Η ΠΕΝΤΑΜΟΡΦΗ, ΤΟ ΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Ο… GAY LEFOU

0

Είχα τη χαρά και την τιμή να παραστώ στην πρεμιέρα της ταινίας “Η Πεντάμορφη και το Τέρας”, που βγαίνει στις αίθουσες στις 17 Μαρτίου. Πρόκειται για μια live-action movie, δηλαδή με ανθρώπους, όπως λέει και η κόρη μου, βασισμένη στην κλασική animation Πεντάμορφη της Disney, του 1991.

Η ταινία μού άρεσε πολύ! Σκηνοθεσία, σενάριο, ερμηνείες, μουσική, σκηνικά, κουστούμια, περιπέτεια, γέλιο, κλάμα, happy end. Ήταν μια κλασική χολιγουντιανή υπερπαραγωγή με τα όλα της που την ευχαριστήθηκα κι εγώ και η κόρη μου και υποθέτω και όλοι όσοι βρέθηκαν στις 12 Μαρτίου στο Παλλάς. Η Έμμα Γουότσον, αφοπλιστικά πεντάμορφη, παρουσίασε μια Μπελ πολύ μπροστά από την εποχή της, φεμινίστρια, δυναμική, που σίγουρα θα μείνει στην κινηματογραφική ιστορία. Στο πλευρό της μια πλειάδα σπουδαίων ηθοποιών (Dan Stevens, Kevin Kline, Ewan McGregor, Ian McKellen και Emma Thompson), που υπηρετούν εξαιρετικά τους ρόλους τους. Η σκηνογραφία και τα κοστούμια ζωντανεύουν επάξια τον θρυλικό κόσμο της πρώτης ταινίας, ενώ η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας απογειώνει την εικόνα, κατατάσσοντας την ταινία, πριν καν κυκλοφορήσει, στα κλασικά αριστουργήματα του ονειρικού κόσμου της Disney. 

Υπήρχε και κάτι ακόμα που ξεχώρισα (γιατί κάπως μου είχε ξεφύγει και δεν είχα παρακολουθήσει εδώ και καιρό τον διάλογο που είχε αναπτυχθεί ήδη πάνω στο εν λόγω θέμα). Μια ευχάριστη έκπληξη, λοιπόν! Ένας ομοφυλόφιλος (που το ψάχνει μεν, αλλά μάλλον είναι) χαρακτήρας, πιο ξεκάθαρα gay από παλαιότερους χαρακτήρες της Disney για τους οποίους υπήρχαν υπόνοιες, αλλά όχι παραδοχή (π.χ. Τίμον και Πούμπα του Lion King, Έλσα, ναι ναι, η γνωστή από το Frozen, Ursula από τη Μικρή Γοργόνα).

Ο ΛεΦου, ο υπασπιστής του Γκαστόν, του άξεστου κυνηγού (τυπικού αρσενικού που βρωμάει τεστοστερόνη, φαλλοκράτη, ερωτευμένου με την Μπελ, την οποία, φυσικά, βλέπει μόνο ως ερωτικό αντικείμενο) ψάχνεται ή μάλλον “ψάχνει”, με πολύ διακριτικό, σχεδόν ανεπαίσθητο τρόπο, ποια είναι τα συναισθήματά του προς τον αφέντη του. Χωρίς να spoilάρω, υπάρχει ένα όμορφο gay moment μέσα στην ταινία, καθώς και άλλη μια ας πούμε gay friendly, πολύ χαριτωμένη, μεμονωμένη σκηνή με έτερο πρωταγωνιστή. Και κάπως αυτά συναντιούνται. Η συνέχεια επί της οθόνης!

Σύμφωνα με μια συνέντευξη που παραχώρησε ο σκηνοθέτης Bill Condon, στο περιοδικό Attitude, η Disney έχει μπει σε μια τροχιά ταχύτατης προόδου, προσπαθώντας να προλάβει με τις εξελίξεις τόσο σε κοινωνικό, όσο και ανθρωπιστικό επίπεδο, παίρνοντας μια θέση υπέρ της LGBT κοινότητας με αυτή τη διακριτική κίνηση. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Condon, «ο LeFou είναι ένας χαρακτήρας που τη μια μέρα θέλει να γίνει σαν το αφεντικό του και την επόμενη θέλει να τον φιλήσει. Είναι μπερδεμένος, μη γνωρίζοντας τι θέλει ακριβώς. Είναι κάποιος ο οποίος μόλις έχει συνειδητοποιήσει ότι αισθάνεται έτσι. Και ο Josh [Gad, ο ηθοποιός που τον υποδύεται] κάνει κάτι πραγματικά ευφυές και νόστιμο μέσα σε αυτό. Και αυτό είναι που μετράει στο τέλος, κάτι που δεν ήθελα να αποδιώξω. Είναι μια ωραία, αποκλειστικά gay στιγμή σε μια ταινία της Disney.» 

Εδώ, ως θεατής, θα διαφωνήσω με τον σκηνοθέτη. Δεν είναι τόσο… exclusively gay σκηνή, αλλά μάλλον semi-coded. Ημι-κωδικοποιημένη. Δεν κάνει μπαμ. Απλά χαϊδεύει τα μάτια και το μυαλό. Φυσικά και ο original animated ΛεΦου του 1991 θα μπορούσε να έχει θεωρηθεί gay. Απλά τώρα ο σεξουαλικός προσανατολισμός του ΛεΦου του 2017 είναι μάλλον πιο ξεκάθαρος για τον ίδιο, φλερτάρει λίγο με τον αφέντη του, του χαϊδεύει το χέρι, του κάνει μασάζ στους ώμους. Θα μπορούσε να είναι απλά bromance. Όμως, μάλλον είναι κάτι παραπάνω.

Το άνοιγμα της Disney και η επιλογή της να τοποθετήσει σε μια τέτοια ταινία αυτά τα στοιχεία μου έκανε ιδιαίτερα θετική εντύπωση. Ο gay ρόλος του ΛεΦου είναι, κατά τη γνώμη μου, ριζοσπαστικός, καθώς ενισχύει την «ορατότητα» ομοφυλόφιλων χαρακτήρων στη μεγάλη οθόνη σε ταινίες που θα χαρακτηρίζαμε οικογενειακές, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι προκλητικός. Άλλωστε δεν νομίζω ότι γίνεται αντιληπτή η (υπονοούμενη και όχι φανερή) ομοφυλοφιλία του από τα μικρά παιδιά. Κι ακόμα κι αν γίνει; E, ευκαιρία για μια όμορφη συζήτηση  Αν τα παιδιά σας (και εσείς) μπορούν να δουν μια ταινία στην οποία μια έφηβη ερωτεύεται ένα ζωόμορφο τέρας, αν τα παιδιά σας (και εσείς) αντέχουν να δουν έντονες και ολίγον τρομακτικές σκηνές βίας με αγριεμένους, άξεστους και σεξιστές χωρικούς και αγριεμένους λύκους που είναι έτοιμοι να κατασπαράξουν όποιον βρεθεί στο δρόμο τους, μάλλον μπορούν (και εσείς) να τοποθετήσουν κάπου στο μυαλουδάκι τους και την πιθανότητα άνθισης ενός ομοφυλόφιλου έρωτα, μέσα στο ειδυλλιακό ντισνεϊκό περιβάλλον. 

Κάπου διάβασα ότι η ταινία πρέπει να μπει με σήμανση για άνω των 16. Αν θα μπορούσε να ισχύσει κάτι τέτοιο, θα ήταν μόνο λόγω ορισμένων σκηνών βίας ή έστω λόγω ενός ανορθόδοξου έρωτα μεταξύ μιας κοπελίτσας και ενός ζωάνθρωπου. Αλλά παραμύθι είναι, όλα τα παραμύθια έχουν και βία και ανορθοδοξίες, οπότε μάλλον άκυρη η όποια κουβέντα περί καταλληλότητας. Ούτως ή άλλως, όλο αυτό είναι μια δευτερεύουσα, ίσως και τριτεύουσα αφήγηση μέσα στην ταινία.

Τότε γιατί γράφεις όλα αυτά, θα μου πείτε; Όλα αυτά τα γράφω, διότι πιθανόν θα διαβάσουμε σημεία και… τέρατα, μιας και ήδη γράφονται τέτοια στην Αμερική (υπάρχουν και 2-3 αίθουσες που αρνήθηκαν να φιλοξενήσουν την ταινία) και όχι μόνο. Για παράδειγμα, η ταινία παραλίγο να απαγορευτεί στη Ρωσία. Σε επιστολή του προς τον υπουργό Πολιτισμού Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, ο βουλευτής Βιτάλι Μιλόνοφ χαρακτηρίζει την Πεντάμορφη και το Τέρας ως “ωμή, ξεδιάντροπη προπαγάνδα αμαρτίας και διεστραμμένων σεξουαλικών σχέσεων”. Αλλά τελικά “Ενδείξεις… gay προπαγάνδας δεν βρέθηκαν” (sic), οπότε θα παιχτεί κανονικά.

Πάντως, με μια πρόχειρη έρευνα που έκανα στο ελληνικό διαδίκτυο, είδα μια τέτοια τάση να ανθίζει και εδώ σιγά σιγά, ενώ η ταινία δεν έχει καν κυκλοφορήσει. Πώς σας φαίνεται το τιτλάκι “Σοκ από την gay σκηνή σε ταινία της Disney”; Ή το “Ομοφυλοφιλία την Πεντάμορφη και το Τέρας”; Εμένα μεγάλη μαλακία. Δείτε την ταινία και θα καταλάβετε το γιατί. Αλλά είναι πιασάρικα και έχουν τρέξει ήδη σε sites. Επομένως, ετοιμαστείτε για πολλά τέτοια ακόμα, τώρα που θα βγει το φιλμ στις αίθουσες.

Σας θερμοπαρακαλώ, μην πέσετε θύματά τους και πηγαίνετε να απολαύσετε μια όμορφη, κλασική ιστορία αγάπης στη μεγάλη οθόνη. Όχι, η Disney δεν διδάσκει πλέον τα παιδιά μας να είναι gay. Επιμένω δε ότι το πιθανότερο είναι ότι δεν θα καταλάβουν καν τι παίζει με το ΛεΦου. Αν τα παιδιά μας είναι gay, θα είναι gay ασχέτως Disney. Και θα είναι πιο ευτυχισμένα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο που τα αποδέχεται και δεν τα ξεχωρίζει. Θα είναι πιο ευτυχισμένα, όταν ένας gay χαρακτήρας θα πάψει να αποτελεί είδηση και αφορμή συγγραφής άρθρου.

Για να είμαι ειλικρινής, εμένα το μόνο που με χάλασε ήταν ο εννιάχρονος γιος μου, που αρνήθηκε να έρθει να δει την ταινία, γιατί “Μπλιαχ, η Πεντάμορφη και το Τέρας είναι για κορίτσια. Θα λέει για πριγκίπισσες και έρωτες και τέτοια…“. Ακόμα κι αν είχε την τύχη να γεννηθεί μέσα σε μια προοδευτική οικογένεια και μεγαλώνει όσο το δυνατόν χωρίς έμφυλα στερεότυπα, τώρα που οδεύει ολοταχώς προς την εφηβεία, γίνεται πιο έντονο ότι τα έχει πάρει τα μηνυματάκια του από την κοινωνία, που ακόμα και σήμερα υποστηρίζει ότι αγόρια ιππότες-κορίτσια μαύρες κότες. Αυτή την κοινωνία θα ήταν καλό σιγά σιγά να την αλλάξουμε. Με τη Disney στο πλευρό μας ίσως κάτι τέτοιο γίνει πιο εύκολα.

Υ.Γ. Η ταινία είναι αφιερωμένη στον στιχουργό των κινουμένων σχεδίων του Disney «Η Πεντάμορφη και το Τέρας» από το 1991. Ο Χάουαρντ Ασμαν διαγνώσθηκε με ΑIDS και πέθανε λίγους μήνες πριν από την πρεμιέρα της ταινίας το 1991. «Η υπόθεση της Ωραίας επέτρεψε στον Ασμαν να συνθέσει μία αλληγορία για το AIDS. Ο εξοστρακισμός του Τέρατος από την κοινωνία έγινε στα μάτια του αναλογία για τον αποκλεισμό των ασθενών του AIDS και των φορέων HIV, ιδιαίτερα στα τέλη της δεκαετίας του 1980», λέει ο Bill Condon. Τις απόψεις του αυτές ενέταξε ο Ασμαν στο τραγούδι των κατοίκων του χωριού, που ετοιμάζονται να κυνηγήσουν το Τέρας: «Μισούμε όσα δεν καταλαβαίνουμε. Αυτό το τέρας είναι τουλάχιστον μυστηριώδες. Φέρτε τα όπλα σας. Φέρτε τα μαχαίρια. Σώστε τα γυναικόπαιδα, το χωριό και τις ζωές μας».