Πώς να ενδυναμωθεί ο γονέας για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ανατροφής

0

Ο γονιός, όπως και κάθε συνειδητοποιημένος άνθρωπος, πρέπει να επιδιώκει την ψυχική του εξέλιξη. Είτε είναι νεότερος είτε μεγαλύτερος σε ηλικία, χρειάζεται να προσπαθεί να εκπληρώσει τους στόχους και τα όνειρά του. Να αναζητά τρόπους για να χαροποιεί και να νοηματοδοτεί τη ζωή του, ανεξαρτήτως της ύπαρξης του παιδιού του. Να αποφεύγει να είναι παιδοκεντρικός, να μην ταυτίζει το παιδί με όλον του τον κόσμο. Να μην το μετατρέπει σε φίλο, σύντροφο, στο μοναδικό αντικείμενο της προσοχής του. Αυτή είναι η δικαιολογία που χρησιμοποιεί για να αποφεύγει να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του. Πώς, όμως, μπορεί να ενδυναμωθεί για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ανατροφής;

Αντί να γαντζώνεται από το παιδί του, ο γονιός χρειάζεται να συνεχίζει τον αγώνα για την εσωτερική του αυτάρκεια και ισορροπία. Παράλληλα με το μεγάλωμα του παιδιού του, στόχος του είναι να ανταποκρίνεται ολοένα και καλύτερα και στις υπόλοιπες απαιτήσεις της ζωής, ώστε ο γονεϊκός ρόλος να μην του γίνεται εμμονή. Η δεξιοτεχνία με την οποία ο ίδιος αντιμετωπίζει τη ζωή, τον βοηθά να  προετοιμάσει το παιδί για την ενηλικίωσή του. Επίσης, αργότερα, όταν φθάσει η ώρα της αποπαίδωσης, θα του είναι ευκολότερο να αποχωριστεί το παιδί του, αν τα προηγούμενα χρόνια δεν έχει παίξει μόνο το ρόλο της γονεϊκότητας.

Οι γονείς είναι απαραίτητο να θυμούνται ότι η υπερεμπλοκή τους αποδυναμώνει τα παιδιά και τα εξαρτά. Στην ουσία, δεν φανερώνει περισσότερη αγάπη από μέρους τους όσο δικά τους ελλείμματα.

Στη σχέση με το παιδί του ο γονιός χρειάζεται να μάθει να συνυπολογίζει ισόρροπα τόσο τις προσωπικές ανάγκες και τα συναισθήματά του, όσο και του παιδιού του. Βεβαίως,  το παιδί προηγείται, γιατί είναι το αδύναμο μέλος. Όμως, παρατηρούμε πολλούς γονείς να μηνμετρούν καθόλου το δικό τους συναίσθημα, να μη βάζουν όρια. Δεν λένε: «δεν μου αρέσει αυτό- αυτό με ενόχλησε». Έτσι, καλλιεργούν χαρακτήρες που δεν λαμβάνουν υπόψη τους το πώς νιώθουν οι άλλοι.

Στον αντίποδα, υπάρχουν γονείς με τόσο έκδηλο συναισθηματικό κόσμο, που η ακρότητα του χαρακτήρα τους, συνθλίβει το παιδί ή η ευαισθησία τους δεν του επιτρέπει να εκφραστεί από φόβο μην τους διαλύσει.

Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, ο γονιός να επιδιώκει την εσωτερική του ρύθμιση, την  άσκηση του αυτοελέγχου και την αναζήτηση συνεχώς του μέτρου για να μπορεί να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στον γονεϊκό του ρόλο.

Ο γονιός χρειάζεται να αντιμετωπίσει την προσωπική του αλήθεια, να φωτίσει τους κρυμμένους φόβους του και τα θέματα του ψυχισμού και του χαρακτήρα του, που τον δυσκολεύουν. Το παιδί γίνεται ο καθρέπτης του για να τον αφυπνίσει. Ό,τι δεν αναγκάστηκε να βελτιώσει  μόνος του ή με αφορμή τους άλλους ή την ίδια τη ζωή, θα αναγκαστεί να το ξεπεράσει με αφορμή το παιδί του.

Ο γονιός, για να είναι επιτυχής στον ρόλο του, χρειάζεται να τα βάλει με το μεγαλύτερο αντίπαλο του, τον εγωισμό του. Όταν κάμπτεται ο εγωισμός, γίνεται περισσότερο κατανοητό ότι το παιδί δεν είναι προέκταση του εαυτού του, ότι δεν του ανήκει. Χρέος του είναι να το εκπαιδεύσει για να ζήσει τη ζωή όπως ταιριάζει στο ίδιο. Τότε, μειώνεται η ανάγκη του να παρουσιάζει ότι έχει ένα τέλειο παιδί. Απαλλάσσεται από την αγωνία ότι θα κριθεί για την εικόνα του παιδιού του. Παύει η ανάγκη του να ελέγχει τα πάντα για να επιβεβαιώνει την εξουσία του.

Ο γονιός οφείλει να κατανοεί τα πώς και τα γιατί της πατρικής του οικογένειας. Χρειάζεται να έχει επιλύσει ή να βρίσκεται στη διαδικασία επίλυσης των θεμάτων του με αυτή ή να έχει ειρηνεύσει με όσα τον ταλαιπώρησαν εντός του πλαισίου της, ώστε να μην προβάλλει εσωτερικευμένους θυμούς στην ανατροφή του παιδιού του.

Επίσης, είναι σημαντικό να μην αναπαράγει απρόσφορα πρότυπα συμπεριφοριστικού σχετίζεσθαι λόγω εξάρτησης ή αντιδραστικότητας, αλλά να επιλέγει υγιείς τρόπους ανατροφής και διαπαιδαγώγησης.

Τέλος, ο γονιός χρειάζεται να συνειδητοποιεί και να αποδέχεται την ανθρώπινη φύση του, ότι είναι άνθρωπος με τα υπέρ και τα κατά του. Να αγαπά τον εαυτό του ολόκληρο. Είναι προϋπόθεση για να κατανοεί και να αποδέχεται το παιδί του με τις αστοχίες, τα ελαττώματα και τη διαφορετικότητά του.  Να το αγαπά ως έχει, άνευ όρων. Να του προσφέρει την ουσιαστική αγάπη. Να το προπονεί, να το εκπαιδεύει με σκοπό να παραδώσει έναν υγιή άνθρωπο στην κοινωνία, σε αυτή την πλάση. Σκοπός είναι,  το παιδί, ως ενήλικας, να μπορεί να αντιμετωπίσει τη ζωή θαρραλέα, παρά τις αντιξοότητες και να την απολαμβάνει, αφήνοντας ένα θετικό αποτύπωμα από όπου περνά.

Ο γονιός πρέπει να έχει τη θέληση να εξελίσσεται συνεχώς προς το καλύτερο, να έχει καλές προθέσεις, να εκπαιδεύει τον εαυτό του να βλέπει το αισιόδοξο σενάριο της ζωής· να διαλέγει να τη χρωματίζει με χαρωπά χρώματα, για να δίνει ανάλογα μηνύματα ελπίδας στο παιδί του. Παραδειγματίζει το παιδί του, καθώς εκείνο παρακολουθεί έναν αληθινό, γειωμένο άνθρωπο, να αγωνίζεται δυναμικά για το καλύτερο. Νιώθει ότι μπορεί να στηρίζεται πάνω του, νιώθει ότι μπορεί να εμπιστευθεί, νιώθει να αγαπιέται, έτσι κατ’ επέκταση νιώθει ότι μπορεί να εμπιστευθεί και να αγαπήσει τον εαυτό του και την ίδια του τη ζωή.

Η Έφη Ανδρεουλάκου είναι κάτοχος των πτυχίων «Πρόγραμμα Ψυχολογίας» και «Φιλοσοφία-Παιδαγωγική-Ψυχολογία, κατεύθυνση Ψυχολογία» της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Η ψυχοθεραπευτική της εκπαίδευση είναι η συστημική-οικογενειακή θεραπεία, που ολοκλήρωσε στη «Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας» του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Είκοσι πέντε χρόνια τώρα εργάζεται με παιδιά, εφήβους, ενήλικες και ζευγάρια. Αντιλαμβάνεται το άτομο σε σχέση με το οικογενειακό περιβάλλον από το οποίο προέρχεται και από αυτό στο οποίο ζει. Παράλληλα, επικεντρώνεται στην επιτυχή δράση του ανθρώπου στο παρόν. Είναι μητέρα ενός παιδιού και ζει στην Αθήνα. Το Παζλ γράφτηκε ως επιθυμία της να μεταδώσει μέρος της εμπειρίας της στους ανθρώπους που επιθυμούν την εξέλιξη του εαυτού τους και την προσωπική ισορροπία τους. Οραματίζεται έναν κόσμο με περισσότερη αγάπη του ανθρώπου προς τον άνθρωπο.