Ο ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΛΑΠΤΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

0

Όταν το παιδί μου έγινε 3,5 χρονών αποφάσισα κι εγώ, όπως οι περισσότεροι, να το στείλω παιδικό σταθμό. Είμαι, βλέπετε, υπέρ της άποψης να μη διαφέρουμε πολύ από το κοινωνικό σύνολο, για να έχουμε και μια ομαλή ένταξη σε αυτό. Και για να είμαι ειλικρινής δεν το σκέφτηκα πολύ. Κάποτε πηγαίνανε κατευθείαν δημοτικό, αργότερα πηγαίναμε κατευθείαν νηπιαγωγείο, τώρα πηγαίνουν παιδικό σταθμό. Γιατί όχι; Πέντε μήνες μετά τη σταμάτησα. Κυρίως για λόγους υγείας. Αλλά όχι μόνο. Tελικά όμως, από τότε μέχρι τώρα, σχημάτισα μια εντελώς αρνητική άποψη για τους παιδικούς σταθμούς και την αναγκαιότητά τους. Διότι αν κάτι με μαθαίνει η μητρότητα είναι ότι οι απόψεις μπορούν να ανατρέπονται.

Θεωρώ πλέον τον παιδικό σταθμό μια λύση ανάγκης για τους γονείς που εργάζονται ή ακόμη και για εκείνους που δεν εργάζονται και θέλουν λίγο να ησυχάσει το κεφάλι τους – κατανοητό. Δεν τον θεωρώ όμως την ιδανικότερη λύση για τα παιδιά. Μου περνάει μάλιστα από το μυαλό πως υπερεκτιμήθηκε ως τόπος κοινωνικοποίησης, ιερός…

Η υπερέκθεση στις ιώσεις, είναι ο σοβαρότερος κατ’ εμέ λόγος για να μην πάει ένα παιδί στον παιδικό σταθμό. Η μία ίωση μετά την άλλη. Ασταμάτητα. Και ύστερα βρογχίτιδες, κρεατάκια, ωτίτιδες. «Όργανα και στοιχεία του ανοσοποιητικού συστήματος βρίσκονται σε φάση ευαίσθητης ανάπτυξης κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής. Όλες οι πρώτες γραμμές άμυνας είναι λιγότερο ώριμες, με αποτέλεσμα η γενίκευση και διασπορά μιας λοίμωξης να γίνεται πιο εύκολα και πιο συχνά σε όσο πιο μικρές ηλικίες» σημειώνει ο παιδίατρος Στέλιος Παπαβέντσης. Και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το μπαράζ των ιώσεων που θα κάνει την άμυνα του οργανισμού να πέσει και τις νοσηλείες να αυξηθούν. Προσοχή, δεν λέω να μην εκτεθεί το παιδί σε ιώσεις, προκειμένου να αποκτήσει αντισώματα. Η υπερέκθεση των μικρών παιδιών, ο καθημερινός συγχρωτισμός με άλλα άρρωστα παιδάκια είναι το πρόβλημα. Η υπερέκθεση – αναρωτιέμαι– βοηθάει ή εξαντλεί το ανοσοποιητικό τελικά;

Όλοι μιλάνε για την ανάγκη της κοινωνικοποίησης. Εγώ θα μιλήσω για μια εισβολική και με το ζόρι κοινωνικοποίηση σε μια φάση που το παιδί είναι συναισθηματικά ανέτοιμο. Για το σώνει-και-καλά, πρέπει να μείνεις με άλλα 20 παιδάκια που ουρλιάζουν, βουτάνε παιχνίδια, δαγκώνονται και τρέχουν δεξιά κι αριστερά. Το μικρό παιδί εύλογα θα τρομάξει. Δεν είναι μόνο η απουσία της μαμάς που πρέπει να διαχειριστεί. Είναι η απουσία του οικείου περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με την απότομη μετάβαση σε μια μικρή αγέλη. Είναι έτοιμο το τρίχρονο παιδί να αντιμετωπίσει το συνομήλικό του που το δαγκώνει; (αλλά κι αυτό που δαγκώνει γιατί το κάνει;). Πρέπει να είναι έτοιμο σε αυτή την ηλικία; Ή χρειάζεται μια σταδιακή κοινωνικοποίηση στην παιδική χαρά, σε μικρά γκρουπ παιδιών, σε δημιουργικές δραστηριότητες μικρότερων ομάδων και σε φιλικά πάρτι, ώστε να μάθει σιγά σιγά με την παρουσία του γονιού να επιλύει τα προβλήματά του και στη συνέχεια μόνο του;

Οι κανόνες. Ναι, πρέπει να τους μάθει. Να κρατάει τη σειρά του, να μοιράζεται, να μην δαγκώνει. Πόσο όμως μπορεί ένα νήπιο 2,5 ετών να κατανοήσει τέτοιου είδους κανόνες σε ένα περιβάλλον, στο οποίο δεν λαμβάνει ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα, λόγω των συνθηκών; Δύο δασκάλες για 20 τρίχρονα, πόσα μπορούν να κάνουν ταυτόχρονα; Μήπως υπάρχει κάποιος λόγος που η υποχρεωτική εκπαίδευση απευθύνεται σε πεντάχρονα;

Ψάχνω, τέλος, να βρω έναν ικανοποιητικό λόγο για να στερηθεί ένα παιδί τη χαρά του παιχνιδιού σε εξωτερικό χώρο. Και μη μου πείτε ότι είναι εξωτερικοί χώροι αυτοί που έχουν οι παιδικοί σταθμοί. Ούτε ότι τα βγάζουν τα παιδιά. Τι σχέση έχει η παιδική χαρά, το πάρκο, ακόμη και ο περίπατος στα μαγαζιά, το καθημερινό «έξω», με τον εγκλεισμό ενός νηπίου σε 4 τοίχους, πολλές φορές ακόμη και για 8 ώρες; Δεν αντέχω εγώ να είμαι κλεισμένη στο γραφείο 8 ώρες καθημερινά και το ζητάμε από το νήπιο; Και υποστηρίζουμε ότι του κάνει και καλό! Και ύστερα αναρωτιόμαστε γιατί τα παιδιά έχουν διάσπαση προσοχής. Γιατί γίνονται παχύσαρκα. Γιατί αρρωσταίνουν συχνά. Γιατί αναπτύσσουν προβληματικές συμπεριφορές. Ίσως και επειδή δεν τους επιτρέπουμε να αναπτυχθούν φυσιολογικά, όταν το σώμα τους έχει ανάγκη να είναι αεικίνητο.

Και μιας που έπιασα το θέμα των προβληματικών συμπεριφορών. Πόσα παιδιά ήταν στο φάσμα, είχαν μαθησιακές, συναισθηματικές ξερωγώ δυσκολίες, πριν από την εμφάνιση των παιδικών σταθμών; Απαιτούμε από τα νήπια να έχουν μια εναρμονισμένη συμπεριφορά, μερικές φορές να ωριμάσουν πριν από την ώρα τους και να σχηματίσουν υπάκουες ομάδες. Να σας εξομολογηθώ κάτι; Τα παιδιά δεν αναπτύσσονται με τους ίδιους ρυθμούς. Η κόρη μου λέει το «ρ» από 2 ετών. Εγώ το είπα στα 5. Αν είχα γεννηθεί το 2013, τώρα θα έκανα λογοθεραπεία. Ο λόγος που η υποχρεωτική εκπαίδευση ξεκινάει στα 5 είναι και επειδή τότε θεωρείται ότι τα παιδιά έχουν μια κάπως εναρμονισμένη ανάπτυξη.

Κάθε πρωί που περνάω με το παιδί μου μπροστά από τον παιδικό σταθμό της γειτονιάς, για να πάμε στο σχολείο της, βλέπω τα μικρά παιδιά να κλαίνε, να βήχουν, να τους τρέχουν οι μύξες, ακόμη και να κάνουν εμετό, και να πιέζονται να μπουν μέσα. Σύμφωνοι, κάποια μπαίνουν οικειοθελώς και, όσο η χρονιά περνάει, ακόμη και χαρούμενα. Τα παιδιά ευτυχώς είναι προσαρμοστικά. Συνηθίζουν και στο τέλος το αγαπάνε το σχολείο. Και σίγουρα ήταν σε καλύτερη μοίρα από τη δική μου όταν χρειάστηκε να αρχίσει το νηπιαγωγείο. Κάποιοι παιδικοί σταθμοί βάζουν τιμωρία τα παιδιά, άλλοι «πουλάνε» σε προνομιακό πακέτο ιατρικές εξετάσεις και «γυμναστικούλα με όργανα» και κάποιοι άλλοι έχουν ολιγομελή τμήματα και δίνουν έμφαση στην παιδαγωγική προσέγγιση. Σίγουρα δεν μπαίνουν όλοι στο ίδιο τσουβάλι. Όπως δεν μπαίνουν και όλα τα παιδιά και όλες οι οικογένειες στο ίδιο τσουβάλι. Αν οι γονείς δεν έχουν χρόνο να ασχοληθούν με το παιδί, ούτε χρήματα για να το αναθέσουν αυτό σε κάποιον άλλο και εκείνο μένει κλεισμένο στο σπίτι, τότε, ναι, ίσως είναι καλύτερα να πάει στον παιδικό σταθμό. Η δική μου άποψη είναι ότι ο παιδικός σταθμός είναι υπερεκτιμημένος και σίγουρα όχι απαραίτητος όπως συχνά ακούγεται. Θεωρώ πιο σωστή τη σταδιακή κοινωνικοποίηση, την επιλογή μίας δραστηριότητας, την ένταξη σε κάποια μικρότερη και όχι καθημερινή ομάδα, μέχρι το παιδί να γίνει 5 χρονών και να πάει στο νηπιαγωγείο. Αλλά και πάλι, οι απόψεις είναι για να ανατρέπονται…

Υ.Γ. Και κάπου έλεος με αυτά τα φυλλάδια των ιδιωτικών παιδικών σταθμών. Τα περισσότερα βγάζουν κάτι κακομοιρίστικο ή ψεύτικο.