ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΟ FACEBOOK

0

«Όταν γράφω για παιδιά αλλά κι όταν διαβάζω, είναι σαν να βρίσκομαι στον δικό μου ιδανικό κόσμο κι αυτό δεν θα το άλλαζα με τίποτα!» Η  νηπιαγωγός Χριστίνα Κωνσταντουδάκη είναι βιβλιοφάγος από μικρή. Όταν σπούδαζε, παρακολούθησε σεμινάρια δημιουργικής γραφής, μια και της άρεσε τόσο να διαβάζει όσο και να γράφει. Το 2017 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Βιβλιοσκόπιο το πρώτο της παιδικό βιβλίο Το αρχηγείο, αποτέλεσμα του πρώτου βραβείου που είχε πάρει η ιστορία της σε λογοτεχνικό διαγωνισμό. Το 2019 εκδόθηκε, και πάλι από το Βιβλιοσκόπιο, και το δεύτερο βιβλίο της, η Μπελ Μπεσαμέλ. «“Κάνε μια δουλειά που θα την αγαπάς και θα σε γεμίζει”. Αυτήν τη συμβουλή ακριβώς ακολούθησα στη ζωή μου». Η δασκάλα δημοτικής εκπαίδευσης Νάσια Αλεξανδρίδη ήθελε από μικρή να ακολουθήσει το επάγγελμα αυτό και ποτέ μέχρι σήμερα δεν έκανε δεύτερες σκέψεις. Έχει κι εκείνη στο βιογραφικό της σπουδές δημιουργικής γραφής, ενώ δεν περνάει μέρα που να μην πιάνει στα χέρια της βιβλία για παιδιά και να χάνεται με τις ώρες μέσα στις σελίδες τους. Η μαγεία που κρύβεται μέσα τους είναι το μυστικό της καταφύγιο.

Η συνάντηση και η ομάδα

Η Νάσια και η Χριστίνα συναντήθηκαν το 2016 στο μεταπτυχιακό τμήμα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών «Ψυχοπαιδαγωγική της Ανάγνωσης, Φιλαναγνωσία και Εκπαιδευτικό Υλικό» και ανακάλυψαν πως τις ενώνει ένα κοινό πάθος: Το παιδικό βιβλίο. Έτσι γεννήθηκε η ομάδα «Παιδικό βιβλίο – Προτάσεις» στο Facebook. «Μια μέρα, εκεί που συζητούσαμε, αποφασίσουμε να δημιουργήσουμε από κοινού μια ομάδα που θα αφορούσε το παιδικό βιβλίο, κυρίως για να συζητάμε και με άλλους ανθρώπους γι’ αυτό. Μέχρι τότε, υπήρχαν ελάχιστες ομάδες για το παιδί· πόσω μάλλον ομάδες που να επικεντρώνονται στο παιδικό βιβλίο. Θέλαμε, λοιπόν, να φτιάξουμε μια παρεΐστικη ομάδα, όπου θα μπορούσαμε να μοιραζόμαστε την τρέλα μας! Στην αρχή είχαμε λίγα μέλη, όμως σιγά σιγά γίναμε όλο και περισσότεροι», εξηγούν τα κορίτσια.

Σήμερα, έπειτα από τέσσερα χρόνια λειτουργίας, η ομάδα αποτελείται από περίπου 55.000 μέλη, πολλά εξ αυτών ενεργά, που κάνουν πολλές ερωτήσεις και συμμετέχουν σε συζητήσεις. «Ευτυχώς, τα μέλη μας είναι πάντα πρόθυμα να βοηθήσουν το ένα το άλλο και να παρουσιάσουν τα αγαπημένα βιβλία των παιδιών τους. Συνήθως, θέτουν ερωτήσεις για θέματα που απασχολούν τα παιδιά τους. Για παράδειγμα, ζητούν προτάσεις βιβλίων για το ανθρώπινο σώμα ή για τις πρώτες μέρες στο σχολείο ή για τον σχολικό εκφοβισμό ή για το διάστημα κ.ά. Αλλά αναζητούν και βιβλία που αποσκοπούν απλώς στη διασκέδαση και στην ψυχαγωγία των μικρών αναγνωστών. Αυτό είναι κάτι που μας χαροποιεί, γιατί παλιότερα οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί αναζητούσαν σχεδόν αποκλειστικά βιβλία με άμεσο δίδαγμα για τα παιδιά», διαπιστώνουν η Νάσια και η Χριστίνα, ενώ έπειτα τονίζουν πως η ομάδα δεν έχει πλέον ακριβώς την αρχική της μορφή, γιατί διαμορφώνεται και από τα μέλη της. Για παράδειγμά, τα ίδια τα μέλη αποφάσισαν να διαμορφώνεται το περιεχόμενο των φωτογραφικών άλμπουμ της ομάδας ανά θεματική ενότητα.

Εντωμεταξύ, όλο και περισσότερα μέλη ενθουσιάζονται και θέλουν να παρουσιάζουν τα βιβλία που διαβάζουν στα παιδιά τους. Αυτό δίνει μεγάλη χαρά στα κορίτσια, όμως για να είναι εύχρηστες και ουσιαστικές οι παρουσιάσεις, και για να μπορούν να βοηθήσουν και σε μελλοντική αναζήτηση, χρειάζονται κάποια κριτήρια. «Έχουμε βάλει, λοιπόν, κάποιους κανόνες αναφορικά με τις παρουσιάσεις. Όποιο μέλος θέλει να προτείνει ένα βιβλίο, θα πρέπει να ανεβάσει τη φωτογραφία του εξωφύλλου του, δυο τρεις εσωτερικές σελίδες, να γράψει μια σύντομη κριτική ή/και περίληψη του βιβλίου, αλλά και τον τίτλο και την ηλικία του παιδιού που το διάβασε», υπογραμμίζουν.

Όλοι οι άνθρωποι του παιδικού βιβλίου

Στην ομάδα συμμετέχουν και συγγραφείς και εικονογράφοι! Άραγε, αγχώνει τις δυο διαχειρίστριες η παρουσία τους; «Όχι, δεν μας αγχώνει η παρουσία τους, ίσα ίσα είναι τιμή μας που συμμετέχουν στην ομάδα μας!» απαντούν κατηγορηματικά. «Μάλιστα, μέσα από την ομάδα, έχουν κι εκείνοι τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν με το κοινό τους, να πάρουν ανατροφοδότηση και να προωθήσουν τη δουλειά τους. Είναι χαρά μας να γνωρίζουμε όλο και περισσότερους ανθρώπους του χώρου. Όχι μόνο συγγραφείς και εικονογράφους, αλλά και επιμελητές και εκδότες και βιβλιοπώλες».

Το μέσο είναι το μήνυμα;

Το Facebook ως μέσο συχνά ευνοεί τα προβλήματα στην επικοινωνία και τις διαμάχες. Ακόμα και μια σελίδα αφιερωμένη ουσιαστικά στο παιδί έχει να αντιμετωπίζει κακώς κείμενα. Η Χριστίνα και η Νάσια παραδέχονται πως πολλές φορές, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλους όταν γράφουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι εύκολο να παρερμηνευτούν τα λόγια και η πρόθεσή τους. Γι’ αυτό και δημιουργούνται συχνά διαμάχες, χωρίς ουσιαστικό λόγο. Βέβαια, υπάρχουν και θέματα-ταμπού, όπως η θρησκεία ή η διαφορετικότητα, που αποτελούν συχνά μήλον της Έριδος. «Αυτό που κάνουμε είναι να συζητάμε σε πρώτη φάση με τα εμπλεκόμενα μέλη, ώστε να λυθεί η παρεξήγηση. Επειδή, όμως, θέλουμε να υπάρχει σεβασμός ανάμεσα στους συμμετέχοντες στην ομάδα, αν κάποιος συνεχίσει τυχόν ανάρμοστη συμπεριφορά, τότε προχωράμε σε άλλα μέτρα, όπως σε διαγραφή σχολίων, ακόμα και σε διαγραφή μελών. Ειδικά όσον αφορά το θέμα της θρησκείας, έχουν υπάρξει απαράδεκτες συμπεριφορές τόσο από άθεους όσο και από ένθεους. Καλό θα ήταν να σεβόμαστε τα διαφορετικά πιστεύω κάθε οικογένειας, χωρίς να νιώθουμε την ανάγκη να τα κρίνουμε», σημειώνουν.

Οι online εκδηλώσεις και το μέλλον της ομάδας

Από την πρώτη κιόλας καραντίνα, η Νάσια και η Χριστίνα οργάνωσαν live αναγνώσεις εξαντλημένων παιδικών βιβλίων, που άρεσαν πολύ στα παιδιά! Έκαναν επίσης και live με συζητήσεις σχετικές με το παιδικό βιβλίο και σίγουρα θέλουν να οργανώσουν και άλλες. «Θα θέλαμε πολύ να καταφέρουμε να κάνουμε και μια συνάντηση από κοντά με τα μέλη μας μετά το τέλος της πανδημίας», μου εξηγούν. «Λίγο πριν από το ξέσπασμα της Covid-19, είχαμε σχεδόν οργανώσει κάτι παρόμοιο, ένα event όπου θα κάναμε αναγνώσεις και θα παίζαμε παιχνίδια φιλαναγνωσίας. Δυστυχώς, όμως, οι καταστάσεις μας πρόλαβαν», θυμούνται. Πέραν της παρούσας ιδιαίτερης κατάστασης, είναι λίγο δύσκολο να οργανωθεί μια συνάντηση διά ζώσης, γιατί η Χριστίνα βρίσκεται στα Χανιά, ενώ η Νάσια στην Αθήνα. «Πριν από περίπου δύο χρόνια είχε γίνει μια μικρή μάζωξη στα Χανιά, όπου μάλιστα είχαμε κάνει και ανταλλαγή βιβλίων. Η ανταλλαγή είναι μια δράση που οργανώνουμε από τον πρώτο χρόνο της ομάδας και αρέσει πολύ στα μέλη μας, αλλά δυστυχώς έχει σταματήσει εδώ και κάποιους μήνες, εξαιτίας της πανδημίας. Πάντως, είμαστε σίγουρες πως όταν τα πράγματα βελτιωθούν, τα ίδια τα μέλη μας θα μας δείξουν πώς να προχωρήσουμε, όπως άλλωστε κάνουν κάθε φορά».

Το παιδικό βιβλίο στην Ελλάδα

Οι δυο εκπαιδευτικοί έρχονται καθημερινά σε επαφή με πολλά παιδικά βιβλία! Σίγουρα, λοιπόν, έχουν μια καλή εικόνα τόσο για τη βιβλιοπαραγωγή σε σχέση με τη ζήτηση, όσο και για την ποιότητά τους. «Με το πέρασμα των χρόνων βγαίνουν όλο και περισσότερα βιβλία, και από παλαιότερους συγγραφείς, αλλά και από νέους, που κάνουν τώρα την είσοδό τους στον χώρο», διαπιστώνουν. «Γενικά, πάντως, έχουμε παρατηρήσει μια αύξηση των εικονοβιβλίων για μικρές ηλικίες, που δεν κρύβουν κάποιο άμεσο μήνυμα προς τα παιδιά. Αυτό το θεωρούμε ιδιαίτερα θετικό, καθώς έχουμε σταδιακά αρχίσει να απομακρυνόμαστε από τον άμεσο διδακτισμό. Φυσικά, συναντάμε πια και βιβλία γνώσεων, που είναι πραγματικά έργα τέχνης και αφορούν πολλά ζητήματα, καλύπτοντας έτσι μια μεγάλη γκάμα ενδιαφερόντων. Οι εκδότες, πλέον, είναι ανοιχτοί σε καινούργιες θεματολογίες και προτάσεις, αλλά ταυτόχρονα και οι γονείς αναζητούν την ποιότητα τόσο στο κείμενο όσο και στην εικονογράφηση».

Αγαπημένες ιστορίες

Κλείνοντας τη συζήτησή μας, ζητώ από τα κορίτσια να μου πουν τις δικές τους αγαπημένες παιδικές ιστορίες. Αυτές στις οποίες επανέρχονται κάθε τόσο και θα συνεχίσουν να επανέρχονται. «Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις μερικές ιστορίες. Κάθε βιβλίο το αγαπάς για διαφορετικό λόγο. Είναι ιστορίες που γυρνάς να ξαναδιαβάσεις για να χαμογελάσεις, ιστορίες που σου προσφέρουν τρυφερότητα, ιστορίες που ανατρέχεις για να νιώσεις αισιοδοξία, ακόμη και λυπητερές ιστορίες που σε βυθίζουν και σε κάνουν να νιώθεις πιο δυνατός με την έκβασή τους. Έχουν γραφτεί και ακόμα γράφονται ιστορίες στις οποίες αξίζει να επανέρχεσαι και να μην τις λησμονείς», σημειώνουν. Και απαριθμούν μερικές από αυτές… Κλασικές… Η μοβ ομπρέλα της Άλκη Ζέη, το Ε.Π. της Ζωρζ Σαρή,  Ο μικρός πρίγκιπας του Antoine De Saint-Exupery, η Ματίλντα του Ρόαλντ Νταλ, Και πιο σύγχρονες… Καληνύχτα, λέμε! των Jory John και Benji Davies, Τι υπέροχο πλάσμα θα γίνεις της Emily Winfield Martin, Τι μπορείς να κάνεις με μια ιδέα; Του Kobi Yamada. Και πολλές άλλες.

Ανακαλύψτε την ομάδα Παιδικό βιβλίο-προτάσεις στο Facebook.