντός είδους. Και περιγράφουμε και στα ίδια τα παιδιά, με πολύ γλαφυρό τρόπο, τους κινδύνους αυτούς, περιορίζοντας τη συζήτηση που κάνουμε μαζί τους σχετικά με ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία, σήμερα, της προσωπικής και κοινωνικής τους ζωής, σε προειδοποιήσεις, απειλές, περιορισμούς και απαγορεύσεις. Και δεν έχουμε άδικο που ανησυχούμε. Έχουμε ωστόσο άδικο που διαχειριζόμαστε με αυτόν τον τρόπο την ανησυχία μας.

Όπως πολύ σωστά παρατηρεί η Laura Clydesdale στο άρθρο της “Πώς να βοηθήσετε την κόρη σας να ξαναπάρει στα χέρια της τον έλεγχο των προφίλ της στα social media”, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά και τους εφήβους μοιάζει με τη διαδικασία της οδήγησης. Μπορεί, πριν ο γιος μας ή ή κόρη μας πάρουν για πρώτη φορά τα κλειδιά του αυτοκινήτου, να τους βομβαρδίζουμε με προειδοποιήσεις και “πρόσεχε”, αλλά φυσικά δεν αρκούμαστε σε αυτό. Έχουμε φροντίσει πρώτα να κάνουν τα παιδιά μαθήματα οδήγησης και έχουμε επίσης -ιδανικά- φροντίσει να πάρουν το σωστό παράδειγμα από τον τρόπο με τον οποίο οδηγούμε εμείς. Γιατί, λοιπόν, δεν κάνουμε το ίδιο και όταν τα παιδιά, σε πολύ μικρότερη ηλικία, αρχίζουν να χρησιμοποιούν το ίντερνετ; Η απάντηση, συχνά, είναι ότι δεν ξέρουμε πώς.

Το πρόβλημα με την απαγορευτικού τύπου διαπαιδαγώγηση σε θέματα όπως η online επικοινωνία είναι ότι όταν θέτουμε εκ προοιμίου πολλούς περιορισμούς στα παιδιά, σε ένα θέμα που τους είναι τόσο σημαντικό και αγαπητό, αυτομάτως σχεδόν κόβουμε ένα μέρος της μεταξύ μας επικοινωνίας. Τα παιδιά, γνωρίζοντας ότι θεωρούμε “λάθος” πολλές από τις κινήσεις που θέλουν να κάνουν online, ή και από το φόβο ότι θα τους απαγορεύσουμε τη χρήση των μέσων που χρησιμοποιούν οι φίλοι τους, απλώς αποφεύγουν πια να μας μιλήσουν για το θέμα αυτό και αποκτούν συνήθειες μυστικοπάθειας γύρω από την online δραστηριότητά τους -ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή, από αυτό που χρειάζεται να κάνουν (και να κάνουμε) για να παραμείνουν πραγματικά συνειδητοποιημένα και ασφαλή.

Τι πρέπει να κάνουμε, λοιπόν; Πώς μπορούμε να ξεκινήσουμε και να συντηρήσουμε ένα γόνιμο και ουσιαστικό διάλογο με τα παιδιά γύρω από την online ζωή τους; Και πώς μπορούμε να τα εκπαιδεύσουμε στο να την αξιοποιήσουν σωστά;

Βήμα 1ο
Το πιο σημαντικό είναι, πρώτα εμείς και ύστερα εκείνα, να συνειδητοποιήσουμε ότι το ίντερνετ δεν είναι μόνο ένα εργαλείο που κρύβει κινδύνους, είναι -κυρίως- ένα εργαλείο που επιτρέπει σε όσους το χρησιμοποιούν σωστά, να κάνουν σπουδαία πράγματα. Όχι μόνο να μάθουν, καταναλώνοντας πληροφορία, αλλά και να δημιουργήσουν, να εκφραστούν, να εξασκηθούν, να επικοινωνήσουν, παράγοντας περιεχόμενο σχετικό με τα ενδιαφέροντα και την ηλικία τους, αλλά κυρίως συμβατό με τις αξίες, τις αρχές και τους στόχους τους.

Βήμα 2ο
Ας προσπαθήσουμε να βγάλουμε, από το μυαλό και τις κουβέντες μας, την τρομοκρατία και ας υιοθετήσουμε έναν πρωτίστως θετικό τόνο στις κουβέντες μας με τα παιδιά. Ας μην εστιάζουμε στις απαγορεύσεις, αλλά στις προτροπές -όπως για παράδειγμα “Πώς θέλεις να σε αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που συναντάς online, πώς θεωρείς σωστό να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον, ακόμα κι όταν δεν είμαστε υποχρεωμένοι να πούμε το όνομά μας και τι εικόνα θέλεις να αποκομίζουν για σένα όσοι σε συναντούν για πρώτη φορά στα social media;” Η Clydesdale αναπαράγει μια εξαιρετική άσκηση που μπορούμε να κάνουμε μαζί με τα παιδιά προς αυτή τη, θετική, κατεύθυνση.

Άσκηση: Πρώτα ζητήστε από το γιο ή την κόρη σας να σκεφτεί πώς θα περιέγραφε τον εαυτό του/της με τρεις λέξεις. Στη συνέχεια, ζητήστε του/της να σκεφτεί τρεις λέξεις που θα χρησιμοποιούσαν για να τον/την περιγράφουν οι πιο στενοί του/της φίλοι. Υπάρχουν ομοιότητες ή/και διαφορές; Τέλος, ρίξτε μαζί μία ματιά στα προφίλ του παιδιού στα social media. Δείτε παρέα (χωρίς κριτική) ποιοι έχουν πρόσβαση σε αυτά και τι συμπεράσματα βγάζουν από τη δραστηριότητά του (ποστ, σχόλια, φωτογραφίες, μηνύματα) για εκείνο. Μη διστάσετε να χρησιμοποιήσετε τα συμπεράσματα της κουβέντας σας για να μπείτε και σε άλλες συζητήσεις σε σχέση με την αυτοπεποίθηση, την υπευθυνότητα, την ειλικρίνεια, την ευγένεια, το σεβασμό που επιδεικνύει ή δεν επιδεικνύει ο καθένας μας, εντός και εκτός του διαδικτύου.

Βήμα 3ο
Το πιο δύσκολο κομμάτι της διαδικασίας είναι να ρίξουμε μια αυστηρή ματιά στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε εμείς οι ίδιοι το ίντερνετ και στον αντίκτυπο που έχει η συμπεριφορά μας στο μέλλον μας, στους γύρω μας και στα παιδιά μας. Αν ποστάρουμε ανώνυμα σχόλια που προσβάλλουν ή υποτιμούν τους άλλους, αν γράφουμε με τρόπο που δε θα μιλούσαμε ποτέ αν δεν ήμασταν κρυμμένοι πίσω από μια οθόνη, αν δε φροντίζουμε η δραστηριότητά μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να εναρμονίζεται με την προσωπική και επαγγελματική μας ταυτότητα, αγνοώντας ότι όλοι (εργοδότες, πελάτες) ενημερώνονται πια για τα προφίλ των υποψήφιων συνεργατών τους, αν δεν αφιερώνουμε χρόνο στο να συνεισφέρουμε ποιοτικό περιεχόμενο που πραγματικά ενδιαφέρει τους γύρω μας και συμβάλλει στο να δημιουργήσουν μια θετική εικόνα για μας και αν αναλωνόμαστε στο να συγκρινόμαστε και να ανταγωνιζόμαστε τα εικονικά προφίλ των πραγματικών και των άγνωστων φίλων μας, τότε είναι άδικο και ουτοπικό να περιμένουμε ότι τα παιδιά μας θα μάθουν να συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο. Άλλωστε, στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει πριν κάνουμε κήρυγμα στα παιδιά, να αναλογιστούμε και τους κινδύνους ή τις απώλειες στα οποία εκθέτουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας.

Στο πλαίσιο του 3ου Summer Camp του οργανισμού Women On Top, η Στέλλα Κάσδαγλη πραγματοποιεί σεμινάριο για γυναίκες, με τίτλο “Προώθησε σωστά τον εαυτό σου στο ίντερνετ” και περιεχόμενο που σχετίζεται με το πώς χειριζόμαστε τα social media για να υποστηρίξουμε και όχι να ζημιώσουμε την προσωπική και επαγγελματική μας εικόνα και πώς χτίζουμε μία online δραστηριότητα που να εναρμονίζεται με τους στόχους, τις αξίες και τον κύκλο μας.