ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ

0

Η πολυπόθητη εγκυμοσύνη ήρθε. Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό, έρχονται και οι αναμενόμενες απορίες. Τι πρέπει να περιμένει η μέλλουσα μητέρα; Ποιες αλλαγές θα δει στο σώμα της, ποιες εξετάσεις θα χρειαστεί να κάνει; Και κυρίως, πότε; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι εννέα μήνες και κάτι της εγκυμοσύνης χωρίζονται σε τρία τρίμηνα, που αποτελούν τις τρεις καίριες φάσεις όσον αναφορά την εξέλιξη της κατάστασης της μητέρας και την ανάπτυξη του παιδιού. Τα τρίμηνα δεν έχουν ακριβώς την ίδια διάρκεια. Το πρώτο τρίμηνο αντιπροσωπεύει τις πρώτες 13 εβδομάδες και είναι η περίοδος κατά την οποία δημιουργούνται τα κυριότερα όργανα και συστήματα οργάνων του εμβρύου. (Α’ τρίμηνο: 0-13 εβδομάδες). Η αρχή του δεύτερου τριμήνου, κατά την 14^η εβδομάδα, αποτελεί ένα σημαντικό σημείο αλλαγής για τις μέλλουσες μητέρες και για το έμβρυό τους, καθώς είναι η περίοδος που υποχωρούν (συνήθως) τα πρώτα συμπτώματα της εγκυμοσύνης. Παράλληλα, τα έμβρυα έχουν πλήρως διαμορφωθεί και αρχίζουν να αναπτύσσονται. (Β’ τρίμηνο 14-27 εβδομάδες). Το τρίτο τρίμηνο, που αρχίζει περίπου την 28^η εβδομάδα, είναι η περίοδος της χαλάρωσης στο σπίτι και της προετοιμασίας του σώματος των εγκύων για τον τοκετό. (Γ’ τρίμηνο 28- 40 εβδομάδες). Ας τα δούμε αναλυτικά:

Α’ τρίμηνο (0-13 εβδομάδες)

Κατά τη διάρκεια των πρώτων 13 εβδομάδων της εγκυμοσύνης συντελούνται στο σώμα σας βαρύνουσες αλλαγές. Συναισθηματικά συμβιβάζεστε με την ιδέα της εγκυμοσύνης και αρχίζετε να αντιλαμβάνεστε τις αλλαγές που επιφέρει. Η πρώτη ένδειξη ότι είστε έγκυες είναι η καθυστέρηση της περιόδου σας. Ένα τεστ εγκυμοσύνης μπορεί να σας δώσει ακριβή διάγνωση από την πρώτη ημέρα της καθυστέρησης της περιόδου σας. Στη συνέχεια, η επίσκεψη στη/ο γυναικολόγο θα επιβεβαιώσει το χαρμόσυνο γεγονός μέσω του υπερήχου έσω γεννητικών οργάνων.

Η/ο γυναικολόγος θα σας εξετάσει και θα σας δώσει συμβουλές προκειμένου να έχετε μία ομαλή κύηση. Είναι σύνηθες τις πρώτες εβδομάδες να επισκέπτεσθε πιο συχνά τον γιατρό σας (1 φορά/εβδομάδα), καθώς με το διακολπικό υπερηχογράφημα θα παρακολουθεί το σταδιακά αναπτυσσόμενο έμβρυο. Περίπου στις 6 εβδομάδες θα ακούσετε και την καρδιά του μωρού σας, το πρώτο όργανο που δημιουργείται!

Κατά τις πρώτες επισκέψεις, η/ο γυναικολόγος θα σας ζητήσει να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις αίματος και ούρων, οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο του προγεννητικού ελέγχου, βάσει πρωτοκόλλων. Έλεγχος γίνεται για το Στίγμα Μεσογειακής Αναιμίας, για τα λοιμώδη νοσήματα, τις ορμόνες του θυρεοειδή αδένα, την Κυστική Ίνωση και γενικές εξετάσεις αίματος. Επιπλέον, στις εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου εντάσσεται το Τεστ-παπ και η καλλιέργεια κολπικού υγρού. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, η/ο γιατρός θα σας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες καθώς και φαρμακευτική αγωγή (π.χ. φυλλικό οξύ).

Οι πρώτες εβδομάδες, λόγω της μεγάλης αύξησης των ορμονών στην κυκλοφορία του αίματος (κυρίως Β-χοριακής), μπορεί να σας προκαλέσουν ναυτίες, εμέτους, κόπωση και συχνοουρία. Η όσφρηση και η γεύση σας μπορεί να αλλάξουν και να έχετε ιδιαίτερες απαιτήσεις. Οι μεταβολές της αρτηριακής πίεσης δημιουργούν αδυναμία και συχνούς ιλίγγους, ιδίως κατά την αλλαγή στάσης. Επίσης, λόγω της μεταβολής των ορμονών στο αίμα μπορεί να εκνευρίζεστε με πράγματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα περνούσαν απαρατήρητα.

Προσπαθήστε να ξεκουράζεστε και να τρέφεστε σωστά. Οι αλλαγές στο σώμα σας θα αρχίσουν να είναι εμφανείς από τις πρώτες εβδομάδες. Να τρώτε υγιεινά, να πίνετε αρκετό νερό, να ενυδατώνετε το σώμα σας. Είστε έγκυες και αυτό δεν θα πρέπει να σας βγάζει από την συνηθισμένη σας ρουτίνα. Μπορείτε να κάνετε οτιδήποτε θέλετε, έχοντας ένα μέτρο και ακολουθώντας τις συμβουλές της/του γυναικολόγου και της μαίας σας.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι το Α’ τρίμηνο κλείνει με ένα σημαντικό υπερηχογράφημα. Πρόκειται για το υπερηχογράφημα Αυχενικής Διαφάνειας, το οποίο εκτιμά τον κίνδυνο ύπαρξης εμβρύου με σύνδρομο Down ή άλλων συνδρόμων. Γίνεται μεταξύ 12-13 εβδομάδων, ιδανικά από εξειδικευμένο υπερηχογραφιστή. Ο συνδυασμός του υπερηχογραφήματος και της εξέτασης αίματος (PAPP-A) δείχνει τις πιθανότητες για τα σύνδρομα.

Β’ τρίμηνο ( 14-27 εβδομάδες)

Κατά τη διάρκεια αυτού του τριμήνου, πολλές από τις προηγούμενες ενοχλήσεις θα υποχωρήσουν, με αποτέλεσμα να αισθάνεστε και να φαίνεστε ιδιαίτερα καλά. Είναι ο καιρός να χαρείτε την καλύτερη περίοδο της εγκυμοσύνης σας, μια περίοδο ισορροπίας. Πλέον οι επισκέψεις σας στον γυναικολόγο είναι προγραμματισμένες κάθε μήνα. Είναι ο τυπικός έλεγχος ανάπτυξης του εμβρύου, σε συνδυασμό με τον δικό σας έλεγχο. Θα πρέπει να κάνετε κάποιες αιματολογικές εξετάσεις, ενώ σε κάθε επίσκεψή σας στο ιατρείο, θα γίνεται μέτρηση των ζωτικών σημείων (αρτηριακή πίεση-σφυγμοί), καθώς και μέτρηση του βάρους σας. Γύρω στη 16 εβδομάδα η/ο γυναικολόγος θα είναι σε θέση να προσδιορίσει το φύλο του εμβρύου σας και γύρω στις 18 με 20 εβδομάδες θα αρχίσετε να νιώθετε το μωράκι σας (σαν μπουρμπουλήθρες αρχικά).

Το υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου είναι το δεύτερο σημαντικότερο υπερηχογράφημα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Γίνεται στις 21-22 εβδομάδες, ιδανικά από εξειδικευμένο υπερηχογραφιστή. Αποτελεί τον πλήρη ανατομικό έλεγχο, καθώς και τη λεπτομερή εκτίμηση της καρδιάς του εμβρύου. Περίπου στις 24-28 εβδομάδες ετοιμαστείτε να κάνετε την καμπύλη σακχάρου. Η εξέταση αίματος δείχνει στη/στο γιατρό σας εάν έχετε την προδιάθεση να αναπτύξετε σακχαρώδη διαβήτη της κύησης.

Κατά το δεύτερο τρίμηνο, ο οργανισμός σας έχει αρχίσει να συνηθίζει τις αλλαγές των ορμονών. Μπορείτε πλέον και επίσημα να απολαύσετε τα πλεονεκτήματα της κύησης. Οι ορμόνες θα αποτελούν από εδώ και στο εξής σύμμαχό σας και θα σας χαρίζουν σωματική ευεξία και θετική ψυχολογική διάθεση. Εφόσον δεν υπάρχει διαφορετική οδηγία από τη/το γιατρό σας, ήρθε ο καιρός να ξεκινήσετε κάποια σωματική δραστηριότητα για έγκυες. Συνεχίστε να τρέφεστε σωστά και επαρκώς, ακολουθώντας το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής. Περιορίστε το αλάτι και πιείτε αρκετό νερό και χυμούς. Μην ξεχνάτε να ενυδατώνετε το σώμα σας και κυρίως τις περιοχές της κοιλιάς, των μαστών και των μηρών σας. Το λάδι αβοκάντο βοηθάει πολύ!

Η κοιλίτσα σας σταδιακά θα μεγαλώνει, επηρεάζοντας τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, δημιουργώντας σας πιθανόν δυσπεψία και καούρες-ξινίλες. Οι μαστοί σας πιθανόν να αρχίσουν να εκκρίνουν κάποιο κιτρινωπό υγρό. Μην τρομάξετε, είναι απόλυτα φυσιολογικό, καθώς η Φύση σάς προετοιμάζει για τη γαλουχία σε περίπτωση πρόωρου νεογνού. Ο πόνος στην πλάτη, η πίεση στη λεκάνη, το λαχάνιασμα μετά το περπάτημα και οι κράμπες στα κάτω άκρα είναι επίσης μερικές δυσκολίες που μπορεί να συναντήσετε προς το τέλος του δευτέρου τριμήνου. Μην ξεχάσετε να μιλήσετε με τη μαία σας προκειμένου να προγραμματίσετε τα μαθήματα ανώδυνου τοκετού. Θα σας βοηθήσουν πολύ!

Γ’ τρίμηνο (28-40 εβδομάδες)

Πλησιάζει η στιγμή που τόσον καιρό περιμένατε! Καθώς εισέρχεστε στο τρίτο και τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας, μπορεί να αισθάνεστε εξαντλημένες. Η αγωνία για τον επικείμενο τοκετό είναι συνηθισμένη. Είναι μία καλή περίοδος για να συζητήσετε τις ανησυχίες που έχετε σχετικά με τον τοκετό.

Οι επισκέψεις σας στη/το γυναικολόγο θα αρχίσουν να είναι πιο συχνές, κάθε 15 ημέρες περίπου. Στις 30-32 εβδομάδες θα κάνετε το υπερηχογράφημα Doppler σε εξιδεικευμένο υπερηχογραφιστή, προκειμένου να μετρήσει τις ροές του αίματος στο έμβρυο. Ο πλακούντας σε αυτό το διάστημα φτάνει στο αποκορύφωμα της ακμής και αρχίζει σιγά σιγά η γήρανσή του.

Κάθε φορά που θα επισκέπτεστε τον γιατρό σας θα κάνετε τις απαραίτητες αιματολογικές εξετάσεις, καθώς και εξέταση ούρων, ενώ πρέπει να γίνεται και τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και του βάρους σας. Γύρω στις 35-36 εβδομάδες θα πρέπει να κάνετε και μια επαναληπτική καλλιέργεια κολπικού υγρού προκειμένου να αποφευχθεί κάποια λοίμωξη στο έμβρυο την ώρα του τοκετού. Από τις 36 εβδομάδες και μέχρι να γεννήσετε, η/ο γυναικολόγος σας θα συστήσει να πηγαίνετε 1 φορά την εβδομάδα στο μαιευτήριο όπου θα γεννήσετε για να κάνετε το NST (Non- Stress Test), εξέταση που καταγράφει τον καρδιακό ρυθμό του εμβρύου και τη δραστηριότητα της μήτρας σας (συσπάσεις) σε ορισμένο χρόνο (20-30 λεπτά). Μην ξεχνάτε να έχετε φάει ή πιει κάτι πριν από την εξέταση NST, γιατί έχει σημασία το έμβρυο να μην είναι σε κύκλο ύπνου κατά την διάρκειά της.

Η μήτρα σας θα έχει μεγαλώσει αρκετά πλέον και θα φτάνει ως το ύψος του θώρακά σας, κάτι που θα σας προκαλεί δυσφορία. Μην ξεχνάτε να αναπαύεστε στο πλάι. Το βάρος σας θα αυξάνεται γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη φάση της εγκυμοσύνης και το μέγεθος της κοιλιάς σας πιθανόν θα σας εκπλήξει. Συνεχίστε να τρέφεστε σωστά και να γυμνάζεστε, πόσω μάλλον σε αυτό το τρίμηνο, καθώς η άσκηση θα σας βοηθήσει τόσο κατά τη διάρκεια του τοκετού όσο και μετά.

Είναι λογικό και αναμενόμενο να γίνετε πιο δυσκίνητη. Η χαλάρωση των συνδετικών ιστών της λεκάνης είναι πολύ πιθανόν να σας προκαλεί ενοχλήσεις στη μέση και στην πλάτη. Με την ήπια καθημερινή άσκηση και ιδίως με το κολύμπι, εκτός του ότι θα δυναμώσει το σώμα σας, θα ελέγχετε καλύτερα το βάρος του εμβρύου και οι ενοχλήσεις θα μειωθούν.

Από τις 36 εβδομάδες και μετά, καθώς πλέον είστε στον μήνα σας, δεν αποκλείεται να αισθάνεστε «προπαρασκευαστικές ωδίνες», γνωστές και ως συσπάσεις Braxton Hicks. Αυτό συμβαίνει όταν η μήτρα σας συσφίγγεται για 30 δευτερόλεπτα και μετά χαλαρώνει πάλι. Οι συσπάσεις αυτές δεν είναι επώδυνες, ενώ οι πόνοι χαρακτηρίζονται ως ψευδείς ωδίνες. Οι αληθείς ωδίνες θα είναι ρυθμικές, σταδιακά αυξανόμενες και, όταν θα ξεκουράζεστε ή θα κάνετε ένα χαλαρωτικό μπάνιο, θα συνεχίζουν με τον ίδιο ρυθμό και ένταση. Τότε πάτε μαιευτήριο!

Μερικές γυναίκες παρουσιάζουν κατάθλιψη σε αυτό το στάδιο λόγω της αγωνίας για τον επερχόμενο τοκετό, της κόπωσης από τον ελλιπή ύπνο και της έντονης επιθυμίας να τελειώσει η περίοδος της κυοφορίας. Μην διστάσετε να συζητήσετε με την/το γιατρό και την μαία σας για τα συναισθήματά σας και προπαντός να βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας. Κανονίστε τις τελευταίες λεπτομέρειες για τον επερχόμενο τοκετό, ετοιμάστε το βαλιτσάκι σας και κάντε τις τελευταίες βόλτες.

Έφτασε επιτέλους η ώρα του τοκετού! Μην αγχώνεστε, έχετε επιλέξει να είναι δίπλα σας άτομα που τα εμπιστεύεστε και θα σεβαστούν τις επιλογές σας. Να σκέφτεστε θετικά και όλα θα πάνε καλά. Χωρίς αμφιβολία, το ταξίδι της εγκυμοσύνης είναι μια μοναδική εμπειρία, η οποία κορυφώνεται τη στιγμή που θα ακούσετε το πρώτο κλάμα του μωρού σας. Ο ρόλος της γονεϊκότητας είναι μεν από τους πιο απαιτητικούς, αλλά και από τους πιο αγαπημένους.

Η Στέλλα Ροΐδη είναι μαιευτήρας-γυναικολόγος. www.roidi.gr