ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΗ ΔΥΣΑΡΙΘΜΗΣΙΑ

0

Η δυσαριθμησία είναι μια ιδιαίτερα διαδεδομένη μαθησιακή δυσκολία η οποία, αν και δημιουργεί ποικίλα προβλήματα στην καθημερινότητα του παιδιού, παραμένει στη σκιά μιας άλλης, συγγενούς της δυσκολίας, της δυσλεξίας, που έχει τραβήξει επάνω της τα τελευταία χρόνια τα φώτα της δημοσιότητας.

«3+2=6; Μήπως 7, ή μήπως… δεν ξέρω. Δεν καταλαβαίνω. Οι γονείς μου με θεωρούν τεμπέλη, ο δάσκαλός μου πιστεύει ότι είμαι κακός στα μαθηματικά, οι φίλοι μου με κοροϊδεύουν που δεν θυμάμαι πότε είναι η σειρά μου να παίξω στα επιτραπέζια και νομίζουν ότι κλέβω αφού κάνω λάθος στο μέτρημα. Και όμως κανένας δεν καταλαβαίνει ότι δεν βαριέμαι, δεν προσπαθώ να κοροϊδέψω κανέναν. Απλώς οι αριθμοί αποτελούν χωρίς να το θέλω τους χειρότερους… εχθρούς μου».Κάπως έτσι θα περιέγραφε την αγωνία που ζει μπροστά στον πίνακα αλλά και σε πολλές άλλες εκφάνσεις της ζωής του ένα παιδί με δυσαριθμησία. Πρόκειται για μια ειδική μαθησιακή δυσκολία η οποία, ενώ είναι άκρως διαδεδομένη –αφορά το 7% του πληθυσμού–, ζει στη «σκιά» μιας άλλης συγγενούς της μαθησιακής δυσκολίας, της δυσλεξίας, που έχει τραβήξει επάνω της τα τελευταία χρόνια τα φώτα της δημοσιότητας.

Κληρονομικότητα
Ας συστηθούμε λοιπόν με αυτήν την «παραμελημένη» μαθησιακή δυσκολία, που όμως «προσθέτει» βάρος στους ώμους πολλών παιδιών «αφαιρώντας» τους καλές επιδόσεις στο σχολείο και «πολλαπλασιάζοντας» το άγχος μέσα στην τάξη αλλά και στις καθημερινές συναλλαγές. Όπως εξηγεί η ψυχολόγος, ειδικός στην αξιολόγηση και αποκατάσταση μαθησιακών δυσκολιών, κυρία Εύα Τσώλη «η δυσαριθμησία είναι μια νευρογνωστική διαταραχή με γενετική βάση που σε μεγάλο βαθμό είναι κληρονομική. Αυτό μαρτυρούν μελέτες σε διδύμους αν και ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα γονίδια που να ευθύνονται για τη μαθησιακή αυτήν διαταραχή». Σύμφωνα με την ειδικό, η δυσαριθμησία μπορεί να εμφανιστεί ταυτόχρονα με τη δυσλεξία σε πολλούς μαθητές. «Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τέσσερα στα δέκα παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάγνωση και στη γραφή εμφανίζουν παράλληλα και δυσκολίες στην κατανόηση των μαθηματικών εννοιών. Με δεδομένο λοιπόν ότι τα ποσοστά δυσλεξίας στη χώρα μας υπολογίζονται στο 7%-13%, είναι πιθανό και τα ποσοστά δυσαριθμησίας να είναι μεγαλύτερα από αυτά που αναφέρονται επισήμως». Μάλιστα η δυσαριθμησία δείχνει να έχει ιδιαίτερη προτίμηση στα αγόρια, χωρίς να έχει μέχρι σήμερα προσδιοριστεί για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό.

Συμπτώματα
Ποια είναι όμως τα κύρια συμπτώματα που μαρτυρούν τη δυσαριθμησία, με απλά λόγια ότι το παιδί σας δίνει καθημερινά «μάχη» με την κατανόηση και εκτέλεση των αριθμητικών πράξεων, όπως τα περιγράφει η κυρία Τσώλη; Ο μαθητής λοιπόν:

• Δυσκολεύεται στην ανάγνωση και στη γραφή των αριθμών. Συχνά κάνει αντικατάσταση ή αντιστροφή αριθμών ενώ μπορεί και να προσθέτει ή να παραλείπει αριθμούς. Πολλές φορές δυσκολεύεται στο να βάζει τους αριθμούς στη σωστή σειρά (σειροθέτηση).
• Χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του για να μετρά τους αριθμούς, ακόμη και μετά την ηλικία των οκτώ ετών.
• Δυσκολεύεται στην πρόσθεση, την αφαίρεση, τη διαίρεση και τον πολλαπλασιασμό (για παράδειγμα ξεχνά συχνά τα κρατούμενα στις πράξεις).
• Παρουσιάζει πρόβλημα στην κατανόηση της γεωμετρίας και της τριγωνομετρίας.
• Δυσκολεύεται στην επεξεργασία και σύγκριση ποσοτικών μεγεθών (για παράδειγμα δεν ξεχωρίζει εύκολα το μεγάλο από το μικρό, το πάνω από το κάτω, τα πολλά από τα λίγα).
• Δεν έχει καλή αίσθηση του χρόνου (δεν μπορεί να βάλει στη σωστή σειρά γεγονότα που αφορούν το παρελθόν ή το μέλλον).
• Έχει πρόβλημα στον προσανατολισμό.
• Του είναι δύσκολο να «διαβάζει» την ώρα.
• Εμφανίζει δυσκολία στο να μάθει μουσικές νότες.
• Δεν μπορεί να διαχειριστεί εύκολα τα χρήματα στις καθημερινές συναλλαγές του.
• Δυσκολεύεται σε επιτραπέζια παιχνίδια που βασίζονται σε μια λογική σειρά (μπερδεύει π.χ. πότε είναι η σειρά του να παίξει, δεν μπορεί να λύσει εύκολα παζλ, δεν του είναι εύκολο να θυμάται το σκορ).

Διάγνωση: Τα συμπτώματα αυτά διευκολύνουν να διαγνωστεί έγκαιρα και να αντιμετωπιστεί γρήγορα η δυσαριθμησία, κάτι που είναι βασικότατο γιατί δεν πρόκειται για ένα απλό πρόβλημα διαχείρισης των αριθμών, αλλά συνδέεται άμεσα με τη λειτουργικότητα του παιδιού και αργότερα του ενήλικα στην καθημερινότητά του. «Ερευνητικά στοιχεία μαρτυρούν ότι άτομα με δυσαριθμησία παρουσιάζουν στην ενήλικη ζωή τους δυσκολίες στο εργασιακό περιβάλλον ενώ παράλληλα δεν κάνουν σωστή διαχείριση των οικονομικών τους» λέει η ψυχολόγος και συμπληρώνει: «Όσο νωρίτερα γίνει η αξιολόγηση και αποκατάσταση, τόσο μεγαλύτερα είναι τα περιθώρια βελτίωσης της μαθησιακής προόδου. Η Α΄ δημοτικού είναι κομβικό σημείο γιατί αποτελεί καθοριστική σχολική περίοδο μάθησης των βασικών μαθηματικών εννοιών. Είναι μάλιστα απαραίτητη η εξατομικευμένη αντιμετώπιση και εκπαιδευτική-θεραπευτική διδασκαλία που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες και τις ικανότητες του κάθε παιδιού». Η διάγνωση για τη δυσαριθμησία πρέπει να γίνεται βάσει ειδικού ερωτηματολογίου και κλιμάκων. Στη χώρα μας επίσημος φορέας για αυτού του τύπου τις διαγνώσεις είναι τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ) του υπουργείου Παιδείας, τα οποία όμως διαθέτουν τεστ που κατά προσέγγιση ανιχνεύουν τη δυσκολία αφού δεν είναι πλήρως εξειδικευμένα. Σημειώνεται πάντως ότι το υπουργείο Παιδείας αναγνωρίζει τη δυσαριθμησία ως ειδική μαθησιακή δυσκολία και ορίζει ότι αν κάποιο παιδί έχει διαγνωστεί με τη διαταραχή επισήμως από κάποιο ΚΕΔΔΥ θα μπορεί να εξετάζεται προφορικά στα μαθήματα που εμφανίζει δυσκολίες. Όταν λοιπόν δείτε ότι το παιδί σας δυσκολεύεται με τις πράξεις, δώστε τη δέουσα σημασία και κάντε πράξη τη σωστή παρέμβαση για την αντιμετώπιση του προβλήματός του. Μην ξεχνάτε ότι ο πιο μαγικός αριθμός στη ζωή κάθε γονέα είναι το 1, που μαρτυρεί τη μοναδικότητα του παιδιού του.