Όταν οι ψηφιακές δεξιότητες έχουν χρώμα… πράσινο. Φύση και τεχνολογία σε αρμονία

0

Ένα παιδί μαθαίνει από τις πρώτες μέρες της ζωής του και μάλιστα με πολύ γρήγορο ρυθμό και μεγάλη αποτελεσματικότητα. Από βρέφος σταδιακά αποκτά τις δεξιότητες ενός μικρού ανθρώπου και όλο αυτό το κάνει αξιοποιώντας ερεθίσματα και αφομοιώνοντας πληροφορίες που του προσφέρει η επικοινωνία με το περιβάλλον και τους ανθρώπους που το φροντίζουν. Η προσχολική εκπαίδευση αποτελεί το πρώτο πλαίσιο οργανωμένης μάθησης και στην ουσία θέτει τα θεμέλια για την ψυχοσωματική και διανοητική ανάπτυξη των παιδιών. Γι’αυτό και είναι εξαιρετικά σημαντική και επιδραστική.

Τελευταία λοιπόν γίνεται μεγάλη συζήτηση για το αν η προσχολική εκπαίδευση πρέπει να είναι προσανατολισμένη στην τεχνολογία, να ενσωματώνει δηλαδή όλα τα εργαλεία της, ή να στρέφεται αποκλειστικά στη φύση, αποκλείοντας οθόνες και οτιδήποτε ψηφιακό από τη διαδικασία της μάθησης. Γιατί να πρέπει να διαλέξει κανείς όταν μπορεί να καλλιεργήσει στα νήπια μια γόνιμη σχέση με την τεχνολογία, ενδυναμώνοντας παράλληλα την απαραίτητη επαφή τους με τη φύση; Φύση και τεχνολογία, όταν προσεγγίζονται με τον σωστό τρόπο, μπορούν να αποτελέσουν βασικούς πυλώνες της προσχολικής εκπαίδευσης και αυτός ο… μαγικός συνδυασμός κάνει ένα σχολείο να ξεχωρίζει.

Σε ένα τέτοιο σχολείο όπως στα Εκπαιδευτήρια Δούκα, οι δύο μοναδικές θεματικές που ενσωματώνονται στο αναλυτικό πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου στην ουσία συστήνουν την τεχνολογία στους λιλιπούτειους μαθητές κρατώντας το παράθυρο στη φύση… ορθάνοιχτο. Με το πρωτοποριακά σχεδιασμένο μάθημα Computational Thinking, τα παιδιά κατανοούν και εξασκούνται στη λογική και υπολογιστική σκέψη κατανοώντας βασικές υπολογιστικές έννοιες και μεθοδολογίες. Επίσης, εξοικειώνονται με τις Ψηφιακές Δεξιότητες, την επίλυση προβλημάτων  και την Εκπαιδευτική Ρομποτική. Στόχοι του προγράμματος είναι:

• Η ανάπτυξη λογικής και υπολογιστικής σκέψης
• Η κατανόηση και η υλοποίηση βασικών αρχών προγραμματισμού
• Η επίτευξη οπτικού και κινητικού συντονισμού και χωρικού προσανατολισμού με την αξιοποίηση του εκπαιδευτικού εργαλείου Kinems
• Η επίλυση προβλημάτων, η δημιουργία και η αυτενέργεια

Με απλά λόγια, πώς μπορεί ένα παιδί προσχολικής ηλικίας να κατανοήσει ότι έχει ένα σύνολο πραγμάτων, τα οποία πρέπει να ταξινομήσει και να τους δώσει ρόλο να εκτελέσουν «εντολές»; Πώς θα προγραμματίσει το παιχνίδι του, μια μικρή χελώνα, να φτάσει στη λιμνούλα; Όπως εξασκούμαστε στην προγραφή στο Νηπιαγωγείο έτσι εξασκούμαστε και στην υπολογιστική σκέψη!

Έρευνες έχουν δείξει ότι η εξοικείωση των παιδιών αυτής της ηλικίας έχει θετικές επιπτώσεις στον γνωστικό, τον συναισθηματικό αλλά και στον κοινωνικό τομέα. Το να μπορούν τα παιδιά να δημιουργήσουν τα δικά τους προγράμματα και να κατανοήσουν βασικές ψηφιακές έννοιες, τα τοποθετεί αυτόματα σε προνομιακή θέση σε σχέση με την τεχνολογία: από απλοί καταναλωτές γίνονται σκεπτόμενοι χρήστες και -γιατί όχι;- δημιουργοί.

Το απίστευτο κι όμως αληθινό στο συγκεκριμένο μάθημα έτσι όπως γίνεται στο νηπιαγωγείο των Εκπαιδευτηρίων Δούκα είναι ότι δεν χρησιμοποιούνται οθόνες ή άλλες συσκευές, αλλά καινοτόμες μέθοδοι με παιχνίδια στον ανοιχτό χώρο! Έτσι απλά, η τεχνολογία βγαίνει από τα στενά όρια της τάξης και κάνει τη βόλτα της σε έναν από τους πιο όμορφους κήπους της Αττικής! Εκεί που το ίδιο σχολείο εφαρμόζει το ειδικό Πρόγραμμα “Green Days” που σχεδιάζει και υλοποιεί η Open Farm.

Το “Green Days” λοιπόν, ξεκίνησε τις δράσεις του στον Βοτανόκηπο του Νηπιαγωγείου. Τα παιδιά του Νηπιαγωγείου και της Α’ Δημοτικού γνώρισαν βότανα, μύρισαν, σκάλισαν και φύτεψαν διάφορα βότανα. Παρατήρησαν το ριζικό τους σύστημα και είδαν γεωσκώληκες στο έδαφος, οι οποίοι μάλιστα, είναι δείκτης υψηλής ποιότητας του εδάφους! Συζήτησαν για τη διατροφή, την οικολογία, την ιστορία των φυτών αυτών, άκουσαν για τη βιοποικιλότητα, τις φαρμακευτικές ιδιότητες της ελληνικής και μεσογειακής χλωρίδας και μέσα από ειδικά εργαστήρια, έμαθαν πόσο σπουδαία είναι τα μυρωδικά βότανα, τα αγριολούλουδα και όλα τα σπάνια ενδημικά φυτά, τα οποία δίνουν στην ελληνική χλωρίδα τη μοναδικότητά της. Τα βιωματικά αυτά εργαστήρια “Green Days” περιλαμβάνουν ποικίλη οικολογική θεματολογία σχετική με την ελιά, τη συλλογή του καρπού και την παραγωγή λαδιού, την παρατήρηση του μικρόκοσμου της ελιάς, τη σπορά οσπρίων και δημητριακών, τη διάβρωση των εδαφών και την προστασία τους, γευσιγνωσία τσαγιού, περιποίηση παρτεριών, κομποστοποίηση και πολλά άλλα.

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι σε αυτή την ηλικία τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα με τρόπο βιωματικό. Μόνο μέσα από την πραγματική επαφή με τη φύση και τις διαδικασίες της μπορούν οι μικροί μαθητές να κατανοήσουν την αρμονία της ζωής στη φύση και να προσπαθήσουν να την αποτυπώσουν στην καθημερινότητά τους. Και φυσικά, εργαστήρια σαν κι αυτά αποσκοπούν και στην ανάπτυξη ορισμένων απαραίτητων κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως η συνεργασία, η ομαδικότητα, η ενσυναίσθηση, ο σεβασμός στη φύση και κατ’επέκταση στον συνάνθρωπο, η βιωσιμότητα και η συνείδηση υπεύθυνου πολίτη. Και όταν αυτή η προσέγγιση συνδυάζεται με την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων, τότε πραγματικά δημιουργούμε τους μελλοντικούς πολίτες που θα μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του αύριο.