ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ ΩΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΩΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣΑ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΩ ΝΑ ΤΑΙΡΙΑΞΩ

0

Το όνομά μου είναι Eloise και είμαι πολλά πράγματα ταυτόχρονα: Είμαι μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είμαι δασκάλα, είμαι κωπληλάτης, είμαι φεμινίστρια, είμαι κόρη, είμαι εγγονή, είμαι θετή αδερφή, είμαι φίλη. Είμαι επίσης αυτιστική.

Διαγνώστηκα με αυτισμό πριν αρκετά χρόνια, στα 27. Μέχρι τότε δεν ήξερα ότι είμαι αυτιστική. Για την ακρίβεια δεν ήξερα ποιά είμαι. Κοιτώντας πίσω συνειδητοποιώ ότι τα σημάδια ήταν ήδη εκεί. Είχα πάντα έντονα ενδιαφέροντα, ή αλλιώς πάθη, ή εμμονές. Για κάποιο διάστημα, ως παιδί, είχα εμμονή με το να συλλέγω κούκλες Barbie, όχι για να παίξω αλλά με σκοπό να δημιουργήσω το τέλειο σπίτι της Barbie, το οποίο έφτιαξα με κουτιά δημητριακών και γενναίες ποσότητες κόλλας και γκλίτερ. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ενδιαφέροντα θα μου πείτε, αλλά εκείνων έχουν τη μορφή κάποιου χόμπι. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν προσωρινά να τα εγκαταλείπουν όταν η ζωή αποκτά άλλους ρυθμούς και προβάλλει άλλες απαιτήσεις. Για τους αυτιστικούς ισχύει το αντίθετο: Χρειαζόμαστε αυτά τα ειδικά ενδιαφέροντα για να θωρακίσουμε τη λογική μας και τη συγκέντρωσή μας σε έναν κόσμο που μας φαίνεται τρομακτικά περίπλοκος και πολυδιάστατος.

Το ενδιαφέρον μου για τις πλαστικές κούκλες ήταν μάλλον το εργαλείο για να καταλάβω τους αληθινούς ανθρώπους. Σήμερα αισθάνομαι τυχερή που σπουδάζω ψυχολογία. Άλλη μια εμμονή μου ήταν η λογοτεχνία. Διάβαζα πάρα, μα πάρα πολύ. Και από όσα διάβαζα μάθαινα τους κοινωνικούς κανόνες, τις κοινωνικές προσδοκίες, το πώς μπορώ να ανταποκρίνομαι στις προκλήσεις-και τόσα άλλα- και μάλιστα από την πολυθρόνα μου, χωρίς κανένα ρίσκο, χωρίς το ενδεχόμενο να κάνω λάθη. Και πάλι, αυτό είναι χαρακτηριστική πρακτική των ανθρώπων που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, ειδικά των γυναικών, να έρχονται δηλαδή σε επαφή με τον αληθινό κόσμο μέσα από τη λογοτεχνία, τις σαπουνόπερες, τις ταινίες και να χρησιμοποιούν τις γνώσεις που αποκτούν μέσω αυτών για να καμουφλάρουν το κοινωνικό τους έλλειμμα.

Δυστυχώς, το διάβασμα από μόνο του δεν με θωράκισε όσο έπρεπε έτσι ώστε να αντιμετωπίσω την υποχρεωτική κοινωνικότητα της εφηβείας. Τα πράγματα άρχισαν να γίνονται δύσκολα όταν έγινα 13 και πήγα στο γυμνάσιο, όπου ξεκίνησε ένα ανελέητο bullying. Όταν ένα κορίτσι με έφτυσε στο διάδρομο, εγώ απλά την ενημέρωσα ότι το να φτύνεις είναι ποινικό αδίκημα, με μοναδικό αποτέλεσμα να εντείνω τα γέλια των… θεατών. Δεν είχα ακόμη καταλάβει ότι αυτό που έπρεπε να κάνω ήταν απλά να κοιτάω τη δουλειά μου.

Το διαρκές bullying μού δημιούργησε τρομερό στρες, αγοραφοβία και εφιάλτες. Ο δρόμος προς την ενηλικίωση είναι για τους αυτιστικούς ένα εκ των πραγμάτων τοξικό περιβάλλον γεμάτο νόρμες και κοινωνικούς κανόνες που τελικά δεν μπορούν να ακολουθήσουν.
Το επόμενο καμπανάκι χτύπησε στο Πανεπιστήμιο, όταν πήγα να σπουδάσω αγγλική λογοτεχνία. Έφτασα με ένα αυτοκίνητο γεμάτο βιβλία, ενώ οι περισσότεροι κατέφθαναν με αυτοκίνητα γεμάτα αλκοόλ. Η διαρκώς δυνατή μουσική, η βαβούρα των μπαρ και ο συνεχής θόρυβος διέλυσαν το καθόλου ανθεκτικό οπλοστάσιο αισθήσεών μου και με έκαναν να αντέξω μόνο δύο εξάμηνα.

Και να ΄μαι χρόνια μετά να προσπαθώ ξανά στην Οξφόρδη. Ίσως είναι το σωστό αντικείμενο σπουδών για μένα, ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Ίσως το ότι ανακάλυψα την κωπηλασία, ίσως το κατάλληλο περιβάλλον που όταν υπάρχει βοηθά ακόμα και τους αυτιστικούς να ανθίσουν. Το κατάλληλο περιβάλλον υπάρχει σαν ένα κομμάτι του παζλ που περιμένει το άλλο. Με λίγη βοήθεια, κατανόηση και… χαμηλό φωτισμό.

Με την ψυχική μου υγεία καλύτερα από ποτέ λοιπόν, δεν περίμενα να συμβεί κάτι κακό. Αλλά συνέβη. 2012: Περπατώ ανέμελα με τη φίλη μου στην περίφημη Magdalen Bridge. Μιλάμε, απολαβάνουμε τη λιακάδα μέχρι που ένας άνδρας μου επιτίθεται με σκοπό να με πνίξει. Πάλεψα, του ξέφυγα αλλά αυτό άλλαξε τα πάντα. Στην ουσία άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και όλα τα υποκείμενα ψυχολογικά μου προβλήματα ήρθαν στην επιφάνεια. Άγχος, εμμονές, κατάθληψη, αυτοκτονικές τάσεις.

Προσπάθησα να κατευθύνω την νοητική μου ενέργεια στις σπουδές μου, με αποτέλεσμα την υποτροφία για διδακτορικό. Αλλά ακόμα ένιωθα διαφορετική, ακόμα αισθανόμουν τη βαριά σκιά των ψυχολογικών μου προβλημάτων. Μέχρι που κατέρρευσα και βρέθηκα στο νοσοκομείο με τους γιατρούς να μην μπορούν να καταλήξουν σε μια διάγνωση.

Μετά από πολλές συνεδρίες με έναν από τους κορυφαίους ψυχιάτρους άκουσα το: «Eloise, νομίζω ότι είσαι αυτιστική». Μου είπε ότι ο αυτισμός στις γυναίκες είναι πιο δύσκολα εντοπίσιμος καθώς ως φύλο διαχειριζόμαστε καλύτερα τα κοινωνικά μας ελλείμματα. Και μου εξήγησε πως αυτός ο σκληρός αγώνας να ταιριάξεις, να χωρέσεις, δημιουργεί ένα τεράστιο ψυχολογικό βάρος.

Η διάγνωση ήταν για μένα μεγάλη ανακούφιση. Επιτέλος κάποια βεβαιότητα και κάποια απάντηση στο γιατί αισθανόμουν πάντα διαφορετική. Διάβασα, ενημερώθηκα, παρακολούθησα συνέδρια, μίλησα στην οικογένειά μου, στους φίλους μου. Μετέτρεψα την αγάπη για μάθηση σε αγάπη για τον εαυτό μου. Επέστρεψα στις σπουδές μου.

Δεν μπορώ να αλλάξω το παρελθόν, να διαγράψω όλα τα άσχημα που μου συνέβησαν. Αλλά μπορώ να τα χρησιμοποιήσω για να βοηθήσω τους άλλους. Παλιότερα αντιστεκόμουν στο να είμαι διαφορετική και έπρεπε να μεγαλώσω πολύ για να καταλάβω ότι μόνο όταν καταφέρεις να είσαι εσύ, η αυθεντική εκδοχή του εαυτού σου, μπορείς να δημιουργήσεις σχέσεις εμπιστοσύνης, αμοιβαιότητας και αγάπης. Νομίζω πως ένα μεγάλο κομμάτι του ταξιδιού μου ήταν να αποδεχτώ τον εαυτό μου και να σταματήσω να προσπαθώ να ταιριάξω-να συμπεριληφθώ. Είμαι αυτή που είμαι, είμαι αυτιστική και είμαι υπερήφανη, είμαι διαφορετική και για πρώτη φορά στη ζωή μου είμαι μια χαρά με αυτό.

Η Eloise Stark είναι υποψήφια διδάκτωρ ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε εδώ.

Μετάφραση: Μαρκέλλα Δήμου