ΕΠΙΛΟΧΕΙΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΝΤΡΕΣ

0

Μετά την εγκυμοσύνη και τη γέννηση του παιδιού τους, σημαντικό ποσοστό γυναικών εμφανίζει επιλόχειο κατάθλιψη. Σύμφωνα, όμως, με τους ειδικούς, μια παρόμοια ασθένεια πλήττει και τους νέους μπαμπάδες, ιδιαίτερα από τον τρίτο μέχρι τον έκτο μήνα μετά τη γέννηση του μωρού τους. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, μέσα από έρευνες έχει διαπιστώθεί  ότι ένας στους τέσσερις άντρες που μόλις έγινε πατέρας αντιμετωπίζει προβλήματα κατάθλιψης, που εκδηλώνεται ποκιλλοτρόπως. Για παράδειγμα, ορισμένοι πατέρες δηλώνουν ότι δεν θέλουν να βρίσκονται δίπλα στο παιδί, ότι δεν αντέχουν τη μυρωδιά ή το κλάμα του και φυσικά ότι τους είναι αδύνατον να στηρίξουν συναισθηματικά και να βοηθήσουν πρακτικά τη σύντροφό τους.

Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό, αφού οι άντρες δεν έχουν υποστεί ορμονικές μεταβολές και δεν έχουν περάσει από τη «σαρωτική» εμπειρία της εγκυμοσύνης και του τοκετού; Σύμφωνα με τους ειδικούς, η αντρική επιλόχειος κατάθλιψη είναι πολυπαραγοντική. Κυρίαρχο ρόλο παίζει αδιαμφισβήτητα η έλλειψη ύπνου και η κούραση που αυτή συνεπάγεται. Επίσης και εδώ υπάρχει θέμα ορμονών. Στους μέλλοντες/ νέους μπαμπάδες, συχνά τα επίπεδα της τεστοστερόνης μειώνονται, ενώ τα επίπεδα των οιστρογόνων, αλλά και της προλακτίνης αυξάνονται, καθώς «συμπάσχουν» με την εγκυμονούσα/ λεχώνα σύντροφό τους. Ακόμα, το γεγονός ότι συχνά οι νέες μητέρες αφιερώνονται ψυχή τε και σώματι στο μωρό τους, «ξεχνώντας» τον άντρα τους, οδηγεί τον τελευταίο στο να αισθάνεται εγκαταλελειμμένος.

Τι μορφή έχει η επιλόχειος κατάθλιψη που εμφανίζεται στον άντρα; Δεν πρόκειται απλά για «κακή διάθεση», λόγω κούρασης και αϋπνίας. Τα συμπτώματα της είναι συνήθως πιο σοβαρά και διαρκούν περισσότερο. Ως επί το πλέιστον, ομοιάζουν με αυτά της γενικής κατάθλιψης, όπως λύπη, αίσθηση κενού, ευερεθιστότητα, αυτοκριτική, μεταβολή σωματικού βάρους, έλλειψη ενδιαφέροντος για το σεξ ή άλλες δραστηριότητες, βίαιη συμπεριφορά, ακόμα και καταχρήσεις (αλκοόλ, ναρκωτικά). Λαμβάνοντας υπόψη μας ότι η σχέση του ζευγαριού την περίοδο μετά τη γέννα είναι «ιδιαίτερη» και μάλλον εύθραυστη, ότι ο ύπνος είναι διαταραγμένος και ότι το μωρό μπορεί να έχει κολικούς και να κλαίει με τις ώρες, αντιλαμβανόμαστε ότι ο πατέρας δέχεται και αυτός έντονες ψυχολογικές πιέσεις. Δεδομένου δε του ότι γεννιούνται προσδοκίες για το νέο ρόλο του, που φυσικά προκαλούν άγχος, η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο.

Ένας επιπλέον παράγοντας που έχει επηρεάσει αρνητικά την κατάσταση και που έχει σίγουρα  οδηγήσει στην αύξηση της κατάθλιψης των μπαμπάδων είναι η οικονομική κρίση. Ο άντρας, παραδοσιακά «κουβαλητής», φοβάται ή αντιλαμβάνεται ότι με την προσθήκη ενός νέου μέλους στην οικογένεια δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στον κοινωνικό του ρόλο. Και μάλιστα είναι πιθανότερο να κρύβει το πώς νιώθει από το περιβάλλον του, αισθανόμενος ντροπή και ανεπάρκεια, αλλά και γιατί η συναισθηματική αδυναμία θεωρείται γυναικείο χαρακτηριστικό και το ανδρικό κλάμα ταμπού.

Ακόμα, έχει αποδειχθεί ότι ένας καθοριστικός παράγοντας για το αν θα εμφανίσει ένας νέος μπαμπάς κατάθλιψη είναι αν θα εμφανίσει και η σύντροφός του, καθώς τουλάχιστον οι μισοί άντρες των οποίων η γυναίκα παθαίνει επιλόχειο κατάθλιψη εμφανίζουν και οι ίδιοι. Τέτοιες περιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σοβαρές, γιατί το ζευγάρι μπορεί να βρεθεί σε μια δίνη από την οποία δεν θα μπορεί να ξεφύγει και στης οποίας το κέντρο βρίσκεται ένα μωρό, που χρειάζεται πλήρη φροντίδα.

Αν η επιλόχειος κατάθλιψη, γυναικών και αντρών, δεν αντιμετωπιστεί είτε με ψυχοθεραπεία είτε με φαρμακευτική αγωγή, πιθανότατα θα επιδεινωθεί και θα έχει βλαβερές και μακροχρόνιες συνέπειες στο ζευγάρι, στη σχέση τους, στο παιδί (συναισθηματικές, συμπεριφορικές και αναπτυξιακές επιπτώσεις) και στην ζωή τους εν γένει. (επαγγελματικά, φιλικές σχέσεις κ.α.). Άντρες και γυναίκες με ιστορικό κατάθλιψης οφείλουν να επισκεφτούν επαγγελματία ψυχικής υγείας πριν από τη γέννηση του παιδιού τους, για να επεξεργαστούν οποιοδήποτε θέμα τους προκαλεί στρες και άγχος. Και φυσικά, μετά την προσθήκη του νέου μέλους στην οικογένειά τους να συζητούν, να είναι ειλικρινείς μεταξύ τους και να μη διστάσουν να ζητήσουν βοήθεια αν δουν ότι τη χρειάζονται, είτε η λεχώνα, είτε ο νέος μπαμπάς, είτε και οι δυο μαζί.